Press Freedom Day : पत्रकारिता स्वातंत्र्य दिन का साजरा केला जातो ?

मुंबई : लोकशाहीचा चौथा स्तंभ म्हटल्या जाणार्‍या प्रसारमाध्यमांचे स्वातंत्र्य अत्यंत महत्त्वाचे आहे. माध्यमे मुक्त असतील तरच ते आपले काम चोख बजावू शकतील. सत्य समोर आणण्यासाठी आणि आपली जबाबदारी पार पाडण्यासाठी मीडियावाले आपला जीवही गमावतात.

माध्यमांच्या स्वातंत्र्यावर आणि सुरक्षेवर प्रश्नचिन्ह उभे असताना अशी उदाहरणे रोज आपल्यासमोर येतात. कधी स्पष्टवक्ते म्हणून तर कधी मोठे घोटाळे उघडकीस आणण्यासाठी, अनेकदा माध्यमांना आपले कर्तव्य बजावण्याचा फटका सहन करावा लागतो. (why is Press Freedom Day celebrated ) हेही वाचा - संतुलित आहारातून रोखा फॅटी लिव्हरचा आजार

प्रसारमाध्यमांतील पत्रकारांना अभिवादन करण्यासाठी दरवर्षी ३ मे रोजी जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिन साजरा केला जातो जेणेकरून प्रत्येकाला प्रेस स्वातंत्र्याचे महत्त्व सांगितले जाऊ शकते आणि विचार स्वातंत्र्याचा अधिकार प्रस्थापित करता येईल.

यासोबतच आपली जबाबदारी पार पाडताना प्राण गमावलेल्या पत्रकार आणि प्रसारमाध्यमांचे या दिवशी स्मरण केले जाते.

१९९३ मध्ये ३ मे हा दिवस पत्रकार स्वातंत्र्य दिन म्हणून घोषित करण्यात आला होता. UNESCO ने २६ व्या सर्वसाधारण परिषदेत ३ मे हा प्रेस स्वातंत्र्य दिन म्हणून घोषित केला.

दरवर्षी पत्रकार स्वातंत्र्य दिन एका थीमसह साजरा केला जातो आणि गेल्या वर्षी 'Journalism under digital siege' ही या दिवसाची थीम ठेवण्यात आली होती. या थीमद्वारे डिजिटल मीडियावरील जनतेचा विश्वास आणि या सर्वांच्या परिणामांवरही प्रकाश टाकण्यात आला होता.

अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य हा मूलभूत अधिकार आहे आणि जगभरातील घडामोडींची माहिती जनतेला देण्यात प्रेस महत्त्वाची भूमिका बजावते. ग्लोबल कॉन्फरन्स पत्रकार, नागरी समाजाचे प्रतिनिधी आणि राष्ट्रीय अधिकारी यांना उपाय शोधण्यासाठी एकत्र काम करण्याची संधी देते.

१९४८ मध्ये, मानवी हक्कांच्या सार्वत्रिक जाहीरनाम्याच्या कलम १९ मध्ये प्रत्येकाला अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा अधिकार आहे, प्रत्येकाला आपले मत निर्भयपणे व्यक्त करण्याचा अधिकार आहे आणि प्रत्येकाला आपले मत व्यक्त करण्यासाठी प्रेसचा वापर करण्याचा अधिकार आहे, यावर भर देण्यात आला आहे.