World lung day 2022 : तुमचे फुप्फुस निरोगी आहे का ? घरबसल्या करा तपासणी...

मुंबई : २५ सप्टेंबर रोजी जगभरात फुफ्फुसांच्या आरोग्याविषयी जागरूकता पसरवण्याच्या उद्देशाने जागतिक फुप्फुस दिन साजरा केला जातो. फुप्फुसाचा आजार हा एक वेदनादायक आजार आहे. कोणत्याही वयोगटातील लोक त्याला बळी पडू शकतात. आताही जगभरात दरवर्षी लाखो लोक फुफ्फुसाच्या आजारामुळे आपला जीव गमावतात. (World Lung day 2022)

फुफ्फुसात कोणता आजार होतो ?

फुप्फुसाशी संबंधित प्रमुख आजारांमध्ये टीबी, दमा, सीओपीडी, न्यूमोनिया आणि फुफ्फुसाचा कर्करोग इ. आजारांचा समावेश होतो जे वायू प्रदूषण, धुम्रपान आणि हवामान बदल यांसारख्या घटकांचा परिणाम आहेत. अशा परिस्थितीत तुमची फुफ्फुसे निरोगी आहेत की नाही हे वेळेवर शोधणे फार महत्वाचे आहे.

फुफ्फुसाची चाचणी कशी करावी ?

डॉ रवी गौर, एमडी पॅथॉलॉजी, मुख्य कार्यकारी अधिकारी आणि ऑनक्वेस्ट लॅबचे संचालक, स्पष्ट करतात की एखादी व्यक्ती स्वतःची फुफ्फुसाची तपासणी घरी देखील करू शकते. असे करण्याचे काही सोपे मार्ग आहेत, जे तुम्हाला तुमच्या फुफ्फुसांच्या आरोग्याविषयी जाणून घेण्यास मदत करू शकतात.

श्वास रोखण्याचा व्यायाम

फुफ्फुसांची तपासणी करण्यासाठी श्वासोच्छवासाचे व्यायाम केले जाऊ शकतात असे डॉ. रवी गौर सांगतात. यामध्ये तोंडात श्वास रोखून धरावा लागतो. हा व्यायाम किमान सहा महिने करा. श्वासोच्छवासाच्या व्यायामादरम्यान जर तुम्ही 25 ते 30 सेकंद तुमचा श्वास रोखू शकत असाल तर तुमची फुफ्फुसे निरोगी आहेत.

पीक एक्स्पायरेटरी फ्लो मीटर

फुफ्फुसाची क्षमता तपासण्यासाठी PEFR चाचणी हा देखील एक चांगला पर्याय आहे. त्यात तीन स्तर चिन्हांकित आहेत, जे रंग म्हणून दृश्यमान आहेत. हिरवा, पिवळा आणि लाल. त्यात फुंकल्यानंतर जर मीटर ग्रीन सिग्नलपर्यंत पोहोचले तर तुमच्या फुफ्फुसांची स्थिती चांगली आहे.

जर पिवळा रंग पोहोचला असेल तर थोडी सुधारणा करणे आवश्यक आहे आणि लाल रंगाची परिस्थिती वाईट मानली जाते. अशावेळी ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

डॉक्टर फुफ्फुसांची तपासणी कशी करतात

फुफ्फुसांची तपासणी करण्यासाठी क्ष-किरण, सीटी स्कॅन, ब्रॉन्कोस्कोपी, फुफ्फुसाची बायोप्सी आणि पॉलीसोम्नोग्राफी झोपेचा विकार असलेल्या रुग्णांसाठी केली जाते.

फुफ्फुसात समस्या असल्याची लक्षणे

दीर्घकाळ छातीत दुखणे.

एक महिना किंवा त्याहून अधिक काळ श्लेष्माची समस्या आहे.

धाप लागणे.

खोकला रक्त येणे.

वजन कमी होणे.

फुफ्फुस निरोगी कसे ठेवायचे ?

आपल्या फुफ्फुसांना निरोगी ठेवणे खूप महत्वाचे आहे. अशा परिस्थितीत आजारांपासून बचाव करण्यासाठी धुम्रपान करू नका, घरातील आणि बाहेरचे प्रदूषण टाळा, योगासने आणि व्यायाम करा, व्हिटॅमिन सी युक्त आहार घ्या, पुरेसे पाणी प्या.

सूचना : हा लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. हे कोणत्याही प्रकारे कोणत्याही औषधाचा किंवा उपचारांचा पर्याय असू शकत नाही. अधिक तपशीलांसाठी नेहमी आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा.