Kesar Mango: केसरच्या क्लोनिंगसाठी संशोधनावर भर, हिमायतबागेतील फळ संशोधन केंद्रात हजारो रोपांची निर्मिती

प्रतीक्षा शिंदे

वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठाअंतर्गत असलेल्या हिमायतबाग फळ संशोधन केंद्रात हजारो रोपांची निर्मिती करण्यात आली असून, त्यावर संशोधन केले जात आहे.

दरम्यान, सध्या बागेत केसर आंब्याची क्लोनिंग (संकरित) पद्धतीने निर्मिती करण्यावर संशोधन सुरू आहे. दरवर्षी यात वार्षिक उत्पन्न दहा ते पंधरा टक्क्यांनी वाढवणे, हा उद्देश असल्याचे प्रा.डॉ.जी.एम. वाघमारे यांनी सांगितले.

सुमारे ३०० एकर क्षेत्रफळ असलेल्या हिमायतबागेत तब्बल एक लाख ८० हजार झाडे व रोपे लावलेली आहेत. पन्नास हजार रोपे रोपवाटिकेत आहेत. त्याचबरोबर दहा हजार चिंच, पाच हजार सीताफळ, पाच हजार पेरू व साठ हजार इतर कलमे विक्रीसाठी आहेत. याचबरोबर बागेत कविट, पेरू, चिकू, मोसंबी, जांभूळ अशी एकूण ५२ प्रजातींची फळे आणि इतर शोभिवंत झाडे आहेत.

आंबा रोपांची बाग वेधते लक्ष

बागेचे खास वैशिष्ट्य असणारे केसर आंबे लोकांचे विशेष लक्ष वेधतात. एकूण दहा हेक्टर क्षेत्रफळामध्ये या आंबा बागेची लागवड केलेली आहे. बागेतील कुठलेही फळ हे नैसर्गिक पद्धतीने पिकवले जाते. त्यामुळे ते आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. आंब्याचे मोठ्या प्रमाणात उत्पादन होते. त्याचा लिलाव केला जातो.

बागेतील उत्पादनाचे वार्षिक उत्पन्न एकूण ४० ते ४५ लाख इतके आहे. बागेत केसर आंब्याची मोठ्या प्रमाणात लागवड केलेली असून, दरवर्षी उन्हाळ्यात बागेतच विक्रीसाठी स्टॉल लावलेले असतात. यात फक्त हिमायतबागेतीलच आंबे विक्रीसाठी असतात. संपूर्ण भारतात आंब्याच्या एकूण १ हजार २९१ प्रजाती आहेत. त्यापैकी फक्त वीस प्रजाती महाराष्ट्राच्या पाच विभागांपैकी व्यावसायिक दृष्टीने उपयोगी पडतात.