Premium| Artificial Intelligence History: कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा प्रवास - इतिहास, विज्ञान आणि भविष्य

AI Development Timeline: कृत्रिम बुद्धिमत्ता ही अचानक विकसित झालेली संकल्पना नसून तिचा पाया अनेक शतकांपूर्वी घालण्यात आला आहे. प्राचीन यंत्रमानवांच्या कल्पना, मध्ययुगीन तंत्रज्ञान आणि आधुनिक संशोधन यातून एआय तंत्रज्ञान विकसित होत गेलं
AI Development Timeline
AI Development Timelineesakal
Updated on

ब्रिजेश सिंह

Brijeshbsingh@gmail.com

कृत्रिम बुद्धिमत्तेची कल्पना काही आजची नाही. अगदी प्राचीन काळापासून मानव अशा यंत्रांची कल्पना करत आला आहे, जी माणसांप्रमाणे विचार करू शकतील किंवा काम करू शकतील. ग्रीक पौराणिक कथांमध्ये हिफॅस्टस या देवाने बनवलेल्या यांत्रिक मानवांचा उल्लेख आढळतो. उदाहरणार्थ, टॅलोस नावाचा एक विशाल कांस्य पुरुष क्रिट बेटाचे रक्षण करत असे. इसवी सन पूर्व दहाव्या शतकात चीनमध्ये यान शी नावाच्या कारागिराने राजा म्यू याला चालणारे, बोलणारे आणि स्वतंत्रपणे हालचाल करणारे यांत्रिक मानव सादर केल्याचे म्हटले जाते.

या कथा जरी काल्पनिक असल्या तरी, मानवी बुद्धिमत्तेसारखी क्षमता असलेली यंत्रे बनवण्याची ऊर्मी त्यातून दिसून येते. प्राचीन भारतीय ग्रंथांमध्येही अशा यंत्रांचे उल्लेख आढळतात, जे विशिष्ट कार्ये करू शकत होते. ‘अथर्ववेदा’मध्ये ‘यंत्रिका’ नावाच्या यांत्रिक मानवाचा उल्लेख आहे, जो विशिष्ट कार्यांसाठी बनवला गेला होता. लिओनार्डो दा विंचीनेसुद्धा १५व्या शतकात यांत्रिक माणसाची रचना रेखाटली होती, जी एक स्वयंचलित शस्त्रास्त्र बनू शकली असती. याव्यतिरिक्त, अल-जझारी नावाच्या एका मुस्लिम विद्वानाने १२व्या शतकात अनेक स्वयंचलित यंत्रे बनवली, ज्यात संगीत वाद्ये आणि जल-घड्याळांचा समावेश होता. यातून हे स्पष्ट होते, की यंत्रमानवाची कल्पना अनेक संस्कृतींमध्ये विकसित झाली.

Loading content, please wait...

Related Stories

No stories found.
Marathi News Esakal
www.esakal.com