खराब हवेमुळे पुणे महापालिकेला जाग

पुणे, ता. १८ ः शहरातील वाढत्या वायुप्रदूषणाला आळा घालण्यासाठी महापालिका प्रशासनाने बांधकाम प्रकल्पांच्या ठिकाणी सेन्सर आधारित हवेची गुणवत्ता तपासणी यंत्रणा बसविण्याबाबत बंधनकारक केले आहे. आता संबंधित सेन्सर हे ठरवून दिलेल्या तांत्रिक निकषांनुसार व मान्यताप्राप्त उत्पादकांकडूनच घ्यावेत. सेन्सर यंत्रणा तातडीने बसवावी, त्याकडे दुर्लक्ष केल्यास कडक कारवाई केली जाईल, असा इशारा महापालिका प्रशासनाने दिला आहे.
राज्यातील प्रमुख शहरांमध्ये वाढत्या सूक्ष्म धुलीकणांमुळे (पीएम २.५ व पीएम १०) वायुप्रदूषणात दिवसेंदिवस भर पडत आहे. त्यावर नियंत्रण आणण्यासाठी राज्य सरकार व पुणे महापालिका प्रशासनाकडून ठोस उपाययोजना करण्यास सुरुवात करण्यात आली आहे. पर्यावरण (संरक्षण) अधिनियम १९८६ अंतर्गत महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने २ नोव्हेंबर २०२३ रोजी निर्देश दिले आहेत. त्यानुसार, बांधकाम प्रकल्पांच्या ठिकाणच्या सूक्ष्म धुलीकणांवर नियंत्रण आणण्यासाठी ठोस प्रयत्न करण्याचे आदेश दिले आहेत. बांधकाम क्षेत्रामुळे वायुप्रदूषणात मोठ्या प्रमाणात वाढ होत असल्याचे ‘एआरएआय’च्या अहवालामध्ये स्पष्ट करण्यात आले आहे. पीएम १० या धुलीकणांमध्ये २३ टक्के वाटा हा बांधकाम क्षेत्राचा असल्याचे संबंधित अहवालात नमूद केले आहे. त्यामुळे बांधकामाच्या ठिकाणी धूळ नियंत्रणासाठी तांत्रिक उपाययोजना राबविण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत.

महत्त्वाचे
१) महापालिकेच्या नव्या परिपत्रकानुसार, पुणे महापालिका हद्दीत पाच हजार चौरस मीटर व त्यापेक्षा अधिक क्षेत्रफळ असलेल्या सर्व निवासी, व्यावसायिक, सार्वजनिक तसेच पायाभूत सुविधा प्रकल्पांमध्ये पीएम २.५ व पीएम १० या सूक्ष्म धुलीकणांची मोजणी करणारी सेन्सर-आधारित हवेची गुणवत्ता देखरेख प्रणाली बसविण्याच्या सूचना महापालिकेने बांधकाम प्रकल्पांना दिल्या आहेत.
२) धूळ प्रदूषणाची पातळी दर्शविण्यासाठी एलईडी इंडिकेटर प्रणालीही अनिवार्य
३) त्यानंतर १५ दिवसांच्या संबंधित यंत्रणा बसवाव्यात
४) नवीन प्रकल्पांसाठी हा कालावधी प्रत्यक्ष बांधकाम सुरू झाल्यापासून लागू असणार आहे

यासंबंधीच्या नियमांचे उल्लंघन केल्यास कारणे दाखवा नोटिसीपासून ते काम थांबविण्याचे आदेश, दंडात्मक कारवाई करण्यात येईल.
- पृथ्वीराज बी. पी., अतिरिक्त आयुक्त, पुणे महापालिका