हवामान माहितीबाबत गावे होणार ‘आत्मनिर्भर’

संतोष थिटे : सकाळ वृत्तसेवा
ऊर्से, ता. ३१ :  केंद्र शासनाच्या हवामान माहिती संकलन व विश्लेषण प्रणाली (विन्ड्स) प्रकल्पांतर्गत ग्रामपंचायतस्तरावर स्वयंचलित हवामान केंद्र उभारण्यात येत आहेत. यामुळे गावागावांतील हवामानविषयक अचूक माहिती, शेतकऱ्यांना हवामान आधारित कृषीविषयक सल्ला मिळण्यास मदत होणार आहे. या केंद्रांसाठी जागा उपलब्ध करून द्याव्यात, असे निर्देश जिल्हा कृषी अधीक्षकांनी तालुका कृषी अधिकाऱ्यांना दिले आहेत.
याबाबत मावळ तालुका कृषी अधिकारी मारुती साळे म्हणाले, ‘‘तालुक्यात केंद्र शासन व महाराष्ट्र शासनाद्वारे
स्वयंचलित हवामान केंद्र बसविण्याचे नियोजन आहे. तालुक्यात सध्या १२ महसूल मंडळे कार्यरत असून त्यामध्ये १० हवामान केंद्र कार्यरत आणि दोन नादुरूस्त आहेत. त्यामुळे उर्वरित ९३ ग्रामपंचायतीमध्ये असे केंद्र बसविण्याचे नियोजन आहे. त्यासाठी जागा उपलब्ध केल्या जाणार आहेत.
दरम्यान, आजवर महसूल मंडळावरील केंद्रांमधून मिळणारी माहिती ही संपूर्ण परिसरासाठी अचूक नसते. प्रत्यक्षात गावागावातील हवामान परिस्थिती भिन्न असते. पाऊस, गारपीट, वारा इत्यादी स्थानिक स्वरुपाचे असतात. त्यामुळे ग्रामपंचायत पातळीवर हवामान केंद्रे उभारल्यास प्रत्येक गावासाठी अचूक हवामान माहिती मिळू शकते. त्यामुळे हे केंद्र उभारले जात आहेत.

अशी उपलब्ध होणार माहिती
या प्रणालीद्वारे स्वयंचलित यंत्रणा वापरून हवामानाशी संबंधित घटकांची माहिती (जसे तापमान, पर्जन्यमान, आर्द्रता, वाऱ्याचा वेग व दिशा) सातत्याने संकलित केली जाते.
ही माहिती कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआय) प्रणालीद्वारे विश्लेषित होते आणि शासनाच्या पोर्टलवर अपलोड केली जाते.
यामुळे शेतकरी, प्रशासन, संशोधक आणि हवामान तज्ज्ञ यांना अचूक आणि स्थानिक माहिती वेळेत मिळते.

शेतकऱ्यांना मिळणारी माहिती
सध्याचे व किमान-कमाल तापमान
पर्जन्यमान म्हणजे पावसाचे प्रमाण
सापेक्ष आर्द्रता, वातावरणीय बदल
वाऱ्याचा वेग आणि दिशा, वायुभार