सावली झाली पायांखाली गडप (व्हिडिओ)

पुणे - काल दुपारी बरोबर बारा वाजून एकतीस मिनिटांनी आपली सावली पायांखाली गडप 
झालेली मुलांनी पाहिली. 'भारतीय विज्ञान शिक्षा एवम् अनुसंधान संस्थान'(आयसर)मध्ये जमलेल्या मुलांनी यंदाच्या उन्हाळ्याच्या सुट्टीत हा आगळावेगळा अनुभव घेतला. 

तेरा मे व तीस जुलै या दोन दिवशी आपण उन्हात उभे असल्यास बरोबर बारा वाजून एकतीस मिनिटांनी पायाखालची सावली गडप होते, ही माहिती ऐकून मुलं चकित झाली. या संस्थेतील 'श्रीमती इंद्राणी बालन सायन्स अ‍ॅक्टिव्हिटी सेंटर'चे समन्वयक अशोक रूपनेर, कनिष्ठ शिक्षण सहायक नेहा देशपांडे व श्रद्धा भुरकुंडे यांनी सांगितले , " सूर्य माथ्यावर आला असा वाक्प्रचार असला तरी तो दररोज नेमका माथ्यावर नसतो. पृथ्वी स्वतःभोवती फिरता फिरता सूर्याभोवती फिरते. पृथ्वीचा अक्ष कललेला आहे. शून्य अंशावर असलेल्या विषुववृत्तापासून कर्कवृत्त तेवीस पूर्णांक पाच अंश इतक्या कोनात उत्तरेकडे व मकरवृत्त तेवढ्याच कोनात दक्षिणेकडे आहे. प्रत्येक शहर किंवा गावाच्या बरोबर माथ्यावर सूर्य वर्षातून दोनदा येण्याची तारीख व वेळ ही या कोनावर अवलंबून असते. एरवी माथ्यावर वाटणारा, पण प्रत्यक्षात काहीसा तिरका असलेला सूर्य पुण्यात काल बरोबर माथ्यावर होता. त्यामुळे सावली पायांखाली लपत होती. एक ते दोन दिवस आधी व नंतर साधारण तीच स्थिती अनुभवता येते. आज मुंबईतला 'झिरो शॅडो डे' म्हणजे सावली गडप होण्याचा दिवस. "

आयसरच्या प्रांगणात जमलेल्या मुलांनी निरनिराळ्या आकार व उंचीच्या वस्तू वेगवेगळ्या पातळ्यांवरील पृष्ठभागावर ठेवत सावली गडप होण्याची तसंच थोडीशी दिसण्याची गंमत अनुभवली. सुट्टीच्या काळात रोज त्याच वेळी  सावली लहान होते की मोठी, हे पाहण्याचं या मुलांनी ठरवलं. सकाळी व संध्याकाळी सावली लहान - मोठी दिसते का आणि ती कुठल्या दिशेला पडते याचं निरीक्षण आम्ही करणार आहोत, असंही त्यांनी आवर्जून सांगितलं.