18 Petaflop: हवामानाचा अंदाज आता नवीन सुपरकॉम्प्युटर वर्तवणार; 'इतका' प्रचंड येणार खर्च

नवी दिल्ली : हवामानाचा अंदाज वर्तवण्यासाठी नवीन सुपरकॉम्प्युटरचं भारत अनावरण करणार आहे. पृथ्वी विज्ञान मंत्री किरेन रिजूजी यांनी याबाबत घोषणा केली आहे. या वर्षाच्या अखेरीस १८ पेटाफ्लॉप या सुपरकॉम्प्युटरचं अनावरण होणार आहे. रिजिजू यांनी मंत्रालयाच्या नॅशनल सेंटर फॉर मीडियम रेंज वेदर फोरकास्टिंग (NCMRWF) जवळ नोएडा येथे भेट दिल्यानंतर ही घोषणा केली. (India will unveil its new 18 petaflop supercomputer for weather forecasting institutes later this year)

NCMRWF मध्ये 'मिहिर' हा 2.8 पेटाफ्लॉप सुपर कॉम्प्युटर आहे. तर इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ ट्रॉपिकल मेटिऑरॉलॉजी (IITM), पुणे इथं 'प्रत्युष', 4.0 पेटाफ्लॉप सुपर कॉम्प्युटर आहे. त्यानंतर आता भारताचा १८ पेटाफ्लॉप सुपरकॉम्प्युटर येणार आहे. हा नवीन सुपर कॉम्प्युटर 900 कोटी रुपये खर्चून विकत घेतला जाणार आहे. रिजिजू यांनी पत्रकार परिषदेत ही माहिती दिली.

मंत्रालयाच्या माहितीनुसार, NCMRWFला आठ पेटाफ्लॉप सुपरकॉम्प्युटिंग पॉवर वाटप केले जाणार आहेत. तर उर्वरित 10 पेटाफ्लॉप आयआयटीएमकडे दिले जाणार आहेत. पुणेस्थित संस्थेला उच्च सुपरकॉम्प्युटिंग पॉवरची आवश्यकता आहे कारण ती हंगामी हवामानाचा अंदाज हाताळते तर NCMRWF तीन ते सात दिवस अगोदर कालावधीसाठी मध्यम-श्रेणीचा अंदाज दाखवले जातात. (Latest Marathi News)

नव्या सुपरकॉम्प्युटरमुळं 'या' गोष्टी शक्य

नवीन उच्च-शक्ती संगणन सुविधेमुळं ब्लॉक स्तरावर हवामान अंदाज सुधारणे, हवामान शास्त्रज्ञांना उच्च रिझोल्यूशन श्रेणीचे अंदाज देण्यास मदत करणे, अधिक अचूकतेसह चक्रीवादळांचा अंदाज वर्तवणे आणि सागरी पाण्याच्या गुणवत्तेच्या अंदाजासह महासागर राज्याचा अंदाज अपेक्षित आहे.

"सध्या आम्ही 12 किलोमीटर रिझोल्यूशनसह अंदाज देतो. नवीन सुपर कॉम्प्युटर ते सहा किलोमीटरच्या रेझोल्यूशनपर्यंत यात सुधारणा होईल. आमचे उद्दिष्ट एक किलोमीटर रिझोल्यूशनचा अंदाज साध्य करणे आहे," असंही पृथ्वी विज्ञान मंत्रालयाचे सचिव एम रविचंद्रन यांनी सांगितलं. 'मिहिर' आणि 'प्रत्युष' 2018 मध्ये लाँच करण्यात आले होते आणि नवीन सुपर कॉम्प्युटरचे अनावरण झाल्यावर ते बंद केले जातील, असे NCMRWF च्या वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितलं.