ऊसतोड कामगारांच्या शिक्षणाची समस्या आंतरराष्ट्रीय पातळीवर

पुणे ः स्थलांतरामुळे मराठवाड्यातील ऊसतोड कामगारांची मुले दीर्घ काळ शिक्षणापासून वंचित राहतात. स्वातंत्र्याच्या सुवर्णमहोत्सवी वर्षातही कामगारांच्या मुलांच्या शिक्षणाची समस्या अजूनही सुटलेली नाही. शिक्षणाचा हा प्रश्न संवेदनशीलपद्धतीने मांडणाऱ्या ‘प्रश्न’ या लघुपटाला युनिसेफच्या वतीने सन्मानित करण्यात आले आहे.

‘प्रश्न’ या लघुपटात हंगामी ऊसतोड कामगार गंगा आणि राजकुमार स्थलांतरित होतात, त्यामुळे त्यांचा मुलगा गणेश याला शालेय शिक्षण कठीण होते. आर्थिक आणि जातीय वास्तव असूनही त्यांना यामध्ये मार्ग सापडतो. ग्रामीण भागातील शाळांची परिस्थिती, शिक्षकांवरील ताण, वेगवेगळ्या लोकांचा शिक्षणाकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन या लघुपटात दिसतो. ऊसतोड कामगार असलेली आणि प्राथमिक शिक्षणही पूर्ण न केलेली आई आपल्या मुलाला शिकवण्यासाठी वाचनाची क्लृप्ती कशी वापरते हे या लघुपटात पाहायला मिळते.

इटली येथील फ्लोरेन्स शहरात नुकतेच पार पडलेल्या युनिसेफ इनोसेंटी फिल्म फेस्टिव्हल २०२१ मध्ये हा गौरव करण्यात आला होता. आयरिस पुरस्कार विशेष उल्लेख (लेखन) या प्रकारात हा पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. प्रश्न या लघुपटाचे लेखन व दिग्दर्शन संतोष राम, तर निर्मिती डॉ. गणेश आणि दिपाली सानप या दांपत्याने सामाजिक जाणिवेतून केली आहे. या चित्रपटमहोत्सवातून लहान मुलांच्या बालपणावर आधारित चित्रपट निर्मितीला प्रोत्साहन दिले जाते. लहान मुलांच्या चित्रपट निर्मितीतील उत्कृष्टतेचे परिमाण म्हणून या महोत्सवाकडे पाहिले जाते. महोत्सवाच्या दुसऱ्या आवृत्तीत ११४ देशांमधून एक हजार ७०० चित्रपटांनी सहभाग घेतला होता. त्यातील ३८ चित्रपटांचा समावेश महोत्सवात करण्यात आला होता. भारतातून पुरस्कार प्राप्त एकमेव मराठी लघुपट आहे.