सातारा : पावसाळा असो की हिवाळा, भल्या पहाटे उठायचं. वर्तमानपत्राचे गठ्ठे ताब्यात घ्यायचे. कोण सायकलवरुन तर कोण चालत घरोघरी वर्तमानपत्र पोहोच करण्याचा नित्यक्रम पाळणाऱ्या वृत्तपत्र वाहकांचा चार सप्टेंबर हा सन्मानाचा दिवस. म्हणजे, National Newspaper Carrier Day (राष्ट्रीय वृत्तपत्र वाहक दिन)! जर आपण उत्साही वृत्तपत्र वाचक असाल, तर आपल्या जीवनात अशी परिस्थिती आली असेल जेव्हा दिवसाचे वर्तमानपत्र वितरित करण्यासाठी वर्तमानपत्र वितरण मुलाची वाट पहात असाल. सकाळी स्वयंपाकघरात कॉफी बनत असते, परंतु आपल्या हातात वर्तमानपत्र न घेता कॉफी न घेण्याचा निर्धार असतोच. टीव्ही चॅनेल्समधील बातम्यांचे वाद आपण रात्री उशिरापर्यंत पाहिले असतील, सोशल मीडियावर बातम्यांसाठी ब्राउझ केले असेल, पण वृत्तपत्र आपल्या कॉफीसाठी आणि दिवस आनंदी होण्यासाठी नेहमीच एक महत्त्वाचा घटक बनला आहे.
एखाद्या वेळी उशीर झाल्यास आपण वर्तमानपत्र वितरण करणा-या मुलाची निंदा करतो, त्याला ओरडतो, पण आपण पलंगावरुन उठण्यापूर्वी बर्‍याचदा त्या मुलाने घरी वर्तमानपत्र टाकलेले असते. परंतु, घरी वर्तमानपत्र टाकल्याबद्दल त्याचे आभार मानायलाही आपण विसरतो. मात्र, आज त्याच वर्तमानपत्र वितरण करणा-यांचा दिवस, त्यांचे आभार! दरवर्षी चार सप्टेंबर हा National Newspaper Carrier Day म्हणून साजरा केला जातो. असे हजारो वितरक आहेत, जे एका ठिकाणी एकत्रित जमतात. तिथे ते सर्व वर्तमानपत्रांची जुळवाजुळव करतात व तिथून ते वर्तमानपत्रांचे व्यवस्थितरित्या त्या-त्या भागात विक्री करत असतात. काहीजण गाडीवरुन, तर बहुतेकजण त्यांच्या सायकलीनेच वृत्तपत्र विक्री करतात.
आपली पहाट अधिक चांगली करण्यासाठी त्यांची नेहमी धडपड असते. त्यांच्या साप्ताहिक सुट्टी दिवशीही ते न विश्रांती घेता दररोज सकाळी कामवर हजर राहुन वाचकांना पेपर पुरवत असतात. या व्यवसायातील बरीच मुलं ही गरीब कुटुंबातील असतात. कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करण्यासाठी ते पेपर वितरणाचे काम करतात. याचा मोबदला त्यांना पेपर विक्रीतून मिळत असतो. गरिबीपासून मुक्त होण्यासाठी इतरही अनेक व्यवसाय नक्कीच आहेत. पहाटे साडेचार वाजता उठण्याची गरज नाही. मात्र, अशी मुलं जी याला अपवाद आहेत, जी प्रामाणिकपणे कष्ट करुन आपलं कुटुंब स्वत:च्या बळावर चालवत आहेत.
अशा पेपर टाकणा-या मुलांनी त्यांच्या वैयक्तिक कारकिर्दीत देखील बरेच अंतर सोडले आहे. ही मुलं दररोज पेपर टाकत असतात, परंतु जेव्हा वृत्तपत्रे छापली जात नाहीत, तेव्हा त्यांच्यावरही उपासमारीची वेळ येत असते. अशी अनेक उदाहरणं आहेत. कोविडच्या काळात वर्तमानपत्राबाबत अफवा पसरल्या गेल्यानंतर मुलांनी शांतपणे आपले काम केले आणि एक दिवस असा नव्हता की, घरी वर्तमानपत्र न दिल्याबद्दल तक्रार केली गेली. या पराक्रमासाठी त्यांचे नक्कीच अभिनंदन केले जाऊ शकते. सध्या डिजिटलचे युग असूनही प्रिंट मीडियाला अनन्यसाधारण महत्व आहे, शिवाय प्रिंट मीडियावरची विश्वासहर्ताही आजही टिकून असल्याचे चित्र आहे, त्यामुळे जनतेच्या मनात प्रिंट मीडियाचे स्थान अग्रभागी आहे.
सोनके (जि. सातारा) येथील दत्तात्रय दिनकर भोईटे (वय ७२) हे सन २००० पासून वर्तमानपत्र वितरीत करत आहेत. या क्षेत्रातील हे एक प्रातिनिधीक उदाहरण आहे. त्यांचा मुलगाही या क्षेत्रात आहे. ७२ वर्षांचे दत्तात्रय भोईटे हे वाठारहून सोनके गावाला वृत्तपत्रांचे पार्सल घेऊन येतात. वाठार-सोनके हे अंतर जवळ-जवळ २४ किलोमीटर, त्यामुळे भोईटे कधी सायकल तर कधी चालत जावून वृत्तपत्रांचे पार्सल घेऊन येत असतात. वृत्तपत्रांचे पार्सल घेऊन येत असताना त्यांना अनंत अडचणींना सामोरे जावे लागते. कधी-कधी पदरचे पैसे घालून त्यांना वृत्तपत्र गावोगावी पोहोचवावी लागतात. यातून जो पैसा मिळेल त्यावरती ते समाधानी असल्याचं सांगतात. सोनके, नांदोळ या भागात ते कित्येक वर्षांपासून वृत्तपत्र वाहक म्हणून आपली भूमिका बजावत आहेत. 'सकाळ'सह इतर अनेक दैनिकांची ते अविरत आणि प्रामाणिक सेवा करत आहेत. येथील भागात तब्बल २०० हून अधिक वर्तमानपत्रांची ते विक्री करत असतात, त्यास वाचक वर्गाचाही चांगला प्रतिसाद मिळत असल्याचे भोईटे सांगतात.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.