नाशिक : ‘हतगड’च्या किल्लेदारांच्या वंशजाकडे २१ ताम्रपट

नाशिक : छत्रपती शिवाजी महाराजांचे नाशिकचे दख्खन लढवय्ये किल्लेदार गोगाजीराव मोरे-देशमुख यांनी इसवी सन १६६३ मध्ये हतगड किल्ला जिंकला. गोगाजीराव मोरे यांचे तेरावे वंशज मनोहर मोरे-देशमुख यांनी २१ शिवकालीन ताम्रपट जपून ठेवले आहेत. त्यात शिलालेख, वंशावळी, मोजमाप आदींची माहिती आहे. ताम्रपटात शिवकालीन, गड-समाधी-शिलालेख-राजमार्गावरील दोन्ही बाजू दर्शवणारा असे नकाशा, उर्दू शिलालेख, महादेव मंदिर शिलालेखाचा त्यात समावेश आहे.

तांबा धातूमधील ताम्रपटावर मोडी आणि उर्दू लिपीत लेखन केलेले आहे. सह्याद्रीच्या पूर्व भागातील एका रांगेची सुरवात सुरगाणा तालुक्यातून होते. यालाच सातमाळ रांग असे म्हणतात. या रांगेच्या उपशाखेवर हतगड किल्ला आहे. किल्लेदार गोगाजीराव मोरे-देशमुख यांना पराक्रमाच्या बदल्यात महाराजांनी त्यांना १२ गावांची देशमुखी दिली. यासंबंधीचे ताम्रपट छत्रपती शिवाजी महाराजांनी सुपूर्द केले होते. हतगडावरील शके १४६९ मध्ये कोरलेला शिलालेख बागलाणमधील बागूल राजाच्या ताब्यात असल्याची साक्ष देतो.

हतगड किल्ला छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या पदस्पर्शाने पावन झाला आहे. किल्ल्याविषयी विनामूल्य माहिती देत असतो. पूर्ण गड पर्यटकांना समजून सांगतो. किल्ल्याचा इतिहास मला पुढील पिढीपर्यंत पोचवायचा आहे. त्यासाठी मदत अपेक्षित आहे.

- मनोहर मोरे-देशमुख (किल्लेदार गोगाजीराव मोरे-देशमुखांचे वंशज)