Maratha Reservation : मनपात १२० वर्षे जुन्या कुणबी नोंदी आढळल्या

- अरुण नवथर

अहमदनगर : महापालिकेच्या जन्म-मृत्यू विभागात तब्बल १२० वर्षे जुन्या कुणबी नोंदी मिळून आल्या आहेत. मोडी आणि देवनागरी लिपीत असलेल्या या नोंदी तपासण्याची कार्यवाही आरोग्य विभागामार्फत सुरू आहे. आतापर्यंत पन्नासपेक्षा अधिक नोंदी आढळून आल्या असल्याची माहिती आरोग्याधिकारी डॉ. अनिल बोरगे यांनी दिली.

प्रशासकीय स्तरावर कुणबी नोंदी शोधण्याचे काम युध्दपातळीवर सुरू आहे. जिल्हा प्रशासन, जिल्हा परिषदेसह महापालिक स्तरावर देखील हे काम सुरू आहे. जिल्हाधिकारी कार्यालयात, तर स्वतंत्र कक्ष स्थापन करण्यात आला आहे. अहमदनगर महापालिकेत देखील कुणबी नोंदी शोधण्याचे काम सुरू आहे.

आरोग्याधिकारी डॉ. अनिल बोरगे यांनी गेल्या दोन दिवसांत पन्नासपेक्षा अधिक नोंदी शोधल्या आहेत. महानगरपालिकेच्या आरोग्य विभागात शहरातील जन्म-मृत्यूची नोंद होते. सुमारे सन १९०३ पासूनच्या नोंदी महापालिकेच्या दप्तरी उपलब्ध आहेत.

मोडी आणि देवनागरी या दोन लिपीमध्ये या नोंदी आहेत. आरोग्य विभागाने जन्म-मृत्यूची नोंद असलेले सर्व रजिस्टर तपासण्याचे काम हाती घेतले आहे. या रजिस्टरमध्ये तारीख, व्यक्तीचे नाव, जात आणि धर्म, तसेच राहण्याचे ठिकाण अशा पद्धतीने नोंदी करण्यात आलेल्या आहेत. आतापर्यंत १९०३ सालापर्यंतचे रजिस्टर तपासण्यात आले आहेत. त्यात मोडी लिपीत पन्नासपेक्षा अधिक नोंदी मिळून आल्या आहेत. इतर नोंदी शोधण्याचे काम युध्दपातळीवर सुरू आहे.

मोडी लिपीत सर्वाधिक नोंदी

आरोग्य विभागामार्फत जन्म-मृत्यूचे सर्व जुने रजिस्टर तपासण्यात येणार आहेत. १९०३ सालापासूनचे रजिस्टर तपासण्यास सुरुवात झाली आहे. त्यात बहुतेक नोंदी मोडी लिपीमध्ये आहेत. या नोंदी तपासून त्याचा अहवाल जिल्हा प्रशासनाला देण्यात येणार आहे.

मराठी आणि कुणबी नोंद

जुन्या काळात शेती करणारे लोक जन्माची नोंद कुणबी म्हणून करीत होते. नगर शहरात १९०३ या कालावधीत बहुतांश लोक व्यावसायिक होते. त्यात काहींनी कुणबी, तर काहींनी मराठी अशी नोंद केल्याचे महापालिकेच्या जुन्या रजिस्टरमध्ये दिसून येते.

कुणबी नोंदी शोधण्याचे काम सुरू आहे. आतापर्यंत मोडी लिपीत असलेल्या पन्नासपेक्षा अधिक कुणबी नोंदी सापडलेल्या आहेत. अजून बऱ्याच नोंदी सापडतील. या नोंदींचा अहवाल तयार करून तो जिल्हा प्रशासनाला सादर करण्यात येईल.

-डॉ. अनिल बोरगे, आरोग्याधिकारी.