गिरड, जि. वर्धा : गावखेड्यात पूर्वी वस्तू देवाणघेवाण पद्धतीला शेतीव्यवस्थेचा कणा मानले जायचे. शेतीला लागणारे बीज असो की धान्य या मोबदल्यात दुसरी वस्तू किंवा साहित्य देण्यात यायचे. वर्तमान स्थितीत पैशाशिवाय कोणते व्यवहार होत नाहीत. मात्र, तालुक्‍यातील विदर्भ नैसर्गिक शेतमाल उत्पादक कंपनीने सभासदांना हळदीचे बियाणे विनामूल्य न्या, हमखास उत्पादन घ्या व पुढच्या वर्षी बियाणे परत करा, असा उपक्रम हाती घेतला आहे. 12 गावांत हा उपक्रम राबविला जात आहे. सर्वदूर प्रसिद्ध असलेल्या तालुक्‍यातील हळदीचे क्षेत्र व उत्पादन वाढविण्याकरिता या शेतकरी कंपनीकडून सर्वतोपरी प्रयत्न केले जात आहेत.
समुद्रपूर तालुक्‍यातील वायगाव (हळद्या) येथील हळद ख्यातीप्राप्त आहे. शेकडो वर्षांपासून वायगाव हळदीचे उत्पादन तालुक्‍यातील शेकडो गावात घेतले जाते. या हळदीत कुरकुमीनचे प्रमाण इतर हळदीच्या तुलनेत अधिक असल्याने या हळदीला आयुर्वेदिक औषधात वेगळे महत्त्व आहे. या अनुषंगाने या हळदीची संपूर्ण देशात मोठी मागणी आहे. ही बाब हेरत विदर्भ नैसर्गिक शेतमाल उत्पादक कंपनीने मागील पाच वर्षांपासून उत्पादन आणि प्रक्रियेवर लक्ष केंद्रित केले आहे.

जाणून घ्या  : प्रेयसीच्या घरातच प्रियकर होता महिनाभर लपून, काय असावे कारण?

विदर्भ नैसर्गिक शेतमाल उत्पादक कंपनीची स्थापना 2011 मध्ये करण्यात आली. या कंपनीच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना दरवर्षी बीज प्रात्यक्षिक, अनुदानित फवारणी औषधांचा पुरवठा आदी कार्यक्रम विविध योजनांच्या माध्यमातून राबविले जातात. या कंपनीत 450 भागभांडवलदार शेतकरी आहेत. कंपनीच्या निर्मिती काळात शासनाने अपुरे अनुदान दिल्याने प्रक्रिया उद्योग अद्यापही सुरू करण्यात आलेले नाही. या परिस्थितीत वेगळा उपक्रम राबविण्याचा निर्णय घेण्यात आला.

दरवर्षी कंपनीच्या माध्यमातून शेकडो क्विंटल हळदीचे उत्पादन आणि विक्री केली जात आहे. या कंपनीच्या माध्यमातून उत्पादित हळद शुद्ध आणि सात्त्विक असल्याने ग्राहकांची मोठी मागणी असते. सभासद शेतकरी हळदीचे उत्पादन घेऊन कंपनीच्या माध्यमातून विक्री करतात. मात्र, कोरोनाच्या संकटात शेतकरी हळदीच्या बियाण्याची खरेदी करू शकत नसल्याने विनामूल्य बियाणे पुरविण्याचा उपक्रम हाती घेतला आहे. आतापर्यंत प्रत्येकी 25 किलो याप्रमाणे 128 शेतकऱ्यांना 32 क्विंटल बियाणे पुरविण्यात आले आहे.

दरवर्षी आम्ही कंपनीच्या माध्यमातून हळद उत्पादन, प्रक्रिया आणि विक्री व्यवस्था करतो. ना नफा, ना तोटा या तत्त्वावर आम्ही सध्या विक्री व्यवस्था करीत आहोत. यावर्षी तब्बल 60 क्विंटल हळद आणि पावडरची विक्री करण्यात आली आहे.
शोभा गायधने, संचालक, विदर्भ नैसर्गिक शेतमाल उत्पादक कंपनी

ग्राहकांची वाढती मागणी लक्षात घेता यावर्षी कंपनीच्या माध्यमातून हळदीचे लागवड क्षेत्र आणि उत्पादनवाढीवर भर देण्यात आला आहे. भागभांडवलदारांना बियाणे पुरवून उत्पादित हळद विक्रीची संपूर्ण जबाबदारी कंपनीने उचलली आहे. या व्यवहारातून जो नफा होईल तो हळद उत्पादकांना देण्याचा निर्णय आम्ही घेतला आहे.
पांडुरंग मोहिते, संचालक, विदर्भ नैसर्गिक शेतमाल उत्पादक कंपनी