Shubhanshu Shukla : पृथ्वीवरून कसे दिसते अंतराळ स्थानक? वेधशाळेने टिपले अद्भुत दृश्य, शुभांशु शुक्ला अन् त्यांच्या यानाचे फोटो पाहा..

थोडक्यात..

• कोडैकनाल वेधशाळेने आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकाचे दुर्मीळ दृश्य टिपले.

• शुभांशु शुक्ला ISS मध्ये असलेले पहिले भारतीय अंतराळवीर ठरले.

• भारताचा जागतिक अंतराळ संशोधनातील सहभाग अधोरेखित झाला आहे.

भारतासाठी अभिमानाचा क्षण आहे. अंतराळवीर ग्रुप कॅप्टन शुभांशु शुक्ला हे आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात (ISS) असताना हे स्थानक भारताच्या आकाशातून झेपावत जाताना कोडैकनाल सोलर वेधशाळेने टिपले. हे दृश्य एक अद्भुत आणि दुर्मीळ खगोलीय घटना ठरली आहे.

ISS पृथ्वीच्या सुमारे ४०० किलोमीटर उंचीवर २८ हजार किलोमीटर प्रतितास वेगाने पृथ्वीभोवती फिरते. भारताच्या आकाशातून जाताना ते एक तेजस्वी, जलदगतीने हालणारे ठिपक्यासारखे दिसले. कोडैकनालच्या पळणी टेकड्यांवर वसलेल्या ऐतिहासिक वेधशाळेतील वैज्ञानिकांनी हे विलक्षण दृश्य आपल्या कॅमेऱ्यात कैद केले.

ग्रुप कॅप्टन शुभांशु शुक्ला हे ISS वर वास्तव्य करणारे पहिले भारतीय अंतराळवीर आहेत. ते भारतीय संशोधन संस्थांच्या वतीने विविध अत्याधुनिक वैज्ञानिक प्रयोग करत आहेत. त्यांच्या या अंतराळ प्रवासामुळे भारताचा सहभाग जागतिक अंतराळ संशोधनात अधिक दृढ झाला आहे.

कोडैकनाल वेधशाळेच्या डॉ. क्रिस्फिन कार्थिक यांनी अत्यंत तंत्रशुद्ध पद्धतीने हे काम पार पाडले. त्यांनी ISS Detector या मोबाईल अ‍ॅपच्या मदतीने स्थानकाच्या मार्गाचा अभ्यास केला आणि योग्य वेळेस आपल्या कॅमेऱ्यात ते दृश्य कैद केले.

त्यांनी वापरलेले कॅमेरा सेटिंग्सही उल्लेखनीय होते ISO 4000 संवेदनशीलता, 2.2 मिमी फोकल लांबी, f/2.2 अपर्चर आणि 1/17 सेकंद शटर स्पीड. अशा सेटिंग्समुळे कमी प्रकाशातही ISS चे स्पष्ट आणि तेजस्वी फोटो मिळाले.

कोडैकनाल सोलर वेधशाळा १८९९ सालापासून भारतीय खगोलशास्त्राचे एक महत्वाचे केंद्र आहे. सूर्याचा अभ्यास करणाऱ्या या वेधशाळेने या वेळी आकाशातील ISS चे निरीक्षण करून एक नवे ऐतिहासिक पान लिहिले आहे. २३४३ मीटर उंचीवरील स्वच्छ आणि धूळविरहित आकाशामुळे येथे अशा खगोलीय निरीक्षणासाठी उत्तम वातावरण उपलब्ध असते.

हा ऐतिहासिक क्षण केवळ वैज्ञानिक दृष्टीनेच नव्हे तर भावनिक दृष्टिकोनातूनही महत्त्वाचा आहे. भारतीय वैज्ञानिकांनी जागतिक स्तरावर आपला ठसा उमठवला असून आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकासारख्या महत्त्वाच्या प्रकल्पात भारताचा सक्रिय सहभाग अधिक स्पष्टपणे दिसून येतो.

FAQs

1. आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक (ISS) भारताच्या आकाशातून कधी दिसले?
   -हे दृश्य कोडैकनाल वेधशाळेतून नुकतेच टिपले गेले, जेव्हा ISS भारतावरून झेपावत गेले.

2. शुभांशु शुक्ला कोण आहेत?
   -ते ISS मध्ये वास्तव्य करणारे पहिले भारतीय अंतराळवीर आहेत.

3. हे दृश्य कसे टिपले गेले?
   -वैज्ञानिक डॉ. क्रिस्फिन कार्थिक यांनी विशेष कॅमेरा सेटिंग्स आणि अचूक वेळेच्या सहाय्याने फोटो घेतले.

4. कोडैकनाल वेधशाळेचे महत्त्व काय आहे?
   -१८९९ पासून कार्यरत असलेली ही वेधशाळा भारतातील अग्रगण्य खगोलशास्त्रीय संस्था आहे.