गॅस : एलपीजी की पीएनजी?

भारतामध्ये(India) एलपीजी गॅस(LPG Gas) सिलिंडर पोचण्यास ८०चे दशक उजाडले होते. अर्थात, हे कनेक्शन मोठ्या मिंनतवाऱ्या केल्यानंतर आणि तेही काही महानगरांमध्येच मिळत असत. त्यासाठी रजिस्ट्रेशन करणं, रेशन कार्ड (Ration Card) आणि रहिवासाचे इतर दाखले देणं आदी सोपस्कर पूर्ण केल्यानंतर काही महिन्यांनी तुमच्या हातात एक रेग्युलेटर ठेवला जाई. तो मिळाल्यानंतर पुन्हा काही महिन्यांच्या प्रतीक्षेनंतर पहिला सिलिंडर(Cylinder) तुमच्या दारात पोचवला जाई. पुढचा सिलिंडर घेण्यासाठी थेट दुकानात जाऊन नंबर लावणं, तुमच्या नंबरची तारीख मिळाल्यानंतर थेट दुकानात जाऊन, रांगेत उभं राहून तो सिलिंडर मिळवणं आणि कधी दुचाकीला बांधून अत्यंत धोकादायक पद्धतीनं घरी घेऊन जाणं किंवा खिशाला चाट मारत रिक्षात टाकून घेऊन जाण्याशिवाय पर्यायच नव्हता. होम डिलिव्हरी (Home Delivery) हा प्रकार नियमित सुरू होण्यासाठी २००० साल उजाडावं लागलं होतं. या सिलिंडरची नाटकंही खूप असतात. तो नोंदवल्यानंतर नक्की कधी व कोणत्या वेळी तुमच्या घरात येईल हे सांगण्याची कोणतीही व्यवस्था नव्हती. त्यामुळं सिलिंडर आल्यावर तुमच्या घरात कोणीच नसल्यास तो पुन्हा जात असे. पुन्हा नाव नोंदणीची प्रक्रिया आणि वाट पाहणंही आलंच.

सिलिंडर घरी येताय असं समजल्यावर (सिलिंडरीची नोंदणी खूप आधीच करून ठेवल्यानं) आधाचा उरलेला गॅस काहीतरी करून पटकन संपवून टाकण्यासाठी घरच्या गृहिणीला पॅनिक बटन दाबून काम सुरू करावं लागे. दाणे भाजून घे, रवा किंवा तांदूळ भाजून घे असे प्रकार करीत शक्य तेवढा गॅस संपवणं आणि घरी आलेल्या कंपनीच्या माणसाला तो गॅस सोपवणं ही कसरत महाभयंकर असे. सिलिंडरवाला गॅस घरी देऊन गेल्यानंतर त्याचं सील तोडणं आणि रेग्युलेटर कोणताही धोका न होऊ देता बसवणं हे पुढचं दिव्य. सिलिंडर घरात आल्यानंतर तो बसवण्यासाठी तरुण व्यक्ती घरात नसल्यास वृद्धांची त्यांची वाट पाहणं किंवा शेजाऱ्या-पाजाऱ्याकडं विनवणी करण्याशिवाय पर्याय राहायचा नाही.