पुणे - राज्यात कुष्ठरोगाचा प्रसार रोखण्यासाठी आणि या रुग्णांना वेळेत उपचार मिळावेत या उद्देशाने महाराष्ट्र शासनाने कुष्ठरोगाला आरोग्य यंत्रणेला कळविणे बंधनकारक असलेला आजार (नोटिफायबल डिसीज) म्हणून घोषित केले आहे..यानुसार कुष्ठरोगाचे निदान झालेल्या सर्व रुग्णांची नोंद दोन आठवड्यांच्या आत संबंधित जिल्हा आरोग्य कार्यालय, स्थानिक नागरी आरोग्य अधिकाऱ्यांकडे तसेच कुष्ठरोग साहाय्यक संचालक कार्यालय येथे करणे आता सर्व डॉक्टर आणि आरोग्य संस्थांसाठी बंधनकारक असणार आहे.कुष्ठरोग हा मायकोबॅक्टेरीयम लेप्री या जंतूंमुळे होणारा व एकमेकांच्या संपर्कात आल्यावर एकापासून दुसऱ्यांपर्यंत संक्रमित होणारा संसर्गजन्य आजार असून त्वचा, परिघीय नसा, डोळे आणि इतर अवयवांवर त्याचा परिणाम होतो. या आजाराबद्दल समाजात अजूनही भीती, गैरसमज आणि भेदभाव कायम आहेत..लवकर निदान न झाल्यास आणि उपचारात विलंब झाल्यास रुग्णांमध्ये विकृती निर्माण होते. यामध्ये हाताची बोटे वाकडी होणे, कालांतराने झडणे, चेहरा विकृत होणे हे परिणाम दिसतात. त्यामुळे वेळेत निदान आणि संपूर्ण औषधोपचार हे कुष्ठरोग नियंत्रणाचे प्रमुख घटक असून त्याचे उपचार सरकारी यंत्रणेत मोफत आहेत.राज्य शासनाने सन २०२७ पर्यंत ‘कुष्ठरोगमुक्त महाराष्ट्र’ हे उद्दिष्ट ठेवले आहे. यामध्ये संसर्गाची साखळी पूर्णपणे तोडणे, प्रसार शून्यावर आणणे, मुलांमधील विकृतीचे प्रमाण शून्य करणे आणि कुष्ठरुग्णांविषयी समाजातील भेदभाव नष्ट करणे या बाबींचा समावेश आहे..कुष्ठरोग नियंत्रणासाठी सार्वजनिक व खासगी क्षेत्रातील सर्व डॉक्टर, पॅथॉलॉजिस्ट, सूक्ष्मजीवशास्त्रज्ञ, आरोग्य कर्मचारी आणि क्षेत्रीय अधिकारी यांनी निदान झालेल्या सर्व रुग्णांचा योग्य उपचार, पाठपुरावा तसेच त्यांच्या संपर्कातील व्यक्तींना ‘पोस्ट एक्सपोजर प्रोफिलॅक्सिस’ (पीईपी) देणे आवश्यक असल्याचे सांगितले आहे..राज्यात १३ हजार रुग्णसद्यःस्थितीत, सप्टेंबर २०२५ अखेर राज्यात ७ हजार ८६३ नव्या कुष्ठरुग्णांची नोंद झाली असून उपचाराखालील रुग्णांची संख्या १३ हजार १० आहेत. या पार्श्वभूमीवर आरोग्य विभागाने सर्व वैद्यकीय व्यावसायिकांना कुष्ठरोग निदान व नोंदणीसंबंधीच्या नियमांचे काटेकोर पालन करण्याचे आवाहन केले आहे. जर याची माहिती आरोग्य यंत्रणेला दिली नाही तर संबंधित डॉक्टर, नर्सिंग होम, प्रयोगशाळा यांना आर्थिक दंड, वैद्यकीय परवान्याबाबत कारवाई होऊ शकते.कोणते आजार आहेत नोटिफायबल डिसीज?क्षयरोग, पोलिओ, कॉलरा, डेंग्यू, मलेरिया, कोरोना, प्लेग, डिप्थेरिया, टायफॉईड, स्वाईन फ्लू व आता कुष्ठरोग हे सर्व नोटिफायबल डिसीज आहेत..‘कुष्ठरोग हा नोटिफायबल डिसीज आजारांच्या यादीत समावेश केल्याने खासगी डॉक्टरांकडे उपचार घेणारे रुग्णांची नोंद आरोग्य खात्याकडे होइल. त्यामुळे कुटुंबातील इतरांची तपासणी करता येईल. कुष्ठरोग निर्मूलनासाठी प्रभावी पाठबळ मिळेल. या रुग्णांनी सरकारी किंवा खासगी कोठेही उपचार घेतले तरी चालतात. राज्यातील सर्वसामान्य नागरिकांनाही कुष्ठरोगाबाबत भीती बाळगू नये, लक्षणे आढळल्यास तत्काळ जवळच्या आरोग्य केंद्रात संपर्क साधावा. कारण हा आजार पूर्णपणे बरा होऊ शकतो.- डॉ. राधाकिशन पवार, उपसंचालक, क्षयरोग व कुष्ठरोग, महाराष्ट्र राज्य.सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates, मराठी ताज्या बातम्या, मराठी ब्रेकिंग न्यूज, मराठी ताज्या घडामोडी. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.
