भीमाशंकर अभयारण्यात शेकरूंची गणना

फुलवडे शिनोली : भीमाशंकर अभयारण्यात शेकरूंची(Ratufa indica,Indian giant squirrel) गणना आजपासून केली जाणार असून कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर ही गणना वन कर्मचारी करणार असून यामध्ये कुठल्याही बाहेरच्या व्यक्तीला सहभाग घेता येणार नाही. ज्या कर्मचाऱ्यांना कोविडची लक्षणे आहेत. त्यांना यामध्ये सहभागी केले जाणार नाही. त्याचप्रमाणे गणनेत कोणताही प्राणी हाताळला जाणार नसल्याची माहिती पुणे विभागाचे मुख्य वनसंरक्षक रंगनाथ नाईकडे यांनी दिली. (Counting of Indian giant squirrel in Bhimashankar Sanctuary)

भीमाशंकर अभयारण्यात ही गणना जीपीएस व जिओ टॅग मॅपवर नोंदी करून करण्यासाठी वन कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षण देण्यात आले आहे. पावसाळा सुरू होण्याअगोदर शेकरू घरटी बनवितात. त्यामुळे मे व जून महिन्यात शेकरूंची गणना केली जाते. अभयारण्यात असलेल्या १९ बिटांमध्ये ही गणना होणार आहे. ज्या झाडावर शेकरू आहे. त्या झाडाखाली उभे राहून जीपीएसमध्ये नोंद घेतली जाते. या नोंदीत दिनांक, शेकरूंचे घरटे असलेले ठिकाण, घरटे असलेल्या झाडाचे नाव, घरटे जुने की नवे, सोडून दिलेले घरटे, पिल्लांचे घरटे, वेळ, घरट्याच्या जवळ शेकरू दिसल्यास त्याचे वर्णन, अक्षांश रेखांश, घरट्याचा आकार, घरट्यांची संख्या अशा प्रकारे नोंदी घेतल्या जातात. शेकरूंवर अभ्यास केलेल्या संशोधिका रिनी बार्जेस यांनी दिलेल्या माहितीचा उपयोग गणनेसाठी करण्यात येणार आहे.

शेकरूंची गणना शास्त्रीय पद्धतीने होणार असून यातून मिळणाऱ्या माहितीचा उपयोग जंगलातील पुढील नियोजनासाठी होणार आहे. गणनेत कोणताही प्राणी हाताळण्यात येणार नसल्याचे गणना प्रशिक्षक व सेवानिवृत्त सहाय्यक वनरक्षक एस. वाय. जगताप यांनी सांगितले.

...म्हणून शेकरूंना ‘भीमाशंकरी’ नावाने संबोधतात

भीमाशंकर अभयारण्यात आढळणारे शेकरू हे वरच्या बाजूने करड्या रंगाचे व त्याचा पोटाचा भाग हा पांढऱ्या रंगाचा असतो. प्रत्येक शेकरू हे दिसायला वेगळे असून हा प्राणी एकट्याने झाडावर राहून प्रामुख्याने फळे खाणारा तसेच बीज, झाडाची फुले, फळे व साल खाणारा प्राणी आहे. शेकरूंचे आयुष्य 8 ते 9 वर्षाचे असते. शेकरू वर्षातून एकदा एका बछड्याला जन्म देत असतो. एक मादी दरवर्षी प्रजनन करेल असे नाही. त्यामुळे शेकरूंची संख्या झपाट्याने वाढत नाही. सर्प व गरुड शेकरूंची शिकार करतात. भीमाशंकरचे अभयारण्य शेकरूंसाठी प्रसिद्ध असल्याने स्थानिक नागरिक शेकरूंना ‘भीमाशंकरी’ या नावाने संबोधतात.