Pregnancy : अशाप्रकारे ५ टप्प्यांत होतो गर्भातील बाळाचा विकास

मुंबई : गर्भधारणेसाठी, पुरुषाचे शुक्राणू स्त्रीच्या फलित अंड्यापर्यंत पोहोचणे फार महत्वाचे आहे. यामुळे झिगोटचे विभाजन होऊन ब्लास्टोसिस्ट तयार होतो. ब्लास्टोसिस्ट गर्भाशयात पोहोचले पाहिजे आणि एंडोमेट्रियममध्ये रोपण केले पाहिजे.

ब्लास्टोसिस्ट गर्भामध्ये विकसित होत राहातो व नंतर एम्ब्रियो आणि भ्रूणामध्ये विकसित होतो. या प्रक्रियेचे काही टप्पे असतात ते पाहू या...

फर्टिलाइजेशन

यामध्ये पुरुषाच्या शुक्राणूंना मादीच्या अंड्यापर्यंत पोहोचावे लागते. मूल होण्याचा हा पहिला टप्पा आहे. जेव्हा एखादी स्त्री ओव्हुलेशन करते तेव्हा तिच्या फॅलोपियन ट्यूबमध्ये एक अंडे सोडले जाते. यावेळी स्त्रीच्या ग्रीवाचा श्लेष्मा पातळ असतो आणि शुक्राणू सहजपणे अंड्यापर्यंत पोहोचू शकतात.

संभोगानंतर, शुक्राणू अंड्यापर्यंत पोहोचतात तेव्हा गर्भधारणेसाठी २४ ते ७२ तास लागतात. या टप्प्यावर जे तयार होते त्याला झिगोट म्हणतात. शुक्राणूंमधून फलित अंडी किंवा झिगोट गर्भाशयात पोहोचतात आणि पेशींचे विभाजन होऊन पुढील ब्लास्टोसिस्ट बनते.

ब्‍लास्‍टोसिस्‍ट

फर्टिलाइजेशननंतर पेशी लहान गटांमध्ये विभागतात आणि या जटिल रचनेला ब्लास्टोसिस्ट म्हणतात. हे पेशींच्या दोन गटांनी बनलेले असते - आतील आणि बाह्य पेशी आणि द्रव. ब्लास्टोसिस्टच्या आतील पेशी खूप वेगाने विकसित होतात. ब्लास्टोसिस्ट फॅलोपियन ट्यूबमधून गर्भाशयात जाते आणि दहाव्या दिवशी रोपण करते.

ब्‍लास्‍टोसिस्‍ट इंप्‍लांटेशन

जेव्हा ब्लास्टोसिस्ट गर्भाशयात पोहोचते तेव्हा ते एंडोमेट्रियमच्या आत रोपण करते. ब्लास्टोसिस्टच्या बाह्य पेशी आणि गर्भाशयाच्या आतील अस्तर एकत्र येऊन प्लेसेंटा तयार होतो. बाळाला नाळेतूनच पोषण मिळते.

एम्बियो डेवलवमेंट

एकदा ब्लास्टोसिस्ट गर्भाशयाच्या आतील अस्तरापर्यंत पोचल्यावर, गर्भ नावाची रचना तयार होऊ लागते. यावेळी अंतर्गत अवयव आणि बाह्य संरचना तयार होऊ लागतात. तोंड, खालचा जबडा, घसा तयार होऊन हृदयाची नळी तयार होते. पहिल्या हाडाची जागा कार्टिलेज घेते.

​फीटल डेवलपमेंट

फर्टिलाइजेशनच्या १२व्या आठवड्यात, गर्भ शेवटच्या टप्प्यावर येतो. आता गर्भाचे सर्व अवयव आणि संरचना तयार झाल्या आहेत. पहिल्या तीन महिन्यांत बाळाचे बहुतेक अवयव विकसित होऊ लागतात आणि या महिन्याच्या अखेरीस, गर्भाची रक्ताभिसरण आणि मूत्राशय प्रणाली विकसित होते. येथून नवव्या महिन्यापर्यंत बाळाचा विकास गर्भाशयातच होतो.