National Farmer's Dayदेश आणि शेतकऱ्यांसाठी हा दिवस खूप महत्त्वाचा आहे. कारण, यामधून शेतकऱ्यांना कृषी क्षेत्रातील नवनवीन आणि अद्ययावत शिक्षण घेऊन सक्षम बनवण्याची कल्पना येते. शेतकरी दिवसाच्या दिवशी आयोजित करण्यात येणाऱ्या समारोहात त्यांना भेडसावणाऱ्या विविध समस्यांवर तज्ज्ञ काम करतात. शेतकऱ्यांच्या भल्यासाठी सर छोटू राम यांचा वारसा चौधरी चरण सिंह यांनी पुढे नेल्याचं म्हटलं जातं. 23 डिसेंबर 1978 मध्ये त्यांनी किसान ट्रस्टची स्थापना केली. जेणेकरुन देशभरातील शेतकऱ्यांच्या शेतीच्या संदर्भातील समस्यांबाबत जनजागृती करता येईल.
आज राष्ट्रीय शेतकरी दिन आहे. या दिवसाचे औचित्य साधून आम्ही तुम्हाला फायदेशीर शेती व्यवसायच्या काही आयडीया सांगणार आहोत.दुष्काळ, कर्ज आणि कधी कधी जास्त पावसामुळे शेतकर्‍यांच्या जीवनात असंख्य दु: ख आहे असे आपल्याला वाटत असेल तरी या कल्पना वापरून आता अल्प-शेतकरीसुद्धा मूलभूत शेतीतून अधिक उत्पन्न मिळवू शकतात. शेतीतही चांगले पैसे मिळवण्याचे विविध मार्ग आहेत. चला तर मग बघू या फायदेशीर शेती व्यवसायच्या कोणत्या आहेत भन्नाट कल्पना..
1) कृषी फार्मवाजवी पैशांची गुंतवणूक करून एखादी शेती सुरू करता येते. आपण स्थानिक मागणीनुसार वस्तू तयार करू आणि त्या स्थानिक पातळीवर विकू शकता. दूरच्या भागासाठी आपण वितरण चॅनेलद्वारे देखील उत्पादनाची पूर्तता करू शकता.
2) गांडूळ खते सेंद्रिय खत उत्पादनयासाठी फारच कमी गुंतवणूकीची आवश्यकता आहे आणि म्हणूनच शेती व्यवसायासाठी तो फायद्याचा ठरला जाऊ शकतो. उत्पादन प्रक्रियेच्या योग्य माहितीद्वारे आपण केवळ हा व्यवसाय सुरू करू शकता. गांडूळ कंपोस्टमध्ये पाण्यात विरघळणारे पोषक घटक असतात आणि हे फार चांगले, पोषक-समृद्ध सेंद्रिय खत आणि माती कंडीशनर आहे. शेती आणि लहान प्रमाणात टिकाऊ, सेंद्रिय शेतीसारखे असे विविध उपयोग आहेत. विशेष म्हणजे सांडपाणी गाळ उपचारासाठी गांडूळ खतदेखील लावता येते.
3) वाळलेल्या फुलांचा व्यवसायआपल्याला माहिती आहे की फुले सर्वात फायदेशीर वनस्पतींपैकी एक आहेत, जी कोणत्याही विशिष्ट पिकाचे सर्वाधिक उत्पन्न मिळवून देते? असो, खरं आहे! आजच्या शेतीमध्ये फुलांचे उत्पादन वेगाने वाढणार्‍या पीक ट्रेंडपैकी एक आहे. यासाठी सर्व प्रकारची फुले विशेषतः अद्वितीय आणि वाण वाढण्यास कठीण असतात.वाळलेल्या फुलांचे वाढणे, प्रक्रिया करणे आणि विक्री करणे आपल्याला पहिल्या वर्षापासून शाश्वत व्यवसायासह पैसे मिळविण्याच्या मार्गावर आणू शकते. म्हणूनच, ही एक सर्वात फायदेशीर शेती व्यवसाय कल्पना आहे जी आपण निवडू शकता.
4) खत वितरण व्यवसायखत उद्योग भारतात अत्यधिक संयोजित होत आहे. कोणतीही व्यक्ती लहान, मध्यम आणि मोठ्या प्रमाणावर खत वितरण व्यवसाय सुरू करू शकते. जरी, लहान वितरक सामान्यत: जिल्ह्यात आणि राज्यात मोठ्या वितरकांमध्ये किंवा कधीकधी एकापेक्षा जास्त राज्यात कार्यरत असतात. खतांचे वितरण हा चालू असलेला व्यवसाय आहे आणि तो विरघळण्याची चिन्हे दिसत नाहीत. मध्यम भांडवलाच्या गुंतवणूकीने एखादा हा व्यवसाय सुरू करू शकतो. हे मुख्यतः सरकारद्वारे नियंत्रित केले जाते.
5) सेंद्रिय फार्म ग्रीन हाऊससेंद्रिय पद्धतीने उत्पादित शेती उत्पादनांच्या वाढती मागणीमुळे या कृषी व्यवसायाची वाढ झाली आहे. रसायने आणि खतांनी बनवलेल्या पदार्थांमध्ये आरोग्यास अनेक धोके असल्याने, लोक सेंद्रिय अन्न वाढवत आहेत.
6) पोल्ट्री फार्मिंगसध्याच्या भारतीय बाजाराच्या परिस्थितीत कुक्कुटपालनाचा विकास हा सर्वात वेगवान व सर्वात फायदेशीर शेती व्यवसाय आहे. त्यात भर म्हणून, कुक्कुटपालन व्यवसाय ही एक चांगली कल्पना आहे ज्यांना भारतात यशस्वी शेती-व्यवसाय करायचं आहे.हे तीन दशकांपासून परसातील शेतीच्या स्थितीपासून तंत्र-व्यावसायिक उद्योगात रूपांतरित झाले आहे. हे कृषी आणि शेती व्यवसायातील वेगाने विकसित होणारे क्षेत्र मानले जाते.
7) मशरूम शेती व्यवसायहा व्यवसाय करून आपण काही आठवड्यांतच चांगला नफा मिळवू शकता. यासाठी कमी स्टार्ट-अप भांडवल गुंतवणूक आवश्यक आहे. जरी मशरूम वाढण्यासंबंधी थोडीशी माहिती असूनही फार्म मशरूम शेतीचा व्यवसाय केला जाऊ शकतो.
8) हायड्रोपोनिक रिटेल स्टोअरहे एक नवीन वृक्षारोपण तंत्रज्ञान आहे ज्यात व्यावसायिक आणि घरगुती वापरासाठी माती मुक्त वृक्षारोपण आवश्यक आहे. हायड्रोपोनिक्स स्टोअर्स हायड्रोपोनिक माळीला आवश्यक असणारी विशेष उपकरणे आणि पुरवठा विकतात. हायड्रोपोनिक रिटेल स्टोअर सुरू करण्यासाठी नियोजनाची महत्त्वपूर्ण भूमिका आहे.
9) गोगलगाईची शेतीविशेषत: मानवी वापरासाठी जमीन गोगलगाई वाढवण्याची ही एक प्रक्रिया आहे. त्यात मानवी शरीरात आवश्यक प्रमाणात प्रोटीन, लोह, कमी चरबी आणि सर्व अमीनो acसिड असतात. शिवाय आधुनिक तंत्रज्ञानाचे विशिष्ट ज्ञान असले पाहिजे.
10) सूर्यफूल शेतीसूर्यफूल लागवड सुरू करण्यासाठी जमीन ही प्राथमिक गरज आहे. तेलबियासाठी उगवत्या सूर्यफुलासाठी अल्प गुंतवणूकीची आवश्यकता आहे. याला कमर्शियल कॅश क्रॉप असेही म्हणतात. सूर्यफूल तेलबिया उत्पादनात एक अत्यधिक फायदेशीर पीक आहे आणि वाढण्यास अगदी कमी कालावधीत 80-115 दिवस लागतात. हे पावसाळ्याच्या परिस्थितीत वाढण्यास देखील योग्य आहे आणि विविध शेती-हवामान आणि माती परिस्थितीमध्ये काम करण्याची क्षमता देखील आहे.
11) मधमाशी पालन व्यवसायमधमाश्यांच्या जवळून देखरेखीखाली दररोज देखरेखीची मागणी केली जाते. मध आणि मेणासारखी इतर उत्पादने विक्रीसाठी मधमाश्या पाळण्याचा व्यवसाय केला जातो. विसरू नका, जागतिक स्तरावर मधाची मागणी वाढत आहे. या व्यवसायाची निवड करणे फायदेशीर उद्यम आहे ज्यासाठी अल्प गुंतवणूकीची आवश्यकता आहे.
12) मासे पालन व्यवसायअन्न उत्पादन करण्याच्या उद्देशाने मत्स्यपालनाद्वारे टाक्या व तलावांमध्ये माशांचे व्यावसायिक पालन केले जात आहे. कमर्शियल फिश फार्मिंगने यापूर्वीच जगभरात फायदेशीर व्यवसाय म्हणून स्थापित केले आहे. हा व्यवसाय वर्षाच्या कोणत्याही वेळी केला जाऊ शकतो. यासाठी आधुनिक तंत्र आणि मध्यम भांडवलाची गुंतवणूक आवश्यक आहे. विशेष म्हणजे, ते टाकीमध्ये मासे विक्री किंवा विक्रीसाठी तयार होईपर्यंत आपण सहजपणे वाढवू शकता आणि त्यांना वन्य माशांच्या विस्तृत वापराची आवश्यकता नाही. व्यावसायिक मत्स्यपालनामुळे नैसर्गिक परिसंस्था जपण्यासही मदत होते
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.
