अंबाबाई मुर्ती चेहरा व किरीट तत्काळ संवर्धन आवश्यक

मूर्तीचे तत्काळ
संवर्धन आवश्यक
तज्ज्ञांचा अहवाल न्यायालयात सादर, खबरदारीच्या सूचनाही

किंवा
अंबाबाई मूर्तीचे संवर्धन आवश्यक
न्यायालयात तज्ज्ञांचा अहवाल सादर, खबरदारीच्या सूचनाही

सकाळ वृत्तसेवा
कोल्हापूर, ता. ४ : करवीर निवासिनी श्री अंबाबाईच्या मूर्तीच्या गळ्याखालील भागाची झीज झाली आहे. ती २०१५ मध्ये झालेल्या रासायनिक संवर्धनातील अवशेषांची आहे. मूर्तीच्या नाक, ओठ, हनुवटीवरही तडे गेले आहेत. ते सुध्दा २०१५ मध्ये झालेल्या रासायनिक संवर्धनातील अवशेषांचे असून मूर्तीचा चेहरा व किरिटाचे तत्काळ संवर्धन करणे आवश्यक असल्याचा अहवाल आज न्यायालयात सादर झाला. दरम्यान, योग्य त्या खबरदारीच्या सूचनाही या आठ पानी अहवालात तज्ज्ञांनी दिल्या आहेत.
श्री अंबाबाईच्या मूर्ती संवर्धनासंबंधीचा दावा दिवाणी न्यायाधीश वरिष्ठ स्तर (कोल्हापूर) यांच्यासमोर सुरू आहे. या दाव्यामध्ये श्रीपूजक गजानन मुनीश्वर यांच्यासह वादींनी पुरातत्त्‍व खात्याच्या निवृत्त अधिकाऱ्यांकडून मूर्तीची पाहणी व्हावी, अशी मागणी केली होती. त्यानुसार गेल्या चौदा व पंधरा मार्चला ही पाहणी झाली. पुरातत्त्व खात्याचे निवृत्त अधिकारी आर. एस. त्र्यंबके व विलास मांगीराज यांनी केलेल्या या पाहणीचा अहवाल आज न्यायालयात सादर झाला. यावेळी ॲड. नरेंद्र गांधी, ॲड. ओमकार गांधी, वादी गजानन मुनीश्वर, अजिंक्य मुनीश्वर, लाभेश मुनीश्वर, प्रतिवादी दिलीप देसाई, ॲड. प्रसन्न मालेकर उपस्थित होते.

अहवालातील निष्कर्ष व उपाययोजना अशा...
० २०१५ मध्ये झालेल्या संवर्धन प्रक्रियेसाठी वापरलेले साहित्य मूळ पाषाणाशी जुळवून घेऊ न शकल्याने त्याचे तडे जाऊन थर निघत आहे. अन्य ठिकाणी दिलेल्या लेपालाही तडे गेले आहेत.
० मूर्ती भक्कम करण्यासाठी येथील सिलिकेटचे द्रव्य वापरून हे तडे मुजवता येतील. मूर्तीला जुळवून न घेणारे जुन्या संवर्धन प्रक्रियेतील साहित्याचे सगळे थर रासायनिक संवर्धन प्रक्रियेने काढून नव्याने थर द्यावे लागतील.
० संवर्धन प्रक्रियेनंतर रंगविरहित संरक्षक द्रव्याचा थर देऊन मूर्ती सुरक्षित करावी लागेल.
० वेळोवेळी मूर्तीचे निरीक्षण करून योग्य ती काळजी घ्यावी.
० मूर्तीला स्नान न घालता नाजूक सुती कापडाने पुसून घेणे.
० मूळ मूर्तीला पुष्पहार किंवा फुले न घालता केवळ उत्सव मूर्तीला फुलांचे हार घालणे.
० गर्भगृहातील संगमरवर काढणे आणि कीटकांचा उपद्रव होऊ नये, यासाठी आवश्यक उपाययोजना करणे.
० गाभाऱ्यातील आर्द्रता व तापमानाचे नियंत्रण करणे.
० मूर्तीवर अलंकार व किरीट घालताना योग्य ती काळजी घेणे.