महाबळेश्वर (जि. सातारा) : महाबळेश्वर तालुक्‍यातील वनसदृश्‍य जमिनींवर झालेल्या बांधकामांवर राष्ट्रीय हरीत लवादाची वक्रदृष्टी पडली असून, येत्या काही महिन्यांत वनसदृश्‍य मिळकतींवरील बांधकामावर हातोडा पडण्याचे संकेत मिळू लागल्यामुळे महाबळेश्वरात खळबळ माजली आहे. वनसदृश्‍य मिळकतींमधील बांधकाम वाचविण्यासाठी मिळकतधारकांची येथे धावपळ सुरू झाली आहे.
मुंबई येथील पर्यावरणवादी संस्थेने 2016 मध्ये महाबळेश्‍वरातील वनसदृश्‍य जमिनींवरील वृक्षतोड, विनापरवाना बांधकामे व वेण्णानदी पात्रातील अतिक्रमणे आदी पर्यावरणाबाबत समस्या मांडणारी याचिका राष्ट्रीय हरीत लवादाकडे सादर केली होती. हरीत लवादाकडे सादर केलेल्या याचिकेमध्ये पर्यावरणवादी संस्थेने अनेक मागण्या केल्या होत्या. त्यात वनसदृश्‍य मिळकतींची व्याख्या तयार करून त्याबाबतचा कायदा करावा व त्याची तात्काळ अंमलबजावणी करावी, प्रादेशिक आराखडा व विकास आराखड्यामध्ये ज्या मिळकती वनसदृश्‍य ठरविण्यात आल्या आहेत, त्या मिळकती राखीव वन म्हणून घोषित कराव्यात, वनसदृश्‍य मिळकतींमध्ये केलेली बांधकामे पाडून टाकावीत अशा मागण्यांचा समावेश होता.
पर्यावरणवादी संस्थेने हरीत लवादाकडे दाखल केलेल्या याचिकेतील या मागण्या स्थानिक लोकांच्यादृष्टीने चिंतेचा विषय आहे. याचिकेमधील मागणीप्रमाणे जर राष्ट्रीय हरीत लवादाने वनसदृश्‍य मिळकती जर राखीव वन म्हणून घोषित केल्या तर अशा मिळकतींमध्ये शेतकऱ्यांना शेतीदेखिल करणे शक्‍य होणार नाही. तसेच वनसदृश्‍य मिळकतीमध्ये स्थानिकांनी केलेल्या दोन खोल्यांच्या बांधकामावरदेखिल कारवाई करण्यात येण्याची शक्‍यता नाकारता येत नाही. सध्या तरी राष्ट्रीय हरीत लवादाने कोणताही निर्णय घेतला नाही. पर्यावरणवादी संस्थेने वनसदृश्‍य मिळकतींच्या सर्व्हेवर आक्षेप घेतल्याने लवादाने वनसदृश्‍य मिळकतींचा पुर्नपाहणी करून अहवाल 31 जानेवारीपर्यंत सादर करण्याचे आदेश दिले आहेत.
राष्ट्रीय हरीत लवादाने वनसदृश्‍य मिळकतींचा पुर्नपडताळणी करण्याचा आदेश दिल्यानंतर प्रशासनाने वाई, महाबळेश्वर व खंडाळा या तीन तालुक्‍यांतील 125 कर्मचाऱ्यांची 25 पथके तयार करून सर्व्हेचे काम सुरू केले आहे. सध्या हे काम अंतिम टप्प्यात असून, लवकरच ही पाहणी पुर्ण होईल. सध्या महाबळेश्वर शहरातील मिळकतींची पाहणी सुरू करण्यात आली आहे. या पाहणीसाठी सॅटेलाईट ईमेजेसचाही वापर केला जात असल्याने या सर्व्हेतुन कोणाचेही बांधकाम सुटणार नाही. 2006 मध्ये पहिली पाहणी झाली. परंतु, त्यानंतर मोठया प्रमाणावर शहरात बांधकामे वाढली आहेत. ही सर्व बांधकामे आता राष्ट्रीय हरीत लवादाच्या रडारवर असणार असल्याने महाबळेश्वर येथे अनेक बांधकामधारकांचे धाबे दणाणले आहेत. आपले बांधकाम कसे वाचवायचे हाच प्रश्न अनेक मिळकतधारकांना पडला असून, बांधकामे वाचविण्यासाठी त्यांची धावपळ सुरू झाली आहे. धनिक आर्थिक उलाढाल करून आपली बांधकामे वाचवतील. परंतु, स्थानिक सर्वसामान्यांनी केलेल्या बांधकामांवर राष्ट्रीय हरीत लवादाचा हातोडा पडणार की त्यांची बांधकामे वाचणार, असा प्रश्न सध्या येथील सर्वसामान्यांना भेडसावित आहे.
संपादन : बाळकृष्ण मधाळे
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.