कोकणचा ‘दशावतार’ पाहून भारावलो

93087

चित्रपट नाही भावला; ‘दशावतार’ मनाला भिडला

प्रा. पद्मनाभी नागर ः वानोशीत रंगला ‘दैव जाणिले कोणी’ नाट्यप्रयोग

सकाळ वृत्तसेवा
दोडामार्ग, ता. २१ : कोकणची लोककला असलेल्या दशावतार कलेचे सादरीकरण पाहून अंगात रोमांच उभे राहिले. रंग, वेशभूषा तसेच अभिनय संवाद पाहून आम्ही भारावून गेलो. दशावतार ही कला येथील संस्कृतीचे प्रतीक आहे. या कलेचे जतन ही बाब कौतुकास्पद आहे. ‘दैव जाणिले कोणी’ या नाट्यप्रयोगाचे सिद्धिविनायक दशावतार नाट्यमंडळाने केलेले सादरीकरण अप्रतिम होते, असे गौरवोद्गार वनस्पती शास्त्रज्ञ विभागाचे प्राचार्य पद्मनाभी नागर यांनी काढले.
गुजरात, वडोदरा महाराजा सयाजीराव युनिव्हर्सिटीचे वनस्पती शास्त्रज्ञ विभागाचे पन्नास विद्यार्थी दोडामार्ग तालुक्यातील विविध वनस्पतींची माहिती घेण्यासाठी आले आहेत. कुडासे वानोशी येथील फॉरेस्ट होम स्टे येथे वास्तव्यास होते. याच ठिकाणी सिद्धिविनायक दशावतार नाट्यमंडळ पिकुळे यांचे नाटक सादर करण्यात आले. यावेळी ते बोलत होते. प्रा. नागर, धर्मेंद्र शहा यांच्या नेतृत्वाखाली गेले चार दिवस दोडामार्ग तालुक्यातील सह्याद्री पट्ट्यातील गावात विविध वनस्पती गोळा करून त्यांची माहिती घेतली. सह्याद्री पट्ट्यात वेगवेगळ्या वनस्पती आहेत. त्यांची ओळख होम स्टेचे प्रवीण देसाई, अभिषेक राणे यांनी करून दिली. तालुक्यातील परमे, कुंब्रल येथील घनदाट देवराई, तळकट, तिलारी, नागनाथ मंदिर, कुडासे आदी ठिकाणी विद्यार्थ्यांना जंगल सफर करून विविध वनस्पतींची माहिती दिली.
प्रा. शहा म्हणाले, ‘‘शिक्षण घेत असताना विद्यार्थ्यांचा व्यक्तिमत्व विकास झाला पाहिजे. वेगवेगळ्या भागात जाऊन तेथील लोकांचे राहणीमान, संस्कृती यांचे कसे जतन केले जाते, हे समजले पाहिजे. सर्व विद्यार्थी वनस्पतीशास्त्र विभागाचे असल्याने त्यांना विशेष करून कोकणपट्ट्यातील सह्याद्रीच्या पट्ट्यात असलेल्या विविध वनस्पतीच्या जमातीची ओळख झाली पाहिजे. यावर ते संशोधन करतील, या उद्देशाने या भागात दाखल झालो. येथील निसर्ग, पशु-पक्षी, प्राणी, वनस्पती पाहिल्या. खरोखरच येथील लोक अभूतपूर्व निसर्गाचे जतन करत आहेत.’’
प्राचार्य नागर, शहा तसेच सर्व विद्यार्थ्यांनी येथील दशावतार पाहण्याची इच्छा व्यक्त केली. यानंतर दादा रेडकर, प्रवीण देसाई यांनी मंडळाशी संपर्क साधून वानोशी येथे ‘दैव जाणिले कुणी’ हे नाट्यपुष्प सादर केले. सिद्धिविनायक मंडळांचे मालक शत्रु गवस, सुंदर निरवडेकर, विशाल कांबळे, प्रभाकर गवस, विठ्ठल गावकर, बुधाजी जाधव , आनंद गवस या कलाकारांनी प्रयोग सादर केला. समीर नाईक, गितेश कांबळे, अमित गवस यांनी संगीत साथ केली.
...........................
सादर केलेले नाटक सर्वोत्तम!
प्राचार्य नागर म्हणाले की, ‘‘या ठिकाणी सादर केलेले नाटक सर्वोत्तम होते. सर्वच कलाकार आपली रंगभूषा करतात आणि येथे येऊन सादरीकरण करतात, हे काम सोपे नाही. यासाठी कोकणच्या मातीत जन्म घ्यावा लागतो. आम्ही कधी चित्रपटाशी जोडले गेलो नाही. पण, आपल्या दशावतार लोककलेशी जोडल्याचे सांगितले. पुन्हा जेव्हा येऊ, तेव्हा आवडीने दशावतार नाटक पाहू. माझ्या माहितीप्रमाणे नारद ही व्यक्तिरेखा संदेश वाहक होती. आज तीच भूमिका या नाटकात पाहिली. नारद व्यक्तिरेखा साकारलेले मालक शत्रू गवस यांनी अभिनयासह उत्तम गायन केल्याचे सांगत त्यांनी कौतुक केले.