Premium| Nashik Tier-2 City: नाशिकच्या प्रगतीचे मार्ग

सुनील गवादे नाशिकच्या सर्वांगीण विकासाला पूरक असलेले घटक म्हणजेच रिअल इस्टेट क्षेत्रातील प्रगती, जीएसटी संकलन व त्यामधील वाढ. त्याचप्रमाणे नाशिक कृषी निर्यातीमध्येही आघाडीवर आहे. या साऱ्या घटकांच्या प्रगतीमुळे नाशिकच्या औद्योगिक आणि व्यापारी स्वरूपाला अधिक बळकटी येते आहे. .नाशिकला टिअर-२ सिटी असे म्हटले जाते. टिअर-२ सिटी म्हणजे वाढती अर्थव्यवस्था आणि विकासाच्या संधींचे प्रतिनिधित्व करणारे मध्यम आकाराचे शहर. भारतातल्या टिअर-२ शहरांमध्ये नाशिकव्यतिरिक्त अहमदाबाद, बडोदा, सुरत, गांधीनगर, जयपूर, नागपूर, भुवनेश्वर या शहरांचा समावेश होतो. परंतु टिअर-२ शहरांमध्ये नाशिकची वाढ इतर शहरांपेक्षा सर्वाधिक वेगाने होत आहे, हे नाशिकचे वैशिष्ट्य आहे..नाशिकच्या विकासाला गती देताना टिअर-१ शहरांमध्ये निर्माण झालेल्या अडचणींचा विचार करणे आवश्यक आहे, कारण टिअर-१ शहरांमध्ये वाहतूककोंडी, पर्यावरणाची हानी, वाढते प्रदूषण यांसारख्या समस्या गंभीर स्वरूप धारण करीत आहेत.नाशिक हे महाराष्ट्रातील एक वेगाने वाढणारे शहर आहे. येत्या काळात इतर अनेक बाबींबरोबरच नाशिकला उर्वरित जगाशी जोडणाऱ्या वाहतूकव्यवस्थेत मोठ्या सुधारणा अपेक्षित आहेत. रस्ते, रेल्वे आणि विमानसेवा या तिन्ही क्षेत्रांत प्रगती होत असल्यामुळे नाशिकच्या विकासाला गती मिळणार आहे. मात्र भविष्यात नाशिक विकसित होत असताना टिअर-१ शहरांना भेडसावणाऱ्या आजच्या समस्या लक्षात घेऊन त्या काबूत ठेवण्यासाठी शहराचे मूळ स्वरूप आणि पर्यावरणीय संतुलन टिकवून ठेवण्यावर भर द्यावा लागेल..नाशिकचा सर्वांगीण विकासनाशिक शहराचा सर्वांगीण विकास हा एक अविरत प्रक्रियांचा संच आहे. या शहराचे भविष्य गतिमान आणि सक्षम असावे यासाठी अनेक पायाभूत सुविधांची सुधारणा आवश्यक आहे. विशेषतः कनेक्टिव्हिटी, ट्रॅफिक व्यवस्थापन, आणि पर्यावरण संवर्धन हे महत्त्वाचे घटक आहेत. नाशिकच्या दीर्घकालीन विकासासाठी हे मुद्दे अत्यंत महत्त्वाचे असणार आहेत..नाशिकच्या सर्वांगीण विकासाचा विचार करताना काही मुद्द्यांसंदर्भात निर्णय होणे अपेक्षित आहे.रस्ते आणि रिंगरोड : शहर आणि परिसरातील वाहतुकीसाठी सक्षम रस्ते आवश्यक आहेत. शहराच्या परिघाअंतर्गत रस्त्यांचे जाळे सुयोग्य प्रकारे विणले गेले पाहिजे. पुढची किमान दोन दशके डोळ्यांसमोर ठेवून मोठ्या आणि प्रशस्त रस्त्यांचा विचार होणे अपेक्षित आहे. नाशिक रिंगरोड हा एक महत्त्वाचा प्रकल्प ठरेल. हा रिंगरोड शहराचे बाह्य भाग जोडेल व त्यामुळे शहरातील वाहतूक कोंडी कमी होईल. रिंगरोडमुळे मुंबई-आग्रा महामार्ग (NH-3), पुणे-नाशिक महामार्ग आणि छत्रपती संभाजीनगर-नाशिक महामार्गही जोडले जातील. रिंगरोडमुळे शहरातील वाहतूक कोंडी जशी कमी होईल तशीच या प्रकल्पामुळे इंधनबचतही होईल, प्रदूषण कमी होईल आणि वाहतूक व्यवस्थापन अधिक कार्यक्षम होईल..भूसंपादन आणि पायाभूत सुविधा : सिंहस्थ कुंभमेळा २०२७च्या तयारीसाठी आवश्यक स्थळे आणि सुविधा ताब्यात घेताना टीडीआरचा प्रभावी वापर केला जावा, जेणेकरून भूसंपादन प्रक्रियेत येणारे अडथळे दूर होतील.रेल्वेसेवा : नाशिकच्या रेल्वेसेवेशी निगडित असणाऱ्या पायाभूत सुविधांमधले अडथळे दूर करून रेल्वेसेवेत आमूलाग्र बदल होणे गरजेचे आहे. यात नाशिक रोड रेल्वेस्थानकाचा विस्तार आणि विद्युतीकरण जसे अपेक्षित आहे तसेच रेल्वे डबलिंग म्हणजे दुहेरी रेल्वेमार्ग आणि अधिक जलद वाहतुकीसाठी स्थानकांवर नवीन सुविधा आवश्यक आहेत..विमानसेवा : नाशिक शहरातील विमानसेवा सुधारली पाहिजे. सध्या असलेल्या सेवा ठरावीक शहरांपर्यंतच मर्यादित आहेत. भविष्यात आंतरराष्ट्रीय विमानसेवा सुरू करण्यासाठी आवश्यक पायाभूत सुविधा तयार करणे गरजेचे आहे. याचबरोबर ओझर विमानतळापर्यंत बससेवा व रस्ते संपर्क वाढविणेदेखील आवश्यक ठरेल.वाहतूक व्यवस्थापन : नाशिक शहरातील वाहतूक समस्येवर लक्ष केंद्रित करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. शहराच्या वाहतूक व्यवस्थेला शिस्त लावण्यासाठी नियोजनाची आवश्यकता आहे. यासाठी स्मार्ट सोल्यूशन्स शोधायला हवीत..स्मार्ट पार्किंग सिस्टीम : नाशिक महापालिकेने वाहतूक समस्येवर लक्ष केंद्रित करत स्मार्ट पार्किंग सिस्टीम अमलात आणली पाहिजे. नो पार्किंग झोन, स्वयंचलित पार्किंग व्यवस्था यामुळे वाहतुकीला शिस्त येईल.उड्डाणपूल आणि बायपास : शहराच्या मध्यवर्ती भागात प्रवेश न करता प्रवासी थेट रिंगरोडद्वारे इच्छित स्थळी पोहोचू शकतील. यासाठी काही प्रमुख चौकांमध्ये नवीन उड्डाणपूल आणि बायपास मार्ग होणे अपेक्षित आहे..लॉजिस्टिक्स आणि औद्योगिक कनेक्टिव्हिटी : सातपूर, अंबड आणि सिन्नर एमआयडीसी या औद्योगिक क्षेत्रांसाठी रिंगरोड एक महत्त्वपूर्ण वाहतूक मार्ग ठरेल. यामुळे औद्योगिक विकासास गती घेईल आणि वाहतूक अधिक सोईस्कर होईल.पर्यावरण व गोदावरी संवर्धन : नाशिक शहरातून वाहणारी गोदावरी नदी प्रदूषणाच्या समस्येने ग्रस्त आहे. नदीचे संरक्षण आणि संवर्धन अत्यंत आवश्यक आहे. गोदावरी नदीच्या संवर्धनासाठी पर्यावरणीय उपाययोजना त्वरित सुरू करायला हव्यात. यात गोदावरी नदीच्या काठी ग्रीन झोन विकसित करायला हवा. नदीकिनाऱ्याच्या संरक्षणासाठी विशेष एफएसआय किंवा टीडीआरच्या माध्यमातून जागा ताब्यात घेतल्या जाव्यात यामुळे नदीच्या आसपास पर्यावरणीय स्थैर्य निर्माण होईल. गोदावरी नदीचे प्रदूषण कमी करण्यासाठी एसटीपी (Sewage Treatment Plant) प्रकल्प तातडीने पूर्ण करून पाणी शुद्धीकरणाची प्रक्रिया सुरू करणे आवश्यक आहे..Premium| Political Untouchability: ‘राजकीय अस्पृश्यता’ किती लाभदायक?.विकास आराखडा : नाशिक महापालिकेच्या विकास आराखड्यामध्ये असलेल्या तरतुदींप्रमाणे रस्ते, जागा ताब्यात घेतल्या जाव्यात. सिंहस्थ कुंभमेळा २०२७ या भव्य धार्मिक सोहळ्याच्या तयारीसाठी आवश्यक स्थळे आणि सुविधांसाठी लागणाऱ्या जमिनी आरक्षण प्रक्रियेत विलंब न होता ताब्यात घेतल्या जाव्यात. पूल निर्माण व पायाभूत सुविधांची कामे अग्रक्रमाने हाती घेतली जावीत.भूसंपादनासाठी टीडीआरचा (Transfer of Development Rights) प्रभावी वापर : भूसंपादन प्रक्रियेतील अडथळे दूर करण्यासाठी आणि भूधारकांना योग्य मोबदला मिळण्यासाठी टीडीआरचा अधिकाधिक उपयोग करावा. प्रकल्पासाठी लागणाऱ्या जागांसाठी सक्तीच्या भूसंपादनाऐवजी टीडीआरच्या माध्यमातून भूधारकांना अन्यत्र विकासाचे पर्याय उपलब्ध करून द्यावेत..Premium: Start up loss:‘स्टार्ट-अप’चा अश्वमेध अडतो कशामुळे?.बदलाची दिशा ठरविणाऱ्या नाशिकच्या सर्वांगीण विकासात स्थानिक स्वराज्य संस्था, शहरातील विविध संघटना आणि नागरिकांचा सक्रिय सहभाग अत्यंत महत्त्वाचा आहे. शहर विकासासाठी योग्य नियोजन, वाहतूक व्यवस्थापन, हरित क्षेत्रांचे संरक्षण आणि आधुनिक सुविधांचा समावेश आवश्यक आहे. नियोजनबद्ध आणि संतुलित विकासामुळे नाशिक शहराची आर्थिक, सामाजिक आणि पर्यावरणीय स्थिती सुदृढ होईल.(सुनील गवादे नॅशनल रिअल इस्टेट डेव्हलपमेंट काउन्सिलच्या नाशिक शाखेचे अध्यक्ष आहेत.).सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Premium| Nashik Tier-2 City: नाशिकच्या प्रगतीचे मार्ग

Related Stories