Mental Health : वारंवार हात धुताय ? तुम्हाला झाला आहे हा आजार

मुंबई : धावपळीच्या जीवनात कामाचा ताण, वाईट जीवनशैली, खराब जेवण यांचा आपल्या मानसिक आरोग्यावर खूप परिणाम होतो.कामाच्या दबावामुळे लोक नैराश्य, चिंता आणि अनेक प्रकारच्या मानसिक आजारांनी ग्रासले आहेत.

यापैकी एक समस्या OCD आहे ज्याला आपण Obsessive Compulsive Disorder म्हणून ओळखतो. या समस्येने ग्रस्त लोक खूप सामान्य दिसतात परंतु ते जे काम करतात ते सामान्य नसते. (OCD obsessive compulsory disorder symptoms)

OCD म्हणजे काय ?

जेव्हा आपण OCD हा मानसिक आजार म्हणून ओळखतो, तेव्हा आपल्या मनात अनेक प्रकारचे विचार येऊ लागतात जणू काही हा वेडेपणा किंवा प्राणघातक आजार आहे. पण जर आपण ते नीट वाचले तर हे स्पष्ट होते की ऑब्सेसिव्ह म्हणजे कोणतेही वर्तन पुन्हा पुन्हा करणे.

म्हणजेच आपल्या मनात येणार्‍या विचारांचा पुन:पुन्हा विचार करणे आणि त्यांच्या प्रभावाने कृती करणे. हे नकारात्मक आणि सकारात्मक दोन्ही प्रकारचे असू शकतात.

आता दुसर्‍या शब्दात बघितले तर ते compulsive आहे, म्हणजे आपले हात गलिच्छ आहेत असे आपल्याला वाटत असेल तर इच्छा नसतानाही आपण ते पुन्हा पुन्हा धूत राहतो आणि ही प्रक्रिया पुन्हा पुन्हा होत राहिल्यावर ती एकप्रकारे सक्ती होते.

बहुतेक ओसीडी रुग्णांना घाणीची भीती वाटते. त्यांना सहसा हात स्वच्छ करण्याची आणि वारंवार धुण्याची सक्ती असते. काही लोक दाराला कुलूप आहे की नाही यासारख्या गोष्टी वारंवार तपासतात. गॅस बंद आहे की नाही. अनेकांना गंभीर आजार होण्याची भीती असते.

लक्षणे काय आहेत

• ध्यास

• अस्वच्छतेची भावना

• क्रमवारीचा ध्यास

• गोष्टी मोजण्यासाठी जागरूक राहाणे

• एखाद्याला दुखवण्याची भीती

  सक्ती

• वारंवार हात धुणे

• वारंवार दरवाजा तपासणे

• तीच गोष्ट पुन्हा पुन्हा सांगणे

• साठेबाजी करणे

कोणताही मानसिक आजार टाळण्यासाठी तुम्ही तुमची जीवनशैली, आहार, झोप आणि स्क्रीनच्या वेळेकडे लक्ष दिले पाहिजे. वर नमूद केलेली कोणतीही लक्षणे तुम्हाला वारंवार जाणवत असतील तर तुम्ही डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.