छत्रपती शिवाजी महाराज हे केवळ एक युद्धवीर आणि रणनीतिकार नव्हते, तर रयतेच्या कल्याणासाठी झटणारे खरे राज्यकर्ते होते. त्यांच्या काळात शेतकरी आणि कष्टकरी यांचे जीवन सुखी आणि सुरक्षित ठेवण्यासाठी त्यांनी अनेक क्रांतिकारी निर्णय घेतले. विशेषतः संकटाच्या काळात त्यांनी शेतकऱ्यांना कमी व्याजदराने कर्ज उपलब्ध करून दिले, अशी माहिती ज्येष्ठ इतिहास संशोधक डॉ. श्रीमंत कोकाटे यांनी २०२२ मध्ये ‘सकाळ’मध्ये प्रकाशित केलेल्या लेखात दिली आहे. शिवाजी महाराजांचा हा मानवतावादी दृष्टिकोन आजही प्रेरणादायी आहे.