विनीच्या हंगामात कर्नाळा पक्षीअभयारण्याला पसंती

विनीच्या हंगामात कर्नाळा पक्षी अभयारण्याला पसंती
कर्नाळा पक्षी अभयारण्यामध्ये तिबोटी खंड्याचे दर्शन
पनवेल, ता. २८ (बातमीदार) ः कर्नाळा पक्षी अभयारण्यात सोमवारी (ता. २८) दुर्मिळ व रंगीबेरंगी तिबोटी खंड्याचे दर्शन झाले. निसर्गप्रेमी आणि छायाचित्रकारांसाठी ही एक विशेष पर्वणी ठरली असून, या दुर्लभ पक्ष्याचे अचूक क्षण टिपण्यात आले आहेत.
तिबोटी खंड्या हा लहान आकाराचा, पण अतिशय आकर्षक रंगसंगती असलेला पक्षी आहे. याचे शरीर निळसर-काळसर असून डोक्यावर केशरी व जांभळसर रंगाचे मिश्रण असते. या पक्ष्याला ‘थ्री कलर किंगफिशर’ असेही म्हणतात. तिबोटी खंड्या दक्षिण आणि दक्षिण पूर्व आशिया या भागातील घनदाट व दमट जंगलांमध्ये आढळतो. तो मुख्यतः भारतात कोकण, सह्याद्री पर्वतरांग, पश्चिम घाट, गोवा, केरळ या ठिकाणी आढळतो. जून ते सप्टेंबर या काळात त्याचा विणीचा हंगाम असतो. हा पक्षी नदीकिनारी, झऱ्यांजवळ किंवा दमट वनांमध्ये जमिनीत बीळ खोदून अंडी घालतो. एकावेळी तीन ते सात अंडी घालतो. तिबोटी खंड्या अर्धप्रवासी पक्षी आहे. पावसाळ्यात तो पश्चिम घाटात जसे की कर्नाळा, आंबोली, कोयना जंगल विणीसाठी स्थलांतर करतो. हिवाळ्याच्या शेवटी व उन्हाळ्यात काही प्रमाणात तो पुन्हा दक्षिणेकडील अधिक उष्ण प्रदेशांत जातो.

दर्शन दुर्मिळ
तिबोटी खंड्या हा त्याच्या सौंदर्यामुळे छायाचित्रकारांचा अत्यंत आवडता पक्षी असून, त्याचे दर्शन दुर्मिळ समजले जाते. कर्नाळा पक्षी अभयारण्य ही त्याची प्रमुख विणीची जागा म्हणून ओळखली जाते. कर्नाळा अभायरण्यात दरवर्षी विविध देशी व स्थलांतरित पक्ष्यांचे आगमन होते, मात्र तिबोटी खंड्याचे दर्शन हे अतिशय दुर्मिळ समजले जाते. वन विभाग आणि पर्यावरणप्रेमी यांचे यासाठी अभिनंदन करण्यात येत असून, या पक्ष्यांच्या संवर्धनासाठी अधिक दक्षता घेण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.