थोडक्यात:
हार्मोन्स म्हणजे शरीरात तयार होणारी रसायने असून, त्या विविध ग्रंथींद्वारे निर्माण होतात व शरीराच्या अवयवांचे कार्य नियंत्रित करतात.
हार्मोन्सच्या असंतुलनामुळे अनेक विकार निर्माण होतात जसे की डायबेटीस, थायरॉईड, पीसीओएस, वंध्यत्व इ., ज्यांचे अचूक निदान व उपचार गरजेचे असतात.
हार्मोनल विकार मुलांपासून वृद्धांपर्यंत कोणालाही होऊ शकतात, त्यामुळे वेळेत लक्षणे ओळखून तपासणी व उपचार आवश्यक आहेत.
Common Symptoms of Hormonal Imbalance in Women: हार्मोन्स जसा ओळखीचा तितकाच अनोळखी शब्द! हार्मोन्स म्हणजे शरीरात तयार होणारी काही रसायने, जी शरीराच्या अनेक अवयवांचे "केमिकल कंट्रोल' करीत असतात व त्या अवयवांची कार्ये त्याद्वारे नियंत्रित करीत असतात. मराठीत आपण त्यांना अंतःस्राव म्हणतो.
शरीरात अनेक अशा ग्रंथी कार्यरत असतात, ज्या असे हार्मोन्स तयार करून त्यांना रक्तामध्ये मिसळवितात. असे हार्मोन्स तयार करणाऱ्या ग्रंथींना अंतःस्रावी ग्रंथी (Endocrine Glands), थोडक्यात हार्मोन्स ग्रंथी म्हणतात. या ग्रंथींचा व हार्मोन्सचा सखोल अभ्यास करणाऱ्या वैद्यकीय शाखेला अंतःस्राविकी (Endocrinology) म्हणतात. या शाखेतले सर्वोच्च प्रशिक्षण व अनुभव घेऊन या हार्मोनल विकारांची चिकित्सा व उपचार करणाऱ्या तज्ज्ञांना अंतःस्रावी ग्रंथी अर्थात, हार्मोनतज्ज्ञ (Endocrinologist) असे संबोधले जाते.