MBA नंतर करिअरचे अनेक पर्याय; मिळू शकतो चांगला पगार

डॉ. ऋषिकेश काकांडीकर

- मास्टर ऑफ बिझनेस अ‍ॅडमिनिस्ट्रेशन (एमबीए) हा एक विशेषीकरण अभ्यासक्रम आहे. जो व्यवसाय प्रशासन आणि व्यवस्थापनाच्या विविध पैलूंवर लक्षकेंद्रित करतो. एमबीए पदवी तुम्हाला व्यवसाय क्षेत्रात प्रगतीशील करिअर सुरू करण्यास मदत करू शकते. एमबीए अनेक भिन्न व्यवसाय आणि व्यवस्थापन प्रवाहात तज्ञता प्रदान करत असल्याने, घाईघाईने निर्णय घेण्यापूर्वी प्रत्येकाने विविध स्पेशलाइजेशन समजून घेणे आवश्यक आहे.

फायनान्स

एमबीए फायनान्स हे एक लोकप्रिय एमबीए स्पेशलायझेशन आहे. ज्यात बँकिंग, फायनान्स सर्व्हिसेस आणि इन्शुरन्स सेक्टर आहेत. वित्तव्यवस्थापन कोणत्याही उद्योगाचे आर्थिक संसाधने/मालमत्तांचे नियोजन, व्यवस्थापन आणि नियमन यावर लक्षकेंद्रित करते. फायनान्समध्ये एमबीए पूर्ण केल्यानंतर कॉर्पोरेट फायनान्स, कॉर्पोरेट बँकिंग, क्रेडिट रिस्क मॅनेजमेंट, अ‍ॅसेट मॅनेजमेंट, हेजफंड मॅनेजमेंट, प्रायव्हेट इक्विटी, ट्रेझरी, सेल्स आणि ट्रेडिंगमध्ये करिअर पर्याय आहेत.

बिझनेस अ‍ॅनालिटिक्स

बिझनेस अ‍ॅनालिटिक्समधील एमबीए हे एक स्थानिक क्षेत्र आहे. जे विद्यार्थ्यांना अनेक स्रोतांकडून डेटा गोळा करण्यासाठी विविध विश्लेषणात्मक साधने (सांख्यिकीय आणि परिमाणात्मक विश्लेषण, स्पष्टीकरणात्मक आणि भविष्य सांगणारे मॉडेलिंग, डेटा व्हिज्युअलायझेशन इ.) कसे वापरावे हे शिकवते. जेणेकरून त्याचा वापर ग्राहकांचे वर्तन, बाजारातील कल आणि व्यवसायिक बुद्धिमत्तेशी संबंधित इतर बाबींचे विश्लेषण करण्यासाठी करता येतो. व्यवसाय विश्लेषणामध्ये एमबीए पदवीधर माहिती तंत्रज्ञान, आरोग्यसेवा, वित्तीयसंस्था, ई-कॉमर्स इ. विविधक्षेत्रांमध्ये नोकरी शोधू शकतात.

मार्केटिंग

मार्केटिंग मॅनेजमेंटमधील एमबीए व्यवसायाच्या मार्केटिंग पैलूवर लक्षकेंद्रित करते. ज्यात विद्यार्थ्यांना ब्रँड मार्केटिंग, विक्री, विविध मार्केटिंग चॅनेल आणि तंत्र, कार्यकारी आणि नेतृत्व व्यवस्थापन कौशल्ये, उत्पादन व्यवस्थापन, बाजारसंशोधन, ग्राहकांचे वर्तन याबद्दल शिकवले जाते. मार्केटिंग मॅनेजमेंटमध्ये एमबीए केल्यानंतर तुम्हाला खालील क्षेत्रांमध्ये नोकऱ्या मिळू शकतात. स्पर्धात्मक विपणन, व्यवसाय विपणन, ऑनलाइन विपणन, विश्लेषणात्मक विपणन, ग्राहकसंबंध विपणन, जाहिरात व्यवस्थापन, उत्पादन आणि ब्रँडव्यवस्थापन, किरकोळ व्यवस्थापन याक्षेत्रात अनेक पर्याय आहेत. मार्केटिंग मॅनेजमेंट प्रोफेशनल्स जाहिरात एजन्सी, मार्केटिंग कंपनी, एफएमसीजी सेक्टर, फायनान्शिअल सर्व्हिसेस, आयटी इ. मध्ये नोकरी शोधू शकतात.

ह्युमन रिसोर्स मॅनेजमेंट

एमबीए इन ह्युमन रिसोर्स मॅनेजमेंट हे संस्थेचे ध्येय पूर्ण करण्यासाठी कर्मचाऱ्यांची जास्तीतजास्त कामगिरी वाढविण्यासाठी केंद्रित आहे. हे विद्यार्थ्यांना मानवी संसाधनांचे व्यवस्थापन कसे करावे हे शिकवते. मानवसंसाधन व्यवस्थापन व्यावसायिकांना आयटी कंपन्या, लॉफर्म, जाहिरातकंपन्या, रिटेल कंपन्या, मीडिया हाऊस, वर्तमानपत्र इत्यादींमध्ये रोजगाराच्या संधी मिळू शकतात.

ऑपरेशन्स मॅनेजमेंट

ऑपरेशन्स मॅनेजमेंटचे काम उत्पादन गुणवत्ता आणि खर्च, उत्पादनवेळ, उत्पादकता वाढवणे आणि ग्राहकांचे समाधान वाढवणे यासह व्यवसाय ऑपरेशन्सशी संबंधित प्रत्येक गोष्टीचे ऑप्टिमाइझ करण्याभोवती फिरते. खरेदी व्यवस्थापन, इन्व्हेंटरी मॅनेजमेंट, विक्रेता व्यवस्थापन आणि एंटरप्राइज रिसोर्स प्लॅनिंग (ईआरपी) व्यवसायाचे ऑपरेशन व्यवस्थापन आणि पुरवठा साखळी बनवतात. या विशेषज्ञतेसह पदवीधरांना सहसा उत्पादन/सेवा आधारित युनिटमध्ये नोकऱ्या मिळतात. ज्यात रिटेल, लॉजिस्टिक्स, हॉस्पिटॅलिटी, ट्रान्सपोर्टेशन, मॅन्युफॅक्चरिंग, कन्स्ट्रक्शन, फायनान्स इन्स्टिट्यूशन, मॅनेजमेंट कन्सल्टन्सी, इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी इ.

एमबीए केल्यानंतर पगार किती मिळते:

साधारणपणे असे दिसून येते की प्लेसमेंट २,००,००० ते ७,००,००० वार्षिक वेतनश्रेणीच्या सुरुवातीच्या स्तरावर केले जातात, ज्यात नंतर अनुभवाच्या आधारावर २५ लाख वार्षिकवेतन श्रेणीपर्यंत वाढ होते. जर तुम्हाला परदेशी कंपनीत नोकरी मिळाली तर हे पॅकेज आणखी वाढू शकते.