The Future of Education and Human Values
Esakal
ब्रिजेश सिंह
एआय हे मुलांच्या शिक्षणासाठी एक शक्तिशाली आणि पूरक साधन ठरावे; पण ते सुरक्षित, न्याय्य आणि मानवी मूल्यांना प्रोत्साहन देणारे असेल, याची खात्री करणे ही पालक, शिक्षक आणि समाज म्हणून आपली सर्वांची जबाबदारी आहे. एआयने दिलेली माहिती नेहमीच तपासून पाहण्याची आणि ती स्वतःच्या शब्दांत मांडण्याची सवय मुलांना लहानपणापासूनच लावली पाहिजे.
आजची मुले एका अशा जगात श्वास घेत आहेत, जे त्यांच्या पालकांच्या बालपणापेक्षा पूर्णपणे वेगळे आहे. पूर्वी जिथे माहितीचा खजिना पुस्तकांच्या पानांमध्ये किंवा ग्रंथालयाच्या शांत वातावरणात सापडायचा, तिथे आज तो एका क्लिकवर उपलब्ध आहे; पण आता त्याही पुढे जाऊन, मुले थेट चॅटजीपीटी (ChatGPT) सारख्या कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर (एआय) आधारित संवाद प्रणालींना (चॅटबॉट्स) प्रश्न विचारून आपली जिज्ञासा शमवत आहेत. हे केवळ एक साधन नाही, तर हा एक असा अदृश्य मित्र आहे जो कधीही, कोणताही प्रश्न सोडवायला तयार असतो.
हे तंत्रज्ञान शिक्षण क्षेत्रात इतक्या वेगाने आणि खोलवर रुजत आहे, की ते भविष्यातील पिढ्यांच्या शिकण्यावर, विचार करण्यावर आणि अगदी घडण्यावरही आमूलाग्र परिणाम करणार आहे. त्यामुळे एआय मुलांच्या भविष्याला कसे आकार देईल आणि या तंत्रज्ञानाच्या महापुरात आपण शिक्षणाचा मानवी चेहरा कसा जपू शकतो, याचा गांभीर्याने विचार करण्याची वेळ आली आहे. एआय हे मुलांच्या शिक्षणासाठी एक शक्तिशाली आणि पूरक साधन ठरावे; पण ते सुरक्षित, न्याय्य आणि मानवी मूल्यांना प्रोत्साहन देणारे असेल, याची खात्री करणे हे पालक, शिक्षक आणि समाज म्हणून आपली सर्वांची जबाबदारी आहे.