अवयव दानासाठी ग्रीन कॉरिडॉरची उभारणी

अवयवदानासाठी ग्रीन कॉरिडॉरची उभारणी
अवघ्या १७ मिनिटांत हृदय ठाण्यातून मुंबईत दाखल

सकाळ वृत्तसेवा
मुंबई, ता. २८ : मानवी संवेदना, अचूक समन्वय आणि वेळेवर केलेली कृती यामुळे जीव वाचू शकतो, याचे प्रभावी उदाहरण गुरुवारी (ता. २५) पाहायला मिळाले. ठाण्यातील एका रुग्णालयातून अवघ्या १७ मिनिटांत दान केलेले हृदय मुंबईत पोहोचवण्यात यश आले असून, ग्रीन कॉरिडॉरमुळे ही जीवनदायी शस्त्रक्रिया शक्य झाली आहे. या तातडीने केलेल्या हृदयदानामुळे एका ज्येष्ठ नागरिकाचा जीव वाचवण्यात डॉक्टरांना यश आले.

हृदय प्रत्यारोपणाची ही प्रक्रिया पवई येथील डॉ. एल. एच. हिरानंदानी रुग्णालय येथे पार पडली. ठाण्यातील महावीर जैन रुग्णालयात उपचार घेत असलेल्या ३८ वर्षीय महिलेला उच्च रक्तदाबामुळे मेंदूत रक्तस्राव झाल्याने त्यांना मेंदू मृत घोषित करण्यात आले होते. तज्ज्ञ डॉक्टरांच्या समितीने ब्रेन डेड असल्याची पुष्टी केल्यानंतर तिच्या कुटुंबीयांनी अवयवदानाचा निर्णय घेतला. त्यानंतर विशेष प्रत्यारोपण पथक तातडीने सक्रिय करण्यात आले. रुग्णालय प्रशासन, झेडटीसीसी आणि वाहतूक पोलिस विभाग यांच्या समन्वयातून ग्रीन कॉरिडॉर तयार करण्यात आला. त्यामुळे महावीर जैन रुग्णालयातून निघालेले हृदय अवघ्या १७ मिनिटांत पवईत पोहोचले. झेडटीसीसीच्या नियमानुसार हे हृदय अंतिम टप्प्यातील हृदयविकाराने ग्रस्त असलेल्या ६० वर्षीय पुरुष रुग्णाला देण्यात आले असून, प्रत्यारोपण शस्त्रक्रिया करण्यात आली. या महिलेने हृदयासह, किडनी, यकृत, फुप्फुस आणि स्वादुपिंड हे अवयवदान केले.

..
१८ हजारांहून अधिक अवयव प्रत्यारोपण
डॉ. एल. एच. हिरानंदानी रुग्णालयाचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी डॉ. समीर कुलकर्णी यांनी सांगितले, की भारतात सध्या ८० हजारांहून अधिक रुग्ण अवयव प्रत्यारोपणाच्या प्रतीक्षेत आहेत; मात्र अवयवदानाचा दर अजूनही प्रति दशलक्ष लोकसंख्येमागे एक असा आहे. २०२४ मध्ये देशात आतापर्यंतची सर्वाधिक म्हणजे १८ हजारांहून अधिक अवयव प्रत्यारोपण झाले असले, तरी मागणीच्या तुलनेत ती अपुरी आहेत. एका दात्यामुळे तब्बल आठ जणांचे प्राण वाचू शकतात. या वेळी त्यांनी दात्याच्या कुटुंबीयांच्या धैर्याबद्दल आणि संवेदनशीलतेबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली, तसेच झेडटीसीसी आणि वाहतूक पोलिसांच्या तातडीच्या समन्वयाचे कौतुक केले आहे.

अवयवदान घट
गतवर्षीच्या तुलनेत यंदा अवयवदानाची संख्या घटल्याचे दिसते. जागरूकता वाढली असली तरी मेंदूमृत अवयवदान कमी नोंदले गेले आहेत. २०२४ मध्ये ६० मेंदूमृत रुग्णांचे अवयवदान करण्यात आले. यावर्षी आतापर्यंत ५३ मेंदूमृत अवयवदानाची नोंद करण्यात आली आहे.