MPSC Exam : ‘एमपीएससी’त ‘पाचवा’ पर्याय बंधनकारक; विद्यार्थ्यांमध्ये संभ्रम

पुणे - स्पर्धा परीक्षांमधील चुका, गोंधळ आणि वाद टाळण्यासाठी महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाने (एमपीएससी) वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी परीक्षांच्या उत्तरपत्रिकेत महत्त्वाचे बदल करण्याचा निर्णय घेतला आहे. आतापर्यंत उत्तरपत्रिकेत उत्तरासाठी चार पर्याय दिले जात, मात्र इथून पुढे ‘पाचवा’ पर्याय समाविष्ट करण्यात येणार आहे..विशेष म्हणजे, प्रश्न उमेदवाराला सोडवायचा नसल्यास हा पाचवा पर्याय निवडणे अनिवार्य असेल, अन्यथा नकारात्मक गुण पद्धतीनुसार गुण कापले जाणार आहेत.१ मार्च २०२६ नंतर होणाऱ्या सर्व परीक्षांसाठी हा नियम लागू होणार आहे. मात्र, ‘या नवीन नियमांमुळे प्रश्न सोडविण्याच्या वेगावर परिणाम होऊ शकतो,’ अशी चिंता उमेदवारांनी व्यक्त केली आहे..आयोगाच्या नवीन नियमांनुसार उत्तरपत्रिका पूर्वीप्रमाणेच कार्बनलेस स्वरूपात दोन भागांत असेल. भाग-१ केवळ उत्तरे नोंदविण्यासाठी असून भाग-२ मध्ये परीक्षेचे नाव, उमेदवाराचा बैठक क्रमांक, विषय संकेतांक, प्रश्नपत्रिका क्रमांक तसेच उमेदवार व समवेक्षकाची स्वाक्षरी यांसारखे तपशील नमूद करावे लागतील.परीक्षेनंतर मूळ उत्तरपत्रिका आयोगाकडे जमा करावी लागेल, तर दुय्यम प्रत उमेदवारांना सोबत नेण्याची मुभा असेल. याशिवाय उमेदवाराचा बैठक क्रमांक आता आठ अक्षरांकांऐवजी सात अंकी (फक्त अंकात्मक) असणार असून, संबंधित जाहिरातीनुसार तो संपूर्ण निवड प्रक्रियेसाठी कायम राहणार आहे..गैरप्रकारांना आळा, पण...आयोगामार्फत राबविण्यात येणाऱ्या विविध भरती प्रक्रियांमध्ये कालसुसंगत बदल आणि नावीन्यपूर्णता आणण्याचे धोरण अवलंबण्यात येत आहे. या धोरणाचा भाग म्हणून वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी स्वरूपाच्या परीक्षांसाठी वापरली जाणारी उत्तरपत्रिका अधिक निर्दोष करण्यासाठी सुधारित करण्यात आली असल्याचे आयोगाकडून सांगण्यात आले आहे.या नव्या धोरणामुळे गैरप्रकारांना आळा बसण्यास मदत होईल, असा विश्वास व्यक्त करण्यात आला आहे. मात्र, पाचवा पर्याय निवडण्याच्या अनिवार्यतेमुळे मर्यादित वेळेत सर्व प्रश्न हाताळताना तांत्रिक गुंतागुंत वाढण्याची शक्यता असल्याचे उमेदवारांनी सांगितले आहे..विद्यार्थी म्हणतात...१) आयोगाच्या गट ‘ब’ आणि गट ‘क’ परीक्षांसाठी केवळ एका तासाचा कालावधी दिला जातो. या वेळेत तब्बल १०० प्रश्न सोडवणे अपेक्षित असते. प्रत्यक्ष परीक्षेत वेळेच्या मर्यादेमुळे अनेक विद्यार्थ्यांचे सरासरी ७० ते ८० प्रश्नच सोडवून होतात२) उर्वरित प्रश्नांकडे वळण्यास वेळच मिळत नाही. अशा परिस्थितीत ज्या प्रश्नांना हातही लावता येत नाही, त्या प्रत्येक प्रश्नासाठी स्वतंत्रपणे ‘पाचवा’ पर्याय छायांकित करणे प्रत्यक्षात कसे शक्य आहे?३) वेळेच्या ताणामुळे आधीच अडचणीत असलेल्या उमेदवारांवर यामुळे अतिरिक्त दडपण येणार आहे४) त्यामुळे हा निर्णय घेताना आयोगाने परीक्षेचा कालावधी, प्रश्नसंख्या आणि उमेदवारांवरील मानसिक ताण या सर्व बाबींचा सखोल विचार करणे अपेक्षित होते..उत्तरपत्रिका कधी अवैध ठरणार?विहित ठिकाणी स्वाक्षरी न केल्यास, काळ्या बॉल पॉइंट पेनशिवाय अन्य पेन वापरल्यास, उत्तरपत्रिकेवर गैरलागू मजकूर किंवा चिन्ह केल्यास, प्रश्नपुस्तिकेचा क्रमांक नमूद न केल्यास, तसेच क्यूआर कोड किंवा छापील मजकूर खराब केल्यास उत्तरपत्रिका थेट अवैध ठरणार आहे..काय आहे ‘पाचवा’ पर्याय?अनेकदा उमेदवार एखादा प्रश्न संभ्रमामुळे सोडवत नाहीत आणि वर्तुळ कोरे सोडतात. मात्र, नव्या नियमानुसार, जर उमेदवाराला प्रश्नाचे उत्तर द्यायचे नसेल, तर त्याला ‘पाचवा’ पर्याय छायांकित करावा लागेल. जर पाचपैकी एकही वर्तुळ रंगवले नाही, तर त्या प्रश्नासाठी २५ टक्के किंवा १/४ गुण वजा केले जातील. म्हणजेच, प्रत्येक प्रश्नासाठी पाच पैकी एक पर्याय निवडणे आता अनिवार्य असणार आहे..सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates, मराठी ताज्या बातम्या, मराठी ब्रेकिंग न्यूज, मराठी ताज्या घडामोडी. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

MPSC Exam : ‘एमपीएससी’त ‘पाचवा’ पर्याय बंधनकारक; विद्यार्थ्यांमध्ये संभ्रम

Related Stories