वीटभट्टी व्यवसायाला उशिराने सुरुवात
खर्च-अडचणी वाढल्या तरी मागणी कायम
महेंद्र पवार
कासा, ता. ११ (बातमीदार) : डहाणू तालुक्यातील ग्रामीण भागात यंदा वीटभट्टी व्यवसायाला उशिरा सुरुवात झाली आहे, मात्र तरीही आता या कामाला गती येऊ लागली आहे. या व्यवसायापुढील अडचणी आणि खर्चात वाढ झाली असली तरी विटांना मागणी आहे. त्यामुळे गेल्या काही वर्षांच्या तुलनेत व्यवसायात वाढ झाल्याचे व्यावसायिक सांगतात.
बडोदरा-मुंबई एक्स्प्रेस मार्ग, बुलेट ट्रेन आणि रेल्वे कॉरिडॉर यांसारख्या मोठ्या प्रकल्पांमुळे अनेक शेतकऱ्यांच्या जमिनी संपादित झाल्या. त्यातून मिळालेल्या नुकसानभरपाईमुळे अनेकांनी पर्यायी उपजीविकेचा मार्ग म्हणून वीटभट्टी व्यवसायात उतरण्याचा निर्णय घेतला आहे. साखरा, सारणी, गंजाड, धानीवरी, वरोती, उर्से, महालक्ष्मी, सायवन आणि ओसरवीरा परिसरात मोठ्या प्रमाणावर नवीन वीटभट्ट्या सुरू झाल्या आहेत. मागील काही वर्षांच्या तुलनेत अलिकडे या व्यवसायात लक्षणीय वाढ झाल्याचे व्यावसायिक सांगतात.
वीटभट्टी व्यवसाय फायदेशीर वाटत असला तरी त्यात अनेक आव्हाने आहेत. चांगल्या प्रतीची माती, भरपूर पाणी, तूस, रेती आणि कोळसा या साहित्याची मोठ्या प्रमाणात गरज भासते. त्यात प्रशिक्षित कामगारांची कमतरता ही सर्वात मोठी समस्या असून, कुशल कारागीरांची संख्या कमी झाल्याने उत्पादनावर परिणाम होत आहे. सध्या सर्वसाधारण विटा पाच ते सात रुपये प्रति दराने उपलब्ध आहेत. उच्च दर्जाच्या विटांना अधिक मागणी आहे.
यंदा अवकाळी पाऊस उशिरापर्यंत पडल्याने भातलावणी आणि कापणी या शेतीच्या कामांना विलंब झाला. अनेक वीटभट्ट्या शेतजमिनीवर उभारल्या जात असल्याने जमीन मोकळी न झाल्यामुळे काम सुरू करण्यात विलंब झाला.
ग्रामीण भागात वीटभट्टी व्यवसाय पुन्हा गती पकडत असला तरी वाढता खर्च, कामगार टंचाई आणि हवामानातील अनिश्चितता ही मोठी आव्हाने आहेत. तरीही बांधकाम क्षेत्रातील वाढत्या मागणीमुळे हा व्यवसाय टिकून आहे.
चांगल्या दर्जाच्या विटांना मोठी मागणी आहे. मोठ्या साईजच्या विटा तुटत नाहीत. व्यवसाय उशिरा सुरू झाला असला तरी मागणी समाधानकारक आहे.
- राकेश शिंदे, वीट व्यावसायिक
अजूनही ग्रामीण भागात मातीच्या विटांना पसंती आहे, पण प्रशिक्षित कामगारांची कमतरता, वाढती मजुरी आणि अवकाळी पावसामुळे होणारे नुकसान पाहता हा व्यवसाय करणे जोखमीचे ठरत आहे.
- रघुनाथ सुतार, व्यावसायिक, साखरे
साहित्याचे दर
तूस : ६-७ रुपये प्रति किलो
ठाण कोळसा : ७,०००-८,००० रुपये प्रति टन
नागपूर कोळसा : १०,०००-१२,००० रुपये प्रति टन
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates, मराठी ताज्या बातम्या, मराठी ब्रेकिंग न्यूज, मराठी ताज्या घडामोडी. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.