खटाव तालुक्‍यातील शेतकऱ्यांचा आंतरपिके घेण्याकडे कल; बटाटा, कांदा, वाटाण्याला सर्वाधिक पसंती

विसापूर (जि. सातारा) : दिवसेंदिवस नगदी पिकांचा वाढता खर्च आणि लहरी हवामानामुळे पिकांच्या कमी निघणाऱ्या उत्पादनामुळे बऱ्याच वेळा शेतकऱ्यांना नगदी पीक परवडत नाही. त्यावर उपाय म्हणून खटाव तालुक्‍याच्या उत्तर भागातील शेतकऱ्यांचा आंतरपिके घेण्याकडे कल वाढला असून त्यातून शेती उत्पादनात वाढ होण्यास मदत होत आहे. 

दरम्यान, यंदा पडलेल्या मुसळधार पावसाने या भागातील शेतीला मुबलक पाणीसाठा उपलब्ध असल्याने या भागातील मोळ, डिस्कळ, ललगुण, बुध, नेर, पुसेगाव, विसापूर, खातगुण परिसरातील शेतकऱ्यांचा उसासारख्या पिकांमध्ये नगदी बटाटा, कांदा यासारखी आंतरपिके घेण्याकडे कल आहे. या आंतरपिकांमुळे कमी क्षेत्रात जास्तीत जास्त पिकांचे उत्पादन घेतले जात असल्याने ते फायदेशीर ठरत आहे. नेर (ता. खटाव) येथील प्रगतशील शेतकरी हणमंत पवार यांनी ऊस पिकात बटाट्याचे आंतरपीक घेतले आहे, तर काही शेतकऱ्यांनी उसात कांदा, वाटाण्याची टोकण पद्धतीने लागवड केली आहे.

दुष्काळाने हाेरपळलेले चंद्रहारांनी दहा हजारांत संत्र्याचे मिळविले पाच लाख 

मिश्र पिकांमुळे नैसर्गिक आपत्ती उद्भवल्यास पूर्ण पीक उद्‌ध्वस्त न होता किमान एका पिकाचे तरी उत्पन्न हाती लागते. वेगवेगळ्या कुटुंबातील पिकांची लागवड आंतरपीक पद्धतीने होत असल्यामुळे आपोआपच त्याच्याशी संलग्न असलेल्या तणांचा तसेच, कीड व रोगांचा प्रादुर्भाव कमी होतो. सलग एकाच पिकाखाली शेती न ठेवता मुख्य पिकांमध्ये आंतर किंवा मिश्रपीक पद्धती अंमलात आणल्यास निव्वळ आर्थिक फायदा जास्त मिळाल्याचे अनेक संशोधनपर प्रयोगांवरून सिद्ध झाले आहे. त्यामुळे नगदी पीक आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर होण्यासाठी आंतरपिके घेण्याकडे शेतकऱ्यांचा कल दिसतो.

लहरी वातावरण शेतीच्या मुळावर; माणदेशात उत्पादन घटण्याची भीती, शेतकरी संकटात 

उसात हंगामनिहाय विविध आंतरपिके घेतल्याने उसाचा खर्च चांगल्या प्रकारे कमी करून वर्षभर उत्पन्न उपलब्ध राहते. या आंतरपिकांमुळे तणांचे प्रमाण कमी होत आहे. कमी क्षेत्रात एकूण निव्वळ उत्पन्नात वाढ होताना दिसते. 
-हणमंत पवार, प्रगतशील शेतकरी, नेर 

संपादन : बाळकृष्ण मधाळे