डिजिटल सोनं खरेदी करा...देशाची अर्थव्यवस्था बळकट करा

गेल्या ७५ वर्षांमध्ये सोन्याचा भाव ८८ रुपये प्रति दहा ग्रॅमपासून वाढत जाऊन आज ५१-५२ हजार रुपयांपर्यंत पोचला आहे. या भावाकडे पाहात असताना आपल्याला आंतरराष्ट्रीय भाव सुद्धा पाहायची गरज आहे. या सोन्याच्या भावाचा आपल्या देशाच्या अर्थकारणावर काय परिणाम होतो, तो पाहूया......१५ आॅगस्ट, २०२२ रोजी आपण आपल्या देशाचा अमृतमहोत्सवी स्वातंत्र दिन साजरा केला गेला. यानिमित्ताने काही गोष्टींचे आपण सिंहावलोकन करणे गरजेचे आहे. राजकीय, सामाजिक आणि विशेषतः आर्थिक बाबींमध्ये ते फारच गरजेचं आहे. कारण आपली अर्थव्यवस्था जर व्यवस्थित असेल, प्रगतीला पोषक असेल, तर समाजामध्ये रोजगारनिर्मिती होत राहते आणि देशही विकसित होत राहतो. सोन्याच्या (Gold) बाबतीत विचार केल्यास या धातूच्या महत्त्वापासून त्याच्यामुळे होणाऱ्या आर्थिक परिणामांकडे लक्ष द्यायला हवे, असे वाटते. (Gold Rate Increase Impact on Indian Economy)गेल्या ७५ वर्षांमध्ये सोन्याचा भाव ८८ रुपये प्रति दहा ग्रॅमपासून वाढत जाऊन आज ५१-५२ हजार रुपयांपर्यंत पोचला आहे. या भावाकडे पाहात असताना आपल्याला आंतरराष्ट्रीय भाव सुद्धा पाहायची गरज आहे. तेही १९४७ मध्ये ३५ डॉलर प्रति औंस होते, जे आता १८०० डॉलर प्रति औंसवर आहेत. गेल्या जवळपास दहा वर्षांमध्ये आंतरराष्ट्रीय बाजारामध्ये सोन्याचे भाव १८०० डॉलर प्रति औंसच्या आसपास आहेत. अशा वेळेस विचार करायला हवा, की सोन्याचा भाव भारतातच ३२,००० हजारांवरून ५२ हजारांवर का गेले आहेत? कारण या ठिकाणी डॉलरचा भाव रुपयासमोर ४२ रुपयांपासून वाढून ८४ रुपये प्रति डॉलरपर्यंत गेलेला आहे आणि त्यामुळे आजचा सोन्याचे भाव आपल्याला ५२ हजार रुपये प्रति दहा ग्रॅम दिसत आहेत. मग हा एक प्रकारचा फुगवटाच नाही का?या सोन्याच्या भावाचा आपल्या देशाच्या अर्थकारणावर (Economy) काय परिणाम होतो, तो सुद्धा पाहूया..सोन्यावर होतो मोठा खर्चदरवर्षी आपण भारतीय सोन्याच्या हौसेखातर दोन ते अडीच लाख कोटी रुपये ८०० ते ९०० टन सोन्यासाठी खर्च करतो. आपल्या ‘इम्पोर्ट बिल’मध्ये दुसऱ्या नंबरचा हा खर्च आहे. पहिल्या नंबरचा खर्च अर्थातच क्रूड आॅईलवर होतो. क्रूड ऑइल भारतात आणल्यानंतर त्याच्यापासून निर्माण होणाऱ्या विविध उत्पादनांचा भारतातील अर्थकारणावर सकारात्मक असा परिणाम होतो. कारण क्रूड शुद्धीकरण प्रकल्पातून पेट्रोल-डिझेलची निर्मिती; त्याचबरोबर इतरही उत्पादने निघतात आणि त्याची एक मोठी बाजारपेठ भारतामध्ये; किंबहुना जगामध्ये पसरलेली आहे.आपण बऱ्याच गोष्टी निर्माण करतो आणि त्या परत आंतरराष्ट्रीय बाजारामध्ये विकतोसुद्धा. सोन्याच्या बाबतीमध्ये हे फारच कमी प्रमाणावर होताना दिसते. दरवर्षी ८०० ते ९०० टन आणलेल्या सर्व सोन्याचे दागिने होतात असं नाही. फार तर फार २५ टक्के सोनं दागिन्यांच्या निर्मितीसाठी वापरला जाते आणि बाकीचे सोनं मात्र तिजोरीबंद होऊन जातं; ज्याचे भारताच्या विकासामध्ये कोणत्याही प्रकारचे योगदान मिळत नाही. उलट भारताच्या विकासाला ही एक सोनेरी खीळच आहे..भारताच्या अर्थव्यवस्थेमधील तरलता ही दरवर्षी कमी होणाऱ्या या दोन ते अडीच लाख कोटी रुपयांच्या खर्चामुळे नष्ट होते आहे; ज्याचा परिणाम असा होतो की आपल्याला अधिक व्याजदराने रकमा घ्याव्या लागतात. मी या ठिकाणी प्रकर्षाने नमूद करेन, की आपले उद्योजक जगामध्ये कुठेही कमी नसताना सुद्धा त्यांना केवळ व्याजाचा दर जास्त असल्यामुळे व्यवसायामध्ये मागे राहावे लागते. याचा खरंतर आपल्याला पुन्हा एकदा विचार करण्याची गरज आहे. कारण एखादा व्यापारी किंवा उत्पादक एखाद्या वस्तूचे उत्पादन वाढवण्यासाठी जेव्हा व्यावसायिक कर्ज घेतो, त्यावेळेस त्याला भारतामध्ये किमान दहा ते बारा टक्के व्याजदराच्या खाली कर्ज मिळत नाही. परंतु याच प्रकारच्या व्यावसायिकांना (Businessmen) इतर देशांमध्ये मात्र दीड ते दोन टक्क्यांपर्यंतच व्याजदर (Interest Rate) राहतो. अशा वेळेस परदेशी व्यापारी त्यांचा अतिरिक्त खर्च कमी असल्याकारणाने आपले भाव कमी ठेवू शकतात आणि भारतीय व्यापाऱ्यांना ते शक्य होत नाही. त्यामुळे ते यशस्वी होण्याचे प्रमाण वाढतं. एक प्रकारे आपणच आपल्या व्यावसायिकांचा गळा घोटात आहोत.मग या ठिकाणी आपल्याला इतरही विचार करायला हवा, की आपण या सर्व समस्येतून बाहेर कसं येऊ शकतो? या ठिकाणी मला मराठीमधील एक म्हण आठवते, ‘गाव करील ते राव काय करील.’ याचा अर्थ राजा किंवा प्रशासक किंवा सत्तारूढ पक्ष जे करू शकत नाही, ती करण्याची ताकद सर्वसामान्य जनतेमध्ये असते. या ठिकाणी जर आपण या सर्वसामान्य जनतेला त्यांच्या फायद्यासोबतच देशाचा विचार समजून सांगू शकलो तर आपण निश्चितच मोठी प्रगती करू शकतो..जाणून घ्या महागाईमागचे विविध पैलू.....परकी चलन वाचवू शकू!दरवर्षी आपण खरेदी करत असलेलं सोनं (Gold) अर्थात दागिन्यांच्या व्यतिरिक्त म्हणजे गुंतवणूक (Investment) म्हणून खरेदी करत असलेलं सोनं जर आपण डिजिटल स्वरूपामध्ये खरेदी केलं, तर फार मोठा हातभार देशाच्या अर्थकारणाला लागू शकतो. त्याचबरोबर आपल्याकडे पडून असणारं सोनं आपण जर डिजिटल प्रकारात बदलू शकलो तर फार मोठ्या प्रमाणावर सोनं बाहेर येऊ शकत आणि देशात असणारी गरज आपण देशांतर्गतच भागवू शकतो. पर्यायाने देशाच्या बाहेर जाणारं परकी चलन आपण रोखू शकतो आणि देशांमध्ये आर्थिक तरलता निर्माण करू शकतो. यासाठी आपल्याला देशहिताचा विचार करण्याची; त्याचबरोबर स्वहिताचा सुद्धा विचार करण्याची गरज आहे.समजा गेली चार-पाच वर्षे माझ्याकडे गुंतवणूक या प्रकारांमध्ये शंभर ग्रॅम सोने आहे, जे मी प्रत्यक्ष सोनं घरामध्ये घेतलेलं आहे. त्याची या चार-पाच वर्षांमध्ये किंमत जरूर वाढलेली आहे. परंतु ते सोनं वाढलेलं नाही. याची नोंद घ्यायला हवी. सरकारच्या सॉव्हरिन गोल्ड बाँडमध्ये जर मी हे सोने हस्तांतरित करू शकलो तर मला वार्षिक अडीच टक्के व्याजही मिळेल; शिवाय हे विकलेले सोनं देशांतर्गत गरजेसाठी वापरता येईल. तसंच तेवढे परकी चलन मी वाचवत आहे. या प्रकारची माहिती सर्वसामान्यांना देण्याची गरज आहे.या कामी मी सतत पाहत आहे, की ‘सकाळ मनी’सारखी मासिकं यावर सतत प्रकाश टाकत असतात आणि त्यासाठी प्रयत्न करत असतात. हा प्रयत्न आणखी वाढविण्याची; किंबहुना यासाठीचे छोटे प्रशिक्षण वर्ग किंवा माहितीपर वर्ग घेण्याची गरज आहे. शेवटी देशाच्या प्रगतीसाठी आपल्याला फक्त साक्षर होऊन जमणार नाही, तर अर्थसाक्षर सुद्धा व्हावे लागेल..अमेरिकेत काय झाले होते?मला या ठिकाणी अमेरिकेमध्ये १९३० मध्ये आलेल्या एका संकटाची आणि त्यावरील अमेरिकी प्रशासनाला केलेल्या उपायाची आठवण होते. १९२० ची महासाथ आणि युद्धानंतर अमेरिका मंदीच्या गर्तेत सापडली होती. तेथील उद्योगधंदे बंद होत होते, लोकांच्या नोकऱ्या जात होत्या, महासाथ वाढायला लागलेली होती, दिवसेंदिवस बेरोजगारी वाढत होती. यावर उपाय काय करायचा याचा विचार करत असताना, तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष फ्रँकलिन रुजवेल्ट यांनी एक अध्यक्षीय फर्मान काढलं. त्या फर्मानाचा नंबर होता Presidential order number ६१०२. या फर्मानामध्ये अमेरिकी जनतेला असं सांगितलं गेलं, की आजपासून म्हणजे पाच एप्रिल १९३३ पासून तुमच्याकडे असणारं सर्व प्रकारचं सोनं हे तुमचं राहिलेलं नाही. ते अमेरिकी प्रशासनाचे झाले आहे. त्यामुळे ते तुम्हाला ३० मे १९३३ च्या आधी तेथील फेडरल रिझर्व्ह बँकेकडे जमा करायचे आहे आणि ते जमा नाही केलं तर तुम्हाला दहा हजार डॉलरचा दंड किंवा दहा वर्षांची शिक्षा किंवा दोन्ही होऊ शकते.अमेरिकी जनतेमध्ये कायदा पाळण्याची मानसिकता फार मोठ्या प्रमाणावर आहे, असं कायमच दिसून आलेलं आहे आणि त्यामुळे अमेरिकी जनतेकडून फेडरल रिझर्व्हकडे ८१३३ टन सोनं जमा झालं. त्यानंतर जर आपण पाहिलं तर अमेरिकी प्रशासनाने देश घडवण्यासाठी या संपूर्ण रकमेचा उपयोग केला. देशांतर्गत मोठमोठे रस्ते पुढच्या पन्नास-शंभर वर्षांच्या नियोजनाने बनवले गेले आणि अमेरिका आज जगभरामध्ये ‘सुपर पॉवर’ म्हणून पाहिला जातो.असाच काहीसा प्रचंड असा धाडसी निर्णय भारतीयांना लवकरच घ्यावा लागेल किंवा स्वतः साक्षर व्हाव लागेल, तर आणि तरच भविष्यात येऊ घातलेल्या आर्थिक संकटाचा सामना आपण करू शकू.(लेखक विघ्नहर्ता गोल्ड लि.चे संचालक आहेत.).सकाळ+ चे सदस्य व्हा ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.