सीबीएई’च्या धर्तीवर राज्य मंडळाने अभ्यासक्रम कमी करावा 

शहादा : ‘कोरोना’च्या संकटामुळे नवीन शैक्षणिक वर्षाला होत असलेला विलंब लक्षात घेऊन केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळाने (सीबीएसई) ९वी ते १२वी पर्यंतच्या अभ्यासक्रमात या शैक्षणिक वर्षासाठी (२०२०-२०२१) ३० टक्के किंवा किमान एक तृयीयांश कमी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. राज्य शासनाच्या बालभारतीकडून अभ्यासक्रम कमी करण्यासाठी नेमलेल्या समितीने याच धर्तीवर लवकर निर्णय घ्यावा असा सूर शिक्षण क्षेत्रातून उमटत आहे. 

कोरोना संकटामुळे २२ मार्चपासून देशातील शाळा बंद आहेत. या शैक्षणिक वर्षात मिळणारा कालावधी तसेच शिक्षण तज्ज्ञ व पालकांचा वाढता रेटा लक्षात घेऊन ‘एनसीईआरटी’ व ‘सीबीएसई’च्या तज्‍ज्ञ समितीने एक तृतीयांश अभ्यासक्रम कमी करण्याची शिफारस केली होती. त्यानुसार विद्यार्थ्यांचे शैक्षणिक नुकसान टाळण्यासाठी यंदाच्या वर्षातील अभ्यासक्रम कमी करण्याचा निर्णय काल (ता. ७) घेतला. तसेच कमी केलेला व या वर्षापुरता सीमित असलेला अभ्यासक्रमही ‘सीबीएसई’ने त्यांच्या संकेतस्थळावर प्रसिद्ध केला आहे. 

राज्य माध्यमिक व उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळानेही नववी ते बारावी पर्यंतचा अभ्यासक्रम कमी करावा अशी मागणी गत महिनाभरापासून सुरू आहे. त्यासाठी शालेय शिक्षण विभागाने बालभारतीला निर्देश दिलेत. त्यानुसार बालभारतीने सर्व विषयांसाठी तज्‍ज्ञांची समिती नेमली. या समित्यांनी व्हर्च्युअल मिटींगद्वारे कामकाज केले आहे. मात्र अंतिम निर्णयापर्यंत येण्यास विलंब होत आहे. बारावी विज्ञाननंतर वैद्यकीय व अभियांत्रिकीच्या प्रवेशासाठी नीट व जेईई या प्रवेशपूर्व परीक्षा अत्यावश्यक आहे. या परीक्षांचे दायित्व ‘सीबीएसई’कडे असून त्यांच्या अभ्यासक्रमावर आधारित परीक्षा घेतल्या जातात. याचा विचार करता किमान भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र व गणित विषयांचा अभ्यासक्रम सीबीएसईला समकक्ष असावा अशी अपेक्षा शिक्षण क्षेत्रातून व्यक्त होत आहे. 

ऑनलाइन शिकविणे सुरू 
‘सीबीएसई’ने कमी केलेला अभ्यासक्रम उपलब्ध करून दिलेला असल्याने बालभारतीने नेमलेल्या समित्यांनी याचे अवलोकन करीत लवकरात लवकर राज्य मंडळाचा अभ्यासक्रम जाहीर करणे गरजेचे आहे. सध्या शिकविण्याची आॕनलाइन प्रक्रिया सुरू आहे. या शिक्षकांनी शिकविलेला अभ्यासक्रम वगळण्यात आला, तर त्या शिक्षकांना विद्यार्थी पालकांच्या रोषाला सामोरे जावे लागणार आहे, याचाही विचार समितीने करण्याची अपेक्षा आहे. 

‘कोरोना’च्या पार्श्वभूमीवर अभ्यासक्रमात कपातीची आवश्यकता आहे. मात्र या प्रक्रियेमध्ये राज्य मंडळाचे प्रतिनिधी, प्रत्येक विषयाच्या अभ्यासमंडळ सदस्य, मुख्याध्यापक, शिक्षक संघटनेचे प्रतिनिधी तसेच कोबसेचे प्रतिनिधी या सर्वांना एकत्रित करण्यात यावे. अभ्यासक्रमात कपात करताना व्यावसायिक अभासक्रमाच्या प्रवेश परीक्षांचा अभ्यासक्रमाप्रमाणे राहील हे पहाणे आवश्यक आहे. कपातीचा मसुदा काही दिवसासाठी सर्वांच्या अवलोकनसाठी ठेवून त्यावर योग्य त्या सूचनांचा स्वीकार करून कपातीचा मसुदा अंतिम करावा. 
-प्रा. डॉ. संजय शिंदे, अध्यक्ष, राज्य कनिष्ठ महाविद्यालयीन शिक्षक महासंघ