खंबीरपणाचा आदर्श

सगळ्यांनाच आपली आई महत्त्वाची असते. माझी आई पंधरा-सोळा वर्षांची असतानाच तिचं लग्न झालं. ती २६ वर्षांची असताना माझ्या वडिलांनी आत्महत्या केली. मागे आम्ही चार बहिणी आणि एक भाऊ होतो. मी सहा वर्षांची होते आणि माझा भाऊ फक्त तीन महिन्यांचा. त्यानंतर वडिलांच्या जागी आईला इरिगेशन डिपार्टमेंटमध्ये नोकरी लागली..यानंतर माझ्या आईला तिच्या सासरच्यांकडून छळ सुरू झाला. तिला होणारा त्रास माझ्या आजोबांना, म्हणजे तिच्या वडिलांना, सहन झाला नाही. एक बाप आपल्या मुलीसाठी काय काय करू शकतो याचं उदाहरण म्हणजे माझे आजोबा आहेत. त्यांनी एका रात्रीत निर्णय घेतला आणि वडील गेल्यानंतर वर्षातच आम्हा पाच भावंडांना आणि आईला घेऊन पंढरपुरातून सोलापूरला आले..आईची नोकरी ट्रान्स्फर करून घेतली आणि आम्हा सगळ्यांना राहायला घर दिलं. त्यानंतर आईनं आयुष्यभर नोकरी करून आम्हाला सांभाळलं, खूप कष्ट घेतले. आजी-आजोबा सोलापुरात राहायला होते. आजोबा ॲग्रिकल्चर डिपार्टमेंटमध्ये मोठ्या पोस्टवर कामाला होते.आईचा आधार म्हणजे तिचे वडील. त्यांनी आमच्यासोबत राहून आम्हाला खूप आधार दिला. आईचं आमच्यासाठी असलेलं महत्त्व म्हणजे, वडील नसलेल्या मुलींकडे समाज कोणत्या नजरेने बघतो हे वेगळं सांगायला नको. तरीही समाजाचा कुठलाही विचार न करता आईने आम्हाला शिकवलं, कारण ती जे करू शकली नाही ते तिला आम्हाला करताना बघायचं होतं..अतिशय साध्या घरातली, फक्त २६ वर्षांची बाई- जिनं काहीही जग बघितलेलं नव्हतं, तिनं खूप कष्टानं आम्हा पाचही भावंडांना शिकवलं, स्वतःच्या पायावर उभं केलं. सासरकडून कुठलाही सपोर्ट नव्हता. ना मानसिक आधार, ना आर्थिक आधार ना कुठलीही प्रॉपर्टी. तरीही तिनं हार न मानता सगळं केलं.रिक्षाचे पैसे वाचवण्यासाठी ऑफिसमधून दुपारच्या सुट्टीत माझ्या तीन महिन्याच्या भावाला दूध पाजायला ती तीन किलोमीटर भर उन्हात चालत यायची. तिचं लहानपण तिला फारसं जगता आलं नाही; पण आम्हाला वाढवण्यात तिचं आयुष्य गेलं. तिचे उपकार फेडण्यासाठी एक जन्म पुरेसा नाही. आईनं ठरवलं असतं, तर समाजाच्या दडपणाखाली आमची लवकर लग्नं लावून दिली असती; पण आम्हाला शिकवणं हा तिनं स्वतःशीच केलेला एक हट्टा होता..तिनं आम्हाला सगळं स्वातंत्र्य दिलं. एकुलता एक भाऊ असूनही मुला-मुलींमध्ये कधीही भेदभाव केला नाही. माझ्या तिन्ही बहिणींना त्यांच्या मनाप्रमाणे लग्न करू दिलं. मला माझ्या आवडीच्या क्षेत्रात काम करण्याची संधी दिली. किचनमध्ये काम करण्यासाठी कधीही जबरदस्ती केली नाही. तिचं म्हणणं असं होतं, की स्वयंपाक तुम्ही कधीही शिकाल; पण आधी स्वतःच्या पायावर उभं राहणं जास्त महत्त्वाचं आहे..मी माझ्या आईला आजवर कधीही कोणाशी भांडताना पाहिलं नाही. आमच्याकडे दोन बायका कामाला आहेत, त्यांना घरी घेऊन जाता यावं यासाठी आजही आई रोज जास्तीचा स्वयंपाक करते. तिनं माणसांची खूप सेवा केली आहे, आणि अजूनही करते.आजोबांसाठी आई जरा जास्त हळवी आहे. त्यांची तिला खूप काळजी वाटते; पण हे सगळं सांभाळून तिचं आमच्याकडेही पूर्ण लक्ष असतं. आई स्वकष्टाने आणि आजी-आजोबांमुळे उभी राहिली, आणि आमच्या आईमुळे आम्ही उभे आहोत..सहनशक्ती आणि कोणत्याही परिस्थितीत पराभव न मानण्याची वृत्ती किंवा शिकवण मला माझ्या आईकडून मिळालेली आहे. आईला वाचण्याची खूप आवड होती. ऑफिसमधून ती वेगवेगळी मासिकं, दिवाळी अंक घेऊन यायची. त्यामुळे वाचनाची गोडी माझ्याही मनात निर्माण झाली.तिच्या ऑफिसच्या मैत्रिणींसोबत नाटक बघायला गेल्यामुळे व्यावसायिक नाटकं काय असतात हे मला समजलं. आता जेव्हा आईला छोटे छोटे आजार होतात, तेव्हा ती रडते. माझा भाऊ तिला गमतीनं चिडवत असतो, तेव्हा वाटतं आईचं ते बालपण अजूनही तिच्यात आहे. म्हणूनच कधी कधी मी तिची आई बनून तिला समजावते, प्रसंगी ओरडतेही..मी तिला गेल्या सहा महिन्यांपासून प्राणायाम करायला सांगितलं आहे, आणि आता ती बऱ्यापैकी ऐकतेय, याचा मला आनंद आहे. कधी-कधी असं वाटतं, की पुढच्या जन्मात माझी आई माझी मुलगी म्हणून जन्माला यावी. तिनं माझ्यासाठी जेवढं केलं, तेवढं मला तिच्यासाठी करायला संधी मिळावी.तिलाही माझ्यासारखं कॉलेजमध्ये जायला मिळावं, गाडी चालवायला, एकटं जगात कुठेही फिरायला, स्वतःचं आयुष्य स्वतःच्या टर्म्सवर स्वच्छंदी जगायला मिळावं. अगदी तिनं मला जसं आयुष्य दिलं आहे तसंच.(शब्दांकन : श्रुती भागवत).सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

खंबीरपणाचा आदर्श

Related Stories