जेष्ठ तुलनाकार डॉ.आनंद पाटील सरांचा संचारबंदीतला असा हा सार्थकी दिनक्रम... 

 remarkable routine of dr Anand Patil sir
remarkable routine of dr Anand Patil sir

डॉ. पाटील सर इंग्रजी विषयाचे प्राध्यापक. माय मराठीशी त्यांची नाळ तुटलेली नाही. इंग्रजीतील बारा, मराठीतील पस्तीस पुस्तके त्यांच्या नावावर आहेत. राज्यस्तरीय चार पुरस्कारांचे ते मानकरी आहेत. इंग्लंडमधील केंब्रिज विद्यापीठासह भारतातील १२० विद्यापीठांत त्यांची तुलनात्मक साहित्यातील पुस्तके अभ्यासक्रमास आहेत. वाचन व लेखनाचा सरांना दांडगा व्यासंग. रोखठोक व परखड मते व्यक्त करण्यात सर फेमस आहेत. सात हजारांवर पुस्तकांच्या कबिल्यात रमण्यात त्यांचा दिवस सरतो. सरांच्या खोलीत पाऊल ठेवल्यावर 'सर काय लिहिताय?,' प्रश्नावर संस्कृती अभ्यास प्रकल्पाची हस्तलिखिते सरांनी दाखवली. 

पहाटे चारला उठून सर विपश्यनेत अर्धा तास स्तब्ध राहतात. साडे सातला नाश्ता झाल्यावर लेखन, वाचन, संशोधनात सरांच्या विचारांची चाकं गतीमान होतात. रोज ‌वीस पाने लिहिली पाहिजेत, हे सरांच तत्त्व. विशिष्ट लेखन स्वतः टाईप केल्याशिवाय नोबेल पुरस्कार विजेता हेमींग्वे जेवण घेत नसे. सर त्याच्या वाटेवरचेच वारकरी. दहा वाजता जेवण करून पुन्हा वाचनात सर गढून जातात. वंदीड तास विश्रांतीनंतर ‌लेखन प्रपंच सुरू होतो. टी. व्ही.वरील बातम्या पाहून पुन्हा जेवण व रात्री दहा वाजता झोपणे, यात ‌खंड पडत नाही. 

संचारबंदी सकारात्मक घेऊन सर व्यस्त आहेत. 'सांस्कृतिक मीमांसेचा पहिला खंड तयार होत आलाय. रेमंड विल्यम्सने ‌संस्कृती‌ शब्दावर सहा पुस्तके लिहिली आहेत. शेतकऱ्याचा हा मुलगा. माझा आदर्श. त्याचे 'कि वर्डस इन कल्चरल स्टडीज,'‌ बारकरचे 'सेज डिक्शनरी ऑफ कल्चर,' दुर्गा भागवत यांचे 'संस्कृती संचित,' टाॅम बाॅटमोरचे  'डिक्शनरी ऑफ मार्कसिस्ट थाॅट,' पुस्तकांतील संदर्भ चाळतोय. अडोरनोचे 'कल्चरल इंडस्ट्री' पुस्तक ‌महत्त्वपूर्ण आहे,' सरांचा वाचनाचा व्यासंग प्रकटला. 

भारतीय लेखक रमेश कुणबा यांचे 'कल्चर अंण्ड सिव्हिलायझेशन' तेही सरांच्या हाताशी होते. ते दाखवून सरांचा तुलनात्मक विश्लेषणाचा गियर टाकला. नोबेल पुरस्कार विजेते जुजेस‌ सारामागो यांच्या कादंबरीवर आधारित 'ब्लाईंडनेस' चित्रपटावर कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर सरांनी लेख लिहिणार असल्याचे सांगितले. 'अज्ञानाचे उत्पादन थांबवण्यासाठी बहुभाषिक पुस्तके उतारे आहेत. सुलभीकरणाच्या शापात अडकलेल्यांना बाहेर पडण्यासाठी दर्जेदार पुस्तकांचे वाचन आवश्यक आहे,' असे त्यांनी आवर्जून सांगितले.

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Related Stories

No stories found.
Esakal Marathi News
www.esakal.com