मंकीपॉक्सचे नाव का बदलले जात आहे ?  

मुंबई : जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) मंकीपॉक्सचा वाढता प्रादुर्भाव ही जागतिक आरोग्य आणीबाणी मानली जावी की नाही हे ठरवण्यासाठी आपत्कालीन समिती बोलावली असून या आजाराचे नाव बदलण्याचा विचार सुरू आहे. शास्त्रज्ञांकडून "भेदभावरहित आणि गैर-कलंकित" नावाची मागणी झाल्यावर हा विचार सुरू झाला. 

डब्ल्यूएचओचे प्रमुख डॉ. टेड्रोस अधानोम घेब्रेयसस यांनी सांगितले की ते या विषयावर काम करत आहेत. "WHO #मंकीपॉक्स विषाणूचे नाव, त्याचे क्लेड आणि त्यामुळे होणाऱ्या रोगाचे नाव बदलण्यावर जगभरातील भागीदार आणि तज्ञांसोबत देखील काम करत आहे. आम्ही शक्य तितक्या लवकर नवीन नावांबद्दल घोषणा करू," तो म्हणाला.

मंकीपॉक्सचे नाव का बदलले जात आहे ?

आफ्रिका आणि जगभरातील ३० शास्त्रज्ञांच्या गटाने नाव बदलण्याची मागणी केल्यानंतर काही दिवसांनी नवीन नाव शोधण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. एका पेपरमध्ये, गटाने मुख्य प्रवाहातील माध्यमांमध्ये पॉक्सच्या जखमांचे चित्रण करण्यासाठी आफ्रिकन रुग्णांच्या फोटोंचा सतत वापर करण्याकडे लक्ष वेधले.

डब्ल्यूएचओने विषाणूचे दोन प्रकारांमध्ये वर्गीकरण केले आहे. मध्य आफ्रिकन (कॉंगो बेसिन) क्लेड आणि पश्चिम आफ्रिकन क्लेड.

"नवीन जागतिक उद्रेकाची उत्पत्ती अद्याप अज्ञात असली तरी, वाढत्या पुराव्यांनुसार बहुधा परिस्थिती अशी आहे की क्रॉस-खंडात गुप्त मानवी प्रसारण पूर्वीच्या विचारापेक्षा जास्त काळ चालू आहे. तथापि, प्रसारमाध्यमांमध्ये वाढती चर्चा आहे आणि शास्त्रज्ञही सध्याच्या जागतिक उद्रेकाचा संबंध आफ्रिका किंवा पश्चिम आफ्रिका किंवा नायजेरियाशी जोडण्याचा प्रयत्न करत आहेत”, असे शास्त्रज्ञ म्हणाले.

ते म्हणाले की, जागतिक आरोग्य समुदायासाठी तटस्थ, भेदभावरहित आणि कलंक न लावणारे नाव अधिक योग्य असेल.

शास्त्रज्ञांना काय हवे आहे ?

शास्त्रज्ञांनी निदान झालेल्या क्रमानुसार १, २ आणि ३ क्लेड्स अंतर्गत व्हायरल उद्रेकाला नाव देण्याचा एक नवीन मार्ग प्रस्तावित केला आहे. यामध्ये पश्चिम आफ्रिका, मध्य आफ्रिकेतील विषाणूजन्य जीनोम आणि जागतिक उत्तर देशांमधील स्थानिकीकृत स्पिलओव्हर घटना आणि मानवी आणि गैर-मानवी यजमान दोन्हींचा समावेश आहे.

त्यांनी काँगो बेसिन क्लेडसाठी क्लेड १ प्रस्तावित केला आहे आणि क्लेड २ आणि ३ पूर्वीच्या "पश्चिम आफ्रिकन क्लेड" शी संबंधित आहेत.

"MPXV ची महासाथ पसरलेल्या स्थानाची पर्वा न करता, संपूर्ण उत्तर गोलार्धातील उद्रेक थांबवण्याची गरज आहे. नामकरणाची एक व्यावहारिक आणि तटस्थ प्रणाली पुढील गैरसमज, भेदभाव आणि कलंक यांच्या जोखमीशिवाय कार्यक्षम संप्रेषणास अनुमती देते," असे शास्त्रज्ञांनी म्हटले आहे.

आंतरराष्ट्रीय आणीबाणी?

या वर्षी ३९ देशांमध्ये १६०० हून अधिक प्रकरणे आणि जवळपास १५०० संशयित प्रकरणे आढळून आल्याने हा उद्रेक खरोखरच जागतिक आणीबाणी आहे का हे ओळखण्यासाठी WHO काम करत आहे.

मंकीपॉक्सला आंतरराष्ट्रीय आरोग्य आणीबाणी घोषित केल्याने त्याला कोविड-19 साथीच्या रोगासारखेच नाव मिळेल आणि याचा अर्थ असा होतो की WHO सामान्यतः दुर्मिळ आजार हा जागतिक स्तरावर देशांसाठी सतत धोका मानतो.

“आपत्कालीन समितीच्या सल्ल्यानुसार आपण परिस्थिती नियंत्रित करण्यासाठी चांगल्या स्थितीत असू शकतो. परंतु याचा अर्थ असा नाही की आपण थेट आंतरराष्ट्रीय चिंतेच्या सार्वजनिक आरोग्य आणीबाणीकडे जात आहोत. आपत्कालीन समितीला पाचारण करण्यासाठी परिस्थिती नियंत्रणाबाहेर जाईपर्यंत आम्ही प्रतीक्षा करू इच्छित नाही, ”डॉ. इब्राहिमा सोस फॉल, आफ्रिकेसाठी डब्ल्यूएचओचे आपत्कालीन संचालक म्हणाले.