नेहरू सेंटरमध्ये प्रदर्शनाचे आयोजन

नेहरू सेंटरमध्ये
प्रदर्शनाचे आयोजन

 मुंबई, ता. २३ : नेहरू विज्ञान केंद्र येथे शनिवारी (ता. २३) ‘प्राचीन आकाशातून आधुनिक क्षितिजाकडे : भारतातील अंतराळ वारसा’ यावरील प्रदर्शनाला मुंबईत सुरुवात झाली. या प्रदर्शनाचे उद्‌घाटन टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ फंडामेंटल रिसर्च (टीआयएफआर)चे सेवानिवृत्त खगोल भौतिकशास्त्रज्ञ प्रो. एम. एन. वहिया यांच्या हस्ते झाले. या वेळी नेहरू विज्ञान केंद्राचे संचालक  उमेशकुमार रुस्तगी उपस्थित हाेते.

रुस्तगी म्हणाले, ‘‘विज्ञान प्रेरणादायी आणि सर्वांसाठी सुलभ बनवणे हे केंद्राचे उद्दिष्ट आहे.  हे प्रदर्शन प्राचीन वारसा आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाची सांगड घालून  तरुणांत विज्ञान आणि अंतराळ संशोधनाची आवड निर्माण करण्याचा प्रयत्न करेल.’’ भारताचा अंतराळाकडे प्रवास त्याच्या पूर्वजांच्या खगोलशास्त्रीय कुतूहलातून सुरू झाला होता,  यावर प्रो. वहिया यांनी भर दिला.  त्यांनी आर्यभट्ट,  भास्कर   आणि केरळ स्कूल ऑफ ॲस्ट्रॉनॉमीसारख्या प्राचीन विद्वानांच्या योगदानाचा संबंध इस्रोच्या मार्स ऑर्बिटर मिशन (मंगळयान) आणि चांद्रयान-३ च्या यशस्वी चांद्रमाेहिमेसारख्या आधुनिक कामगिरीशी जोडला.

प्राचीन निरीक्षण साधने,  सौर-चांद्र कॅलेंडर आणि विश्वोत्पत्तीच्या प्रारूपांद्वारे भारताचा वैज्ञानिक वारसा सादर करण्यात आला आहे. विक्रम लँडर आणि प्रज्ञान रोव्हर (चांद्रयान-३) चे बारकाईने तयार केलेले छोटेखानी मॉडेल हे या प्रदर्शनाचे प्रमुख आकर्षण आहे. या कार्यक्रमात शालेय विद्यार्थी आणि अभ्यागत मोठ्या उत्साहात सहभागी झाले. प्रदर्शनाच्या माहितीपत्रकाचे प्रकाशनही या वेळी करण्यात आले. बहुभाषिक माहितीसाठी क्यूआर कोड आणि डिजिटल फ्लिपबुक्स यांसारखी आधुनिक संवाद साधने समाविष्ट केली आहेत. यातून अभ्यागत प्राचीन खगोलशास्त्रीय ग्रंथ आणि हस्तलिखिते आभासी स्वरूपात पाहू शकतील. हे प्रदर्शन सर्वांसाठी खुले असल्याची माहिती सेंटरने दिली.