चेतना तरंग - दिवाळीत पूजेचे खरे स्वरूप अनुभवा

पूजा ही परमात्म्याचा सन्मान करण्याची कृती आहे आणि सन्मान हे दैवी प्रेमाचे लक्षण आहे. पूजेमध्ये आपण निसर्गाचे अनुकरण करतो. ज्या प्रकारे निसर्ग आपल्याला भौतिक समृद्धी आणि शांती प्रदान करतो अगदी तसेच. निसर्ग आपल्यावर जसे प्रेम करतो, तशीच आपण उपासनेद्वारे परमात्म्याची पूजा करतो.

पूजा म्हणजे जी तुमच्या अंत:करणातून पूर्णत्वाच्या भावनेतून जन्माला येते. पूजेच्या वेळी फुले अर्पण केली जातात. फुले प्रेमाचे प्रतीक आहेत. आई, वडील, आपला जोडीदार, मुले आणि मित्रांसह विविध लोक आणि नातेसंबंधांद्वारे, ईश्वर तुमच्यापर्यंत प्रेम रूपाने पोहोचला आहे. तुमचा मूळ स्वभाव असलेल्या दैवी प्रेमात तुम्हाला उन्नत करण्यासाठी ते दैवी प्रेम तुमच्या जीवनात सद्गुरूच्या रूपाने प्रकट होते. जीवनाच्या सर्व पैलूंमधील प्रेमाच्या उमलण्याचे प्रतीक म्हणून आपण फुले अर्पण करतो.

आपल्या पाचही इंद्रियांचा उपयोग करत पूजा मोठ्या भक्तिभावाने केली जाते. मुलांच्या खेळाप्रमाणेच हे एक नाटक आहे. आपण पूजेद्वारे भगवंताला अभिव्यक्त करतो की, ‘हे देवा, तू मला जे काही प्रदान करतोस ते मी तुला या प्रतिकाच्या रूपाने परत करतो.’ पूजा कृतज्ञता आणि आदर दर्शवते. यज्ञ केल्याने अनेक फायदे होतात. त्यातून यश (चांगले नाव), प्रज्ञा (उच्च चेतना), विद्या (शिक्षण), बुद्धी (ज्ञान), बलम (सामर्थ्य), वीर्यम (शौर्य), आयुष (दीर्घ आयुष्य), ऐश्वर्य (संपत्ती) आणि इतर अनेक गोष्टी येतात. ज्ञानाने खरे सुख मिळते.

गेल्या वर्षभरात आपण अनुभवलेल्या संरक्षण आणि आशीर्वादाबद्दल दिव्य मातेप्रति कृतज्ञता म्हणून आम्ही देवी लक्ष्मीची पूजा करतो. आपण परमात्म्याशी आपले नाते पुन्हा प्रस्थापित करण्यासाठी प्रार्थना करतो. ज्याचा परमात्म्याशी संबंध असतो त्याला कशाचीही कमतरता नसते. सुप्त वाटत असले, तरी देवत्व सर्वत्र आहे. त्याला जागृत करण्याची प्रक्रिया म्हणजे पूजा (प्रार्थना) होय. पंडित या शुभ दिवशी मानवजातीला ज्ञात असलेल्या सर्वांत प्राचीन प्रार्थनांपैकी एक असलेल्या, ऋग्वेदातील श्री सुक्तमचा जप करतात. सर्व बाधा दूर करण्यासाठी श्री गणेशाचे आवाहन केले जाते.

कलश पूजेदरम्यान सर्व ग्रह, ताऱ्यांना (देवी आणि देवता) जल पात्रात आवाहन करत आम्हा सर्वांना चांगले मन, चांगले हृदय, चांगली बुद्धी आणि ज्ञान मिळावे यासाठी प्रार्थना केली जाते.

महाकाली (शक्तीचे प्रतीक), महालक्ष्मी जी भौतिक संपत्तीचे प्रतिनिधित्व करते आणि महासरस्वती ज्ञानाचे प्रतीक आहे, ज्यांची आपण वर्षाच्या या काळात पूजा करत असतो. आपण जे आपल्या उघड्या डोळ्यांनी पाहू शकतो, ते फक्त हिमनगाचे टोक आहे.

सूक्ष्म ऊर्जा जीवनाच्या विविध पैलूंवर नियंत्रण ठेवते आणि पूजा हा सूक्ष्म क्षेत्राशी जोडण्याचा एक मार्ग आहे. मंत्र ऐकताना फक्त खोल ध्यानात बसा; ही प्रथा भारतात मंत्रस्नान म्हणून ओळखली जाते आणि अलीकडेच पश्चिमेत ध्वनी स्नान म्हणून लोकप्रिय झाली आहे. या प्राचीन मंत्रातून निर्माण होणारी कंपने आत्म्याला आणि आपल्या संपूर्ण अस्तित्वाला चैतन्य देतात.