विद्यार्थ्यांमधील मूलभूत कौशल्याच्या विकासाचे ‘स्पंदन’

पिंपरी, ता.३ : पिंपरी चिंचवड महापालिकेच्या शिक्षण विभागाने विद्यार्थ्यांमध्ये मूलभूत कौशल्यांचा विकास व्हावा यासाठी ‘स्पंदन’ उपक्रम सुरू केला आहे. विद्यार्थ्यांची गुणवत्ता वाढ, सहानुभूती, संवाद कौशल्य, विचारपूर्वक निर्णय क्षमता आणि समग्र शिक्षणाची जाणीव अशा महत्त्वाच्या गुणांवर लक्ष केंद्रित केले जात आहे. या उपक्रमासाठी २१ शिक्षकांची निवड करण्यात आली आहे.
महापालिकेच्या शाळांतील विद्यार्थ्यांमध्ये विचारशक्ती आणि निर्णय क्षमतेसारखी मूलभूत जीवन कौशल्य प्रमाण जाणून घेण्यासाठी क्वालिटी कौन्सिल ऑफ इंडिया (क्यूसीआय) द्वारे मूल्यमापन करण्यात आले. या मूल्यमापनातून असे दिसून आले की, महापालिकेच्या केवळ १२ टक्के विद्यार्थ्यांनी निर्णय घेण्याशी संबंधित प्रश्नांची योग्य उत्तरे दिली. तर ४२ टक्क्यांपेक्षा जास्त विद्यार्थ्यांना स्व-जागरूकता, गंभीर विचार आणि निर्णय घेणे यासारख्या महत्त्वाच्या क्षेत्रांमध्ये उत्तरे देण्यात अडचणी आल्या. त्यामुळेच महापालिकेच्या शिक्षण विभागाने विद्यार्थ्यांमध्ये मूलभूत कौशल्यांचा विकास व्हावा यासाठी ‘स्पंदन’ सारखा उपक्रम सुरू केला आहे. हा उपक्रम सर्व १४० महापालिका शाळा आणि २११ बालवाड्यांमध्ये सुरू करण्यात येत आहे, ज्यामुळे पूर्व-प्राथमिक ते इयत्ता १० वी पर्यंतच्या ६० हजारांहून अधिक विद्यार्थ्यांना लाभ मिळणार आहे.

महत्वाच्या गुणांवर लक्ष
विद्यार्थ्यांची गुणवत्ता वाढवण्यासाठी महापालिकेने सहानुभूती, संवाद कौशल्य, विचारपूर्वक निर्णय क्षमता आणि समग्र शिक्षणाची जाणीव अशा महत्त्वाच्या गुणांवर लक्ष केंद्रित करत २१ शिक्षकांची निवड केली आहे. हे शिक्षक आता ‘एसईई लाईफ स्किल्स मास्टर ट्रेनर्स’ म्हणून ओळखले जातात आणि ते इतर शिक्षकांना मार्गदर्शन करण्यासाठी विशेष प्रशिक्षण घेत आहेत.

विविध उपक्रमांचे आयोजन !
बालवाडी ते ५ वी पर्यंतच्या वर्गातील शिक्षकांसाठीचे प्रशिक्षण आधीच सुरू झाले असून वर्षभर मासिक शिक्षक समूह सत्रांचे आयोजन केले जाणार आहे. त्यामुळे संपूर्ण शालेय शिक्षण पद्धतीमध्ये सकारात्मक बदल होण्यास मदत होईल. हा अभ्यासक्रम स्वतःच विद्यार्थ्यांसाठी खूप आकर्षक आहे. यात विद्यार्थ्यांना भावनिक जाणीव, कृतज्ञता आणि सामाजिक नातेसंबंध मजबूत करण्यासाठी ‘माइंडफुल सोमवार’, ‘थँक्सफुल गुरुवार’ आणि ‘फ्रेंडली शुक्रवार’, असे वेगवेगळे उपक्रम राबवले जाणार आहेत.

आम्ही अनेक राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय प्रारुपे (मॉडेल्स) पाहिली. त्यामधून मुलांच्या वास्तवाला अनुकूल असलेले सर्वोत्तम उपक्रम राबवत आहोत. ‘स्पंदन’ ही दीर्घकालीन व पिंपरी चिंचवडच्या भविष्याची गुंतवणूक आहे. केवळ शिक्षणातच नाही; तर आपण ज्या प्रकारचा समाज निर्माण करू इच्छितो. त्यासाठी हा उपक्रम यशस्वी ठरणार आहे.
- प्रदीप जांभळे - पाटील, अतिरिक्त आयुक्त, पिंपरी चिंचवड महापालिका

विद्यार्थ्यांचा केवळ अभ्यासक्रमातच नव्हे; तर आयुष्यातही विकास व्हावा हा आमचा उद्देश आहे. ‘स्पंदन’ उपक्रमातून मुलांमध्ये भावनिक समृद्धी, सामाजिक भान आणि आत्मविश्वास विकसित होईल, अशी आम्हाला पूर्ण खात्री आहे.
- किरणकुमार मोरे, सहायक आयुक्त, शिक्षण विभाग

विद्यार्थ्यांचा सर्वांगीण विकास हा राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरणाचा पाया असून त्याचे मूळ सामाजिक, भावनिक आणि नैतिकता यांच्या वाढीमध्ये आहे. स्पंदन उपक्रमाद्वारे विद्यार्थ्यांचा पाया भक्कम होण्यास मदत होणार आहे. विद्यार्थ्यांमध्ये आत्मविश्वास निर्माण करणे, स्वतःच्या व समाजाप्रती असलेल्या जबाबदाऱ्या पार पाडण्यासाठी त्यांना सक्षम करणे, यासाठी हा उपक्रम उपयुक्त ठरेल.
- सुनीता गिते, नोडल सुपरवायझर