पिकांची ऑफलाइन पाहणी होणार

मुरबाड, ता. १७ (बातमीदार) : खरीप हंगामामध्ये काही शेतकऱ्यांनी पिकांची ई-पीक पाहणी नोंद विहित कालावधीत न केल्यामुळे अडचण निर्माण झाली होती. अशा शेतकऱ्यांना दिलासा देण्यासाठी पिकांची ऑफलाइन पद्धतीने पाहणी करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. यासंदर्भातील सविस्तर मार्गदर्शक सूचना जमाबंदी आयुक्त व संचालक, भूमी अभिलेख, पुणे यांनी १६ डिसेंबरला आदेशाद्वारे जारी केल्या आहेत. आदेशामुळे ज्या शेतकऱ्यांनी ऑनलाइन पद्धतीने पीक पाहणी नोंद केलेली नाही, त्यांनाही एकात्मिक हमीभाव योजनेअंतर्गत पिके सरकारला विकण्याची संधी मिळणार आहे. या उद्देशाने सरकारने स्वतंत्र समिती स्थापन केली असून, त्यामार्फत प्रत्यक्ष शेतात जाऊन पीक पाहणी केली जाणार आहे.

गठीत करण्यात येणाऱ्या ग्रामस्तरीय समितीत चार शासकीय अधिकाऱ्यांचा समावेश करण्यात आला आहे. मंडल अधिकारी अध्यक्ष म्हणून काम पाहणार असून, ग्राम महसूल अधिकारी (तलाठी), ग्राम विकास अधिकारी व सहाय्यक कृषी अधिकारी सदस्य म्हणून नेमण्यात आले आहेत. महसूल व वनविभागाने १४ डिसेंबरला यासंदर्भात शासकीय आदेश काढून समितीच्या कार्यपद्धतीबाबत स्पष्ट मार्गदर्शक सूचना दिल्या आहेत. खरीप हंगामामध्ये पीक नोंद करता न आलेल्या शेतकऱ्यांनी १७ ते २४ डिसेंबर या कालावधीत ग्राम महसूल अधिकारी यांच्याकडे अर्ज सादर करायचा आहे. या अर्जाची पोहोच शेतकऱ्याला देऊन त्याची नोंद स्वतंत्र वहीत करण्यात येणार आहे.

स्थळ पाहणी आणि पंचनामा
शेतकऱ्याच्या अर्जानुसार ग्रामस्तरीय समिती २५ डिसेंबर ते ७ जानेवारी या कालावधीत संयुक्तपणे संबंधित शेतात प्रत्यक्ष स्थळ पाहणी करणार आहे. पाहणीची तारीख व वेळ निश्चित करण्यापूर्वी शेतकरी तसेच बांधाशेजारील चार-पाच शेतकऱ्यांना लेखी स्वरूपात माहिती दिली जाणार आहे. स्थळ पाहणीच्या दिवशी शेतकऱ्याने कोणते पीक घेतले होते, याची चौकशी करून पंचनामा करण्यात येणार असून, त्यासाठी शेजारील शेतकऱ्यांचे जबाब नोंदवले जाणार आहेत. पंचनाम्याच्या वेळी शेतकऱ्याने पीक लागवडीसाठी खरेदी केलेले बियाणे व खते यांची बिले तपासण्यात येणार आहे. तसेच मागील वर्षाच्या खरीप हंगामातील पीक पाहणी नोंदीचा आधार घेतला जाणार आहे. पंचनाम्यात पिकाचे नाव व क्षेत्र स्पष्टपणे नमूद करण्यात येणार आहे.

एकत्रित अहवाल
स्थळ पाहणीचा एकत्रित अहवाल मंडल अधिकाऱ्यांनी उपविभागीय अधिकाऱ्यांच्या अध्यक्षतेखाली गठीत समितीकडे १२ जानेवारीपर्यंत सादर करायचा आहे. उपविभागीय अधिकारी हे अहवाल तपासून १३ ते १५ जानेवारीदरम्यान जिल्हाधिकाऱ्यांकडे सादर करतील. त्यानंतर जिल्हाधिकारी हे अहवाल सरकारकडे पाठवणार आहेत. ज्या शेतकऱ्यांच्या पिकांची नोंद यापूर्वी गाव नमुना क्रमांक १२ मध्ये झाली, त्यांच्या पीक पाहणी क्षेत्रात कोणताही बदल केला जाणार नसल्याचेही स्पष्ट करण्यात आले आहे.

पीक पाहणीचे वेळापत्रक
शेतकऱ्यांनी ग्राम महसूल अधिकारी (तलाठी) यांच्याकडे अर्ज करणे : १७ ते २४ डिसेंबर २०२५
ग्रामस्तरीय समितीकडून स्थळ पाहणी : २५ डिसेंबर ते ७ जानेवारी २०२६
स्थळ पाहणी अहवाल उपविभागीय अधिकारी समितीकडे सादर : ८ ते १२ जानेवारी २०२६
उपविभागीय अधिकाऱ्यांकडून जिल्हाधिकाऱ्यांकडे अहवाल : १३ ते १५ जानेवारी २०२६