खंडोबाची साखळी तोडण्याचा उद्या कार्यक्रम

उगार खुर्द : मंगसुळी येथील पुरातन प्रसिद्ध व लाखो भाविकांचे श्रद्धास्थान असलेल्या खंडोबा मंदिरात शुक्रवारी (ता. 15) सायंकाळी साखळी तोडण्याचा कार्यक्रम होणार आहे. येथील दसरा सणाचे हे वैशिष्य आहे. साखळी तुटल्यावर ग्रामस्थ सोने वाटणार आहेत.

गतवर्षी कोरोनाचा संसर्ग असल्याने नवरात्रोत्सव व दसरा साधेपणाने झाला. यंदा कोरोनाचा संसर्ग कमी झाल्याने मंदिरात नवरात्रोत्सव साजरा झाला. मंदिरात गुरुवारी (ता. 7) घटस्थापना झाली. शनिवार (ता. 9) ते मंगळवार (ता. 12) अखेर घोडा, पालखी प्रदक्षिणा झाल्या. यावेळी भाविक उपस्थित होते. काही भाविक दिवटीसह प्रदक्षिणेत सहभागी झाले होते.

बुधवारी (ता. 13) जागरणाचा कार्यक्रम झाला. शुक्रवारी (ता. 15) दसरा साजरा होणार आहे. दसरया दिवशी मंदिरात सायंकाळी पाचच्या दरम्यान घोडा व पालखीच्या जलदगतीने प्रदक्षिणा होणार आहेत. त्यानंतर घोडा, पालखी जवळ असलेल्या मंदिरांना भेटून मंदिरात परत जाणार आहेत. यावेळी मंदिरात भाविकांची गर्दी होते. अश्विन प्रतिपदेपासून साखळी तोडणारे वाघे हे साखळीची पूजा करून उपवास धरतात. ही साखळी देवापुढे ठेवून मानकरी, पुजारी ती तोडण्यासाठी वाघ्यांकडे देतात. साखळी तुटणारया दगडी खांबाला साखळीचे एक टोक बांधून साखळी दगडावर आपण्यास वाघे सुरु करतात. यावेळी भाविकांतून यळकोट यळकोट घे असा नामघोष सुरु होतो. नगारा, चौघड्यासह हलग्यांचा कडकडाट सुरु असतो. साखळी आपटतात, त्यास पेट म्हणतात. साखळी तुटल्यावर तुटलेल्या कड्या व साखळी तोडण्यासाठी दिलेले पेट यांची बेरीज करून येणाऱया सहा महिन्याचा काळ चांगला जाणार असे मानण्यात येते. गतवर्षी दसरया दिवशी एक पेट 5 कडी तर 2019 च्या दसरया दिवशी 166 पेट 6 कडी अशी साखळी तुटली होती. साखळी तुटल्यावर आरती झाल्यावर सोने वाटपास प्रारंभ होतो.

वर्षातून दोनवेळा साखळी तोडण्याची परंपरा

या खंडोबा मंदिरात दसरया दिवशी सायंकाळी व यात्रेदिवशी चैत्र शुद्ध दशमी दिवशी साखळी तोडण्याची शेकडो वर्षाची परंपरा आहे. ही साखळी एक मण वजनाची, पंचधातुची व 27 कड्यांची आहे. ती दसरयादिवशी सुर्यास्ताच्या वेळी व यात्रेदिवशी उत्तररात्री तोडण्याची प्रथा आहे.