Sangli Tourism : दंडोबा-गिरलिंग बनेल शिव-शक्तिपीठ; 'ही' प्राचीन स्थळे होतील जिल्ह्याची ठळक ओळख

सांगली : जिल्ह्याच्या पर्यटन (Sangli Tourism) व धार्मिक स्थळांचा मानबिंदू म्हणून श्री क्षेत्र दंडोबा (Dandoba Temple) व श्री क्षेत्र गिरलिंग (जुना पन्हाळा) यांची ओळख आहे. भोसे, मालगाव, सिद्धेवाडी, खंडेराजुरी व खरशिंग गावच्या सुमारे १ हजार १५० हेक्टर क्षेत्रावरच्या विस्तीर्ण पसाऱ्यावर निसर्गाने मुक्तहस्ते उधळण केली आहे.

तर तेथून जवळच असलेल्या जुना पन्हाळा अर्थात गिरलिंग देवस्थान हे देखील एक पर्यटन क्षेत्र शिवभक्तीचे केंद्र ठरू शकते. जिल्हा नव्हे, तर राज्यातील एक नामांकित शिवतीर्थ बनविण्यासाठी प्रबळ इच्छाशक्तीची गरज आहे. सांगली जिल्ह्याचे महाबळेश्वर म्हणून ओळख बनण्याइतपत ही दोन तीर्थक्षेत्रे बनू शकतील.

गिरलिंग देवस्थानची वैशिष्ट्ये

• सुमारे ४०० एकर निसर्गरम्य डोंगर

• सुमारे १२०० वर्षांपूर्वी शिवलिंगाची स्थापना

• दाट झाडीने पर्यावरणाचे संवर्धन व संरक्षण

• मानसिक स्वास्थ्य, प्रसन्न, आनंददायी निसर्ग ठिकाण

1. विस्तीर्ण पठारावर रंगीबेरंगी अनेक वनस्पतींचा खजिना

2. रामायणकालीन मंदिरात चैतन्यमय, उत्साही वातावरण

3. मंदिरासमोर पराशय ऋषींची, तर मंदिराच्या मध्ये वसिष्ठ ऋषींची संजीवन समाधी

4. अलीकडेच जांभ्‍या खडकातील बौध्दकालीन लेण्यांचा शोध

5. तीन घळींमुळे तिघई लेणी नावाचा परिसर प्रसिध्द

दंडोबाची वैशिष्ट्ये

• विस्तीर्ण डोंगराच्या टोकावर पुरातन दंडनाथ मंदिर

• डोंगर पोखरून पुरातन गुहेत बांधलेली पिंड, जांभ्या दगडात कोरलेला सभामंडप

• नागाच्या वेटोळ्यातील दंडनाथाची मूर्ती, अखंड धुनी.

• मंदिराच्या माथ्यावर सुमारे ३०० वर्षांपूर्वी उभारलेले महाकाय पाचमजली शिखर

• बाजूलाच सुमारे ५ किलोमीटर अंतरावर श्री गिरलिंग देवस्थान (जुना पन्हाळा)

• ट्रेकिंगसाठी आरोग्यदायी व पर्यावरणपूरक उत्तम ठिकाण

• विविध प्रकारचे प्राणी, पक्षी व रंगीबेरंगी फुलांची वनसंपदा

• नैसर्गिक घळी, नागमोडी रस्ता, घाट, छोटे-मोठे डोंगर, असंख्य गुहा, दऱ्या

• भुयारी प्रदक्षिणा मार्ग असणारे पश्चिम महाराष्ट्रातील पहिले देवस्थान

• बारमाही गारवा असणारे हिल स्टेशन

• बारापैकी ४ जोतिर्लिंगांच्या मूर्ती

• केदारलिंग, गुप्तलिंग, काळभैरव, शिवलिंग, महिषासूरमर्दिनी,

• श्री विष्णूची दगडात कोरलेली मूर्ती

निसर्गाची विविध रूपे दंडोबा डोंगर परिसरात पाहायला मिळतात. काही वर्षांपूर्वी दंडोबा डोंगर परिक्रमा उपक्रम राबवण्याचा उपक्रम तीनवेळा केला. शिखरावरील ध्वजाला दृष्टिपथात ठेवून केलेली ही परिक्रमा अनेक अर्थांनी महत्त्वपूर्ण ठरली. एक ते दीड तासाच्या कालावधीत सुमारे सव्वासहा किलोमीटरची ही परिक्रमा विद्यार्थ्यांपासून अाबालवृध्दापर्यंत कोणीही पूर्ण करू शकेल, इतका सोपा मार्ग आहे.’’

-अभय मोरे, गिर्यारोहक, सांगली.