कपाशीवर गुलाबी बोंडअळीचे संकट..दीड लाख हेक्टरवर बाधा !

जळगाव  ः जिल्ह्यात यंदा पाऊस चांगला होत आहे. कपाशीचे पिकेही तरारली आहेत. यंदा कपाशीचे उत्पादन चांगले येण्याची आशा शेतकऱ्यांना आहे. मात्र, निम्म्या जिल्ह्यात कपाशीवर गुलाबी बोंडअळीचा प्रादुर्भाव कृषी विभागाला दिसून आला आहे. विशेषतः जामनेर, धरणगाव, चोपडा, बोदवड, अमळनेर, एरंडोल, यावल, पारोळा अशा आठ तालुक्यांतील सुमारे दीड लाख हेक्टरवर बोंडअळीने नुकसान करण्याची पातळी ओलांडली आहे. 

जिल्ह्यात सुमारे सात लाख ३९ हजार हेक्टरवर खरिपाची लागवड झाली आहे. त्यातील सव्वापाच लाख हेक्टरवर कपाशीची लागवड आहे. पैकी सव्वा ते दीड लाख हेक्टवर गुलाबी बोंडअळीचा प्रादुर्भाव झाला आहे. कृषी विभागाचे कृषी सहाय्यक, पर्यवेक्षकांनी शेतात जाऊन केलेल्या निरीक्षणात कपाशीवर बोंडअळीचा प्रादुर्भाव झाल्याचे दिसून आले आहे. आतापासूनच शेतकऱ्यांनी बोंडअळीला नियंत्रणासाठी उपाय केल्यास आगामी काळात बोंडे खराब होऊन कपाशी वाया जाणार नसल्याचे कृषी विभागाने सांगितले. 

दोन वर्षांपूर्वी जिल्ह्यात कपाशीवर बोंडअळी आली होती. यामुळे शेतकऱ्यांचे मोठे आर्थिक नुकसान झाले होते. सोबतच जिनिंग, प्रेसिंगलाही तोटा सहन करावा लागला होता. शेतकऱ्यांना बोंडअळीमुळे झालेल्या नुकसानीची भरपाई तुटपुंजी मिळाली होती. यामुळे शेतकऱ्यांनी आतापासूनच बोंडअळी नियंत्रणासाठी विशेष लक्ष देण्याची गरज आहे. 

कपाशी उत्पादकांनी अशी घ्या काळजी 
* बोंडअळीग्रस्त डोमकळ्या, बोंडे वेचून नष्ट करा 
* हेक्टरी २० कामगंध सापळे लावा 
* कपाशीच्या शेतात हेक्टरी २० ते २५ पक्षी थांबे लावा 
* निंबोळी अर्काची फवारणी तातडीने करा 
* कपाशी पिकांची कडधान्य, गळीत धान्य पिकांबरोबर फेरपालट करा 
* अळीचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी नत्र खतांचा वापर करा 
* मिश्रपिके कपाशीभोवती घ्या 

जिल्ह्यात अनेक तालुक्यांत गुलाबी बोंडअळीचा प्रादुर्भाव कपाशीवर झाला आहे. शेतकऱ्यांनी तातडीने निंबोळी अर्काची फवारणी करावी. कामगंध सापळे, पक्षी थांबे लावावेत. आतापासूनच काळजी घ्यावी. कृषी विभागाशी तातडीने संपर्क साधून अधिक उपाय जाणून घ्यावेत. 
-अनिल भोकरे, 
कृषी उपसंचालक 

संपादन- भूषण श्रीखंडे