दळणवळण यंत्रणा अधिक प्रभावी होण्यासाठी ड्रायपोर्ट आणि कोकणात पर्यायी बंदराची व्यवस्था हवी

लोगो टुडे १ वरून घेणे
- भाग २

उत्पादित मालाची वाहतूक उद्योगांची डोकेदुखी
ड्रायपोर्ट आणि कोकणात पर्यायी बंदर हवे; निर्यात वाढविण्याचे उद्दिष्ठ गाठावे लागणार
अभिजित कुलकर्णी : सकाळ वृत्तसेवा
नागाव, ता. २४ : जागतिक बाजारपेठेची कास्टिंगची मागणी पाहता, फाउंड्री आणि इंजिनिअरिंग उत्पादनात संधी आहे. त्यासाठी आंतरराष्ट्रीय गुणवत्तेच्या कास्टिंगचे उत्पादन घेऊन निर्यात वाढविण्याचे उद्दिष्ठ स्वीकारावे लागणार आहे. त्यादृष्टीने येथील उद्योगाची वाटचालही सुरू आहे. सध्या उत्पादित मालाची वाहतूक हा उद्योगातील डोकेदुखीचा विषय ठरत आहे. यासाठी दळणवळण यंत्रणा अधिक प्रभावी होण्यासाठी ड्रायपोर्ट आणि कोकणात पर्यायी बंदराची व्यवस्था हवी.
प्रत्येक उद्योगात स्वतंत्र यंत्रणा यावर काम करते तरीही वेळेत डिलिव्हरी करण्यात अडचणींचा सामना करावा लागतो. केवळ औद्योगिक उत्पादित मालाची ने-आण करण्यासाठी २०० वर ट्रान्सपोर्ट कार्यरत आहेत. एकूण औद्योगिक उत्पादनाच्या १५ ते २० टक्के कास्टिंगच निर्यात होते. तरीही जेएनपीटी (जवाहरलाल नेहरू पोर्ट ट्रस्ट) येथे वाहनधारकांना वाहनातील माल उतरून घेण्यासाठी दोन दिवसांची प्रतीक्षा करावी लागते. भविष्यात फाउंड्री अॅन्‍ड इंजिनिअरिंग हबमध्ये एक्सपोर्टचे हे प्रमाण ४० टक्‍क्यांपर्यंत जाईल. त्यावेळी येथील उद्योगाला नवीन समस्यांना सामोरे जावे लागेल.
निर्यातीसाठी मुंबई येथील जेएनपीटी याच बंदराचा आधार असल्याने तेथील समस्याही वेगळ्या आहेत. याचा गैरफायदा घेत तेथे काही ठेकेदारांची मक्तेदारी वाढली आहे. तेथे येणारी मालवाहू वाहने उतरून घेण्यासाठी वाहनचालकांकडे दलाली मागितली जाते. परिणामी, माल वाहतूक करणाऱ्यांना आणि पर्यायाने उद्योगांना याचा आर्थिक भुर्दंड सहन करावा लागतो. निर्यातक्षम उत्पादनाची हाताळणी अधिक प्रभावी होण्यासाठी कोल्हापूर परिसरात ड्राय पोर्ट विकसित होणे आवश्यक आहे. जिल्ह्यात तीन खासदार आहेत; पण उद्योगाच्या समस्या जाणून घेण्यासाठी त्यांच्याकडे वेळ नाही.
औद्योगिक उत्पादनांच्या अवजड मालाची वाहतूक अधिक सुलभ होण्यासाठी वाहनधारक आणि ट्रान्सपोर्ट व्यावसायिक यांच्या समस्याही सोडवाव्या लागतील. जिल्ह्यातील एकाही औद्योगिक वसाहतीत ट्रक पार्किंगची सुविधा उपलब्ध नसल्याने ही वाहने औद्योगिक वसाहतीमधील रस्त्यांवर आणि ट्रान्सपोर्ट कार्यालयांच्या दारात महामार्गावर पार्किंग केली जातात. याचा त्रास अन्य वाहनधारकांना होतो.

निर्यात वाढविण्यासाठी काय हवे?
* निर्यातीसाठी कोकणात पर्यायी बंदराचा विचार
* कोल्हापुरात ड्रायपोर्ट विकसित होणे गरजेचे
*औद्योगिक वसाहतींमध्‍ये ट्रक पार्किंगची व्यवस्था
* कोल्हापुरातून देशातील प्रमुख शहरांना जोडणारी विमान सेवा

मजले-तमदलगेच्या
माळावर ड्रायपोर्टच का?
हातकणंगले तालुक्यातील मजले-तमदलगेच्या माळावर ड्रायपोर्ट उभारण्यासाठी केंद्रीयमंत्री नितीन गडकरी यांनी मान्यता दिली आहे. यासाठी अधिकाऱ्यांनी जागेची पाहणी करून पुढील कार्यवाही केली आहे. याला दोन वर्षांचा अवधी झाला. पुढे त्याचे काय झाले, याचे उत्तर कोणाकडेच नाही.

कोट
जेएनपीटी या बंदरावर हमालीच्या नावाखाली माल कितीही असू दे पंधराशे ते दोन हजार रुपये अशी मनमानी आकारणी केली जाते. शिवाय चालक नवीन असेल आणि चुकीच्या ठिकाणी वाहन उभे करून माहिती घेत असेल तर त्याच्याकडून मोठा दंड वसूल केला जातो. याबाबत शासनाने हस्तक्षेप करणे गरजेचे आहे.
- कुलभूषण कोळी, अध्यक्ष, ट्रान्सपोर्ट असोसिएशन, नागाव-शिरोली.
--
खरेदीदार कंपन्या वेळेत पुरवठा करा, यासाठी पुरवठादार कंपनी आणि ट्रान्सपोर्ट व्यावसायिकाकडे पाठपुरावा करतात; पण मालवाहतूक वाहन जेएनपीटी बंदरावर पोहोचले की गाडी खाली करून घेण्यासाठी दोन ते चार दिवस वाट पाहावी लागते. पुरवठादारास वाहन थांबून राहिल्यामुळे जादा रक्कम मोजावी लागते.
- अनिल तराळ, ट्रान्सपोर्ट व्यवसायिक.