दानोळीत द्राक्षबागेवर कुऱ्हाड 

दानोळी ः तीन वर्षांपासून सातत्याने प्रतिकुल हवामान, रोगांचा प्रादुर्भाव, बेदाण्याला कमी दर, शासनाचे चुकीचे धोरण आदी कारणाला वैतागुन दानोळी येथील अनिल बापूसो मोटके यांनी अडीच एकर द्राक्षबागेवर ऐन हंगामात कुऱ्हाड फिरवली आहे.

तीन वर्षांपासून सातत्याने नुकसानीत जाणाऱ्या बागेमुळे बाग तोडली आहे. 2018 चा हंगाम आगाप छाटणी घेऊनही दावण्याच्या तावडीत सापडला. 2019 चा हंगाम महापूर व अतिपावसाने नुकसानीत आला. यंदा एक महिना उशीरा छाटणी घेऊनही परतीच्या पावसाने तडाखा दिला. फ्लावरिंग स्टेजला असणारी द्राक्षे कुजुन गेली. सरासरी अडीच एकरामध्ये 30 टन निघणारा माल 2018 ला अवघा अडीच टन निघाला. गेल्यावर्षी तर फक्त 170 किलो निघाला. यावर्षीही तशीच स्थिती राहिल्याने वैतागून बाग तोडली.

तीन वर्षांत 11 लाख 87 हजार रुपये खर्च केला. उत्पन्न मात्र 1 लाख 64 हजार रुपये मिळाले. 15 वर्षांपूर्वी बेदाण्याला सरासरी 150 रुपयांपेक्षा अधिक दर होता. सध्या सरासरी 130 रुपये दर आहे. उत्पादन खर्च मात्र चार ते पाच पटीने वाढला आहे. त्यामुळे द्राक्ष शेती नुकसानीची ठरत आहे. बेदाण्याला 120 रुपये दर म्हणजे प्रतिकिलो द्राक्षाला 25 रुपये दर. याच्यापेक्षा भाजीपाल्याला दर जास्त आहे. वर्षभराचे एकच पीक असून लाखो रुपये खर्चून एवढेच उत्पन्न मिळणे म्हणजे नुकसानीची शेती ठरत आहे. बागेसाठी काढलेले कर्जही 3 लाखांवर असल्याने कर्जमाफीतून वगळले आहे. परतीच्या पावसाने पंचनामे करताना काढणीयोग्य माल असेल तरच पंचनाम्याचे आदेश असल्याचे सांगून पंचनामे केलेले नाहीत. 

उत्पादन खर्च चौपट, दर तेवढाच 
सतरा वर्षांत द्राक्षबागेचा उत्पादन खर्च चौपट झाला आहे. खत, औषधे, मजुरी व मशागतीच्या दरामध्ये भरमसाठ वाढ झाली आहे. बेदाण्याचा दर मात्र दीडशेवरून 130 रुपयांवर आला आहे. 

14 वर्षांपासून द्राक्ष बाग आहे. तीन वर्षांपासून बाग नुकसानीत आहे. आतापर्यंत बागेवर लाखो रुपये खर्च झाले. परतीच्या पावसाच्या तडाख्याने यंदाची बागही वाया गेली होती. राहिलेले घड टिकवणे आणि पुढील खर्च सोसवेना म्हणून बागच तोडण्याचा निर्णय घेतला. 
- अनिल मोटके, द्राक्षबागायतदार 
 

संपादन ः रंगराव हिर्डेकर