शाडूच्या मूर्तीच्या आगाउ नोंदणीत वाढ

शाडूच्या मूर्तीच्या आगाऊ नोंदणीत वाढ
पर्यावरणाचा ऱ्हास टाळण्यासाठी जनजागृतीवर भर
महाड, ता. १३ (बातमीदार) : गणरायाची मूर्ती आकर्षक आणि रेखीव, पाहता क्षणी मन प्रसन्न व्हावे अशी असावी, अशी प्रत्येक मूर्तिकाराची इच्छा असते. असे रेखीव काम शाडूपासून तयार केलेल्या मूर्तीवर सहज करता येते. पर्यावरणाचा ऱ्हास टाळण्यासाठी शाडूच्या गणेशमूर्तींबाबत जनजागृती करण्यात येत असल्‍याने यंदा आगाऊ नोंदणी वाढल्‍याचे मूर्तिकारांकडून सांगण्यात येत आहे.
गणेशोत्सव अवघ्‍या महिनाभरावर आला असून, मूर्ती कारागिरांची लगबग सुरू आहे. गणेशमूर्तींचे माहेरघर म्‍हणून पेण जगप्रसिद्ध असले तरी जिल्ह्यातील इतर शहरी व ग्रामीण भागात गणेशमूर्ती बनवण्याचे लहान-मोठे कारखाने वर्षानुवर्षे सुरू आहेत. महाडमध्ये अनेक कारखान्यांनी शंभरीही ओलांडली आहे. अनेक वर्षांपासून या ठिकाणी शाडूच्या गणेशमूर्ती बनवण्याची परंपरा आजही जपली जात होती. शाडूची माती ही गुजरातमधून आणली जाते. ती माती भिजवून साच्यामध्ये विविध आकाराच्या मूर्ती बनवल्या जातात. साचा सलग नसल्‍याने मूर्तिकाराला साच्यातील वेगवेगळ्या अवयवांची जुळवाजुळव करून गणेशाची मूर्ती साकारावी लागते. मूर्ती बनविल्यानंतर मुकुटावरती असणारे रेखीव काम, गणेशाचे दागिने, हातापायांच्या बोटांची सुबकता व त्यावरील बारकाई, ज्या ठिकाणचे भाग जोडले गेलेले असतात, त्या ठिकाणची कलाकुसर, असे कोरीव काम कारागिराला अत्यंत बारकाईने करावे लागते. यामुळेच गणेश मूर्तिकारांना त्यांच्या कलेचे अधिक मोल असते, परंतु हळूहळू कलाकार कमी होऊ लागले आहेत, परंतु काहींना शाडूची मूर्ती बनवण्याची हौस आजही आहे, परंतु गेल्या काही वर्षांमध्ये शाडूची जागा प्लास्टर ऑफ पॅरिसने घेतलेली आहे. प्लास्टर ऑफ पॅरिसच्या मूर्ती बनवणे सुलभ असून, त्यामध्ये फारशी कारागिरी करावी लागत नाही. वजनाने हलक्या व वाहतुकीला सोप्या तसेच मूर्ती किमतीनेही कमी असल्याने त्यांची मागणी दिवसेंदिवस वाढू लागली आहेत, परंतु आजही पर्यावरण संवर्धनासाठी अनेक गणेशभक्त आजही शाडूच्या मूर्ती घेणे पसंत करत असतात.

पीओपीच्या तुलनेत शाडूवर बारकाईने काम
महाडमधील शांताराम सुतार यांच्या कारखान्यात शाडूच्या गणेशमूर्ती बनवण्यात कारागीर सध्या व्यग्र आहेत. शहरात १०-१२ ठिकाणी मूर्ती तयार करण्याचे कारखाने असून, १२ हजार प्लास्टर ऑफ पॅरिस व शाडूच्या मूर्ती तयार केल्या जातात. शाडूसाठी खूप बारकाईने काम करावे लागते व त्यासाठी वेळ तर लागतोच, पण कामगारांची संख्या अधिक लागते, असे कामगार आता मिळेनासे झाल्‍याचे मूर्तिकार सांगतात.