बळीराजाला भातकापणीचे वेध

वाणगाव, ता. ९ (बातमीदार) : यंदा सप्टेंबरच्या शेवटच्या आठवड्यात पावसाने उग्ररूप धारण केल्यामुळे कापणीस तयार झालेली भातशेती अक्षरश: जमीनदोस्त झाली आहे. वाऱ्याचा वेग, मुसळधार पाऊस झाल्याने भातशेती खाचरात आडवी झाली आहे. लोंब्यातील दाणे गळून पडले आहेत. पावलीची प्रत खालावली आहे. त्यामुळे पेंड्याचा दर्जाही निकृष्ट दर्जाचा होण्याची शक्यता आहे. परतीच्या पावसाची संकट डोळ्यासमोर असल्याने लवकरच भातकापणी करून मार्गी लावण्याचे प्रयत्न सध्या शेतकरीवर्गात सुरू आहेत.

दरवर्षी परतीच्या पावसाने शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते. त्यामुळे यंदा खरीप हंगामात परतीच्या पावसाच्या अगोदरच कापणी होईल, यादृष्टीने शेतकऱ्यांचे प्रयत्न सुरू आहेत. भातशेती हे कुटुंबाचे उदरनिर्वाहाचे एकमेव साधन असल्याने हातातोंडाशी आलेले पीक निघून जाण्याची शक्यता शेतकऱ्यांकडून वर्तविण्यात आली आहे. त्यामुळे आता शेतकऱ्यांना भातकापणीचे वेध लागले आहेत.

सध्या हळवी भातशेती कापणीस तयार झाली आहे. काही ठिकाणी भातकापणीस सुरुवातदेखील करण्यात आली आहे. निसर्गाच्या बदलत्या लहरींचा अंदाज घेऊन भातकापणीचे नियोजन करावे, असे कृषी विभागामार्फत सांगण्यात येत आहे.

लोखंडी विळ्यांना पसंती
ग्रामीण भागातील शेतकरी अजूनही लोखंडी विळ्यांच्या साह्याने भातकापणी करताे. ग्रामीण भागातील गाव-खेड्यांतील अनेक शेतकरी जुने ठेवणीतील विळे-कोयते लोहाराच्या दुकानात आणून देत असून, त्याला पुन्हा धार लावून घेत आहेत. त्याच्या लोहारांकडे गर्दी होत आहे.

भाताच्या लोंब्यामधील ९० टक्के दाणे पक्व झाल्याचे दिसताच पिकाची कापणी जमिनीलगत वैभव विळ्याने करावी. त्यामुळे पुढील हंगामासाठी खोडकिडीवर नियंत्रण मिळवता येईल. यंत्राच्या साह्याने कापणी केल्यास वेळेत आणि खर्चातही बचत होऊ शकते. कापणी उशीरा केल्यास लोंबीच्या टोकाचे भरलेले दाणे शेतात गळून पडतात.
- डॉ. भरत कुशारे, कृषी शास्रज्ञ, कृषी विज्ञान केंद्र, कोसबाड

आजपासून भातकापणी सुरू केली आहे. पुढील हंगामासाठी मिरचीची रोपे तयार करण्याची कामे सुरू आहेत. परतीच्या पावसाचे संकट न उद्‍भवल्यास आणि पावसाने उघडीप दिल्यास पुढील आठ दिवसांत भातशेती कापणीची कामे पूर्ण होतील.
- सुनील राजड, भात उत्पादक शेतकरी, गांगणगाव, डहाणू