‘एआय’द्वारे प्राप्तिकराचे मूल्यांकन चिंताजनक!

‘एआय’द्वारे प्राप्तिकराचे
मूल्यांकन चिंताजनक!

उच्च न्यायालयाचे मत

सकाळ वृत्तसेवा
मुंबई, ता. २७ : कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या (एआय) आधारे प्राप्तिकराचे मूल्यांकन करणे नियमांचे उल्लंघन आहे, असे निरीक्षण उच्च न्यायालयाने नोंदवून अशा प्रकारच्या कृतीवर चिंता व्‍यक्त केली. त्यानंतर याबाबतचा आदेशही रद्द केला.

कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या युगात एआयद्वारे उपलब्ध केलेल्या माहितीवर अर्ध-न्यायिक अधिकाऱ्यांनी आंधळेपणाने अवलंबून राहू नये. त्याची पडताळणी करावी, असे मतही न्यायालयाने आदेश रद्द करताना नोंदवले; अन्यथा अशा चुका सतत होतील, असा इशाराही दिला. या वेळी केएमजी वायर्स प्रायव्हेट लिमिटेड विरुद्ध गेल्या मार्चमध्ये काढलेला मूल्यांकन आदेश आणि उर्वरित रक्कम भरण्याबाबतचे सूचनापत्र न्यायालयाने रद्द करून हे प्रकरण नव्याने सुनावणीसाठी पुन्हा मूल्यांकन अधिकाऱ्यांकडे पाठवले. प्राप्तिकर अधिकाऱ्याने कंपनीच्या घोषित उत्पन्नात भर घालण्यासाठी अस्तित्वात नसलेल्या आणि एआयद्वारे उपलब्ध करण्यात आलेल्या कायद्यांचा आधार घेतला आणि प्राप्तिकराचे मूल्यांकन केले, अशी टिप्पणीदेखील न्या. बर्गिस कुलाबावाला आणि न्या. अमित जामसंडेकर यांच्या खंडपीठाने केली.

मूल्यांकन आदेशानुसार, नॅशनल फेसलेस असेसमेंट सेंटरने (एनएफएसी) कंपनीचे एकूण उत्पन्न २७.९१ कोटी रुपये निश्चित केले होते. याउलट कंपनीने ३.०९ कोटी रुपये परतावा भरला होता. त्यामुळे मूल्यांकनाच्या आदेशासह प्राप्तिकर विभागाने उर्वरित परताव्याच्या मागणीसाठी बजावलेल्या नोटिशीलाही कंपनीने न्यायालयात आव्हान दिले होते.